مقایسه مدل علّی رابطه سرزندگی و درگیری تحصیلی با نقش میانجی‌گر‌ خود کارآمدی تحصیلی در دانش‌آموزان دختر و پسر متوسطه دوم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکترای روان شناسی تربیتی دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

4 استادیار گروه روان‌شناسی تربیتی ، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه علّی سرزندگی و درگیری تحصیلی با نقش میانجی‌گر خودکارآمدی تحصیلی در دانش‌آموزان متوسطه دوم شهر خرم‌آباد و مقایسه مدل در دو گروه پسر و دختر بود. جامعه‌آماری شامل کلیه دانش‌آموزان مدارس متوسطه دوم شهر خرم‌آباد بود که به روش خوشه‌ای تصادفی چندمرحله‌ای 510 نفر به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند.ابزارهای استفاده‌شده در این پژوهش ، پرسشنامه‌های سرزندگی تحصیلی، خودکارآمدی تحصیلی و درگیری تحصیلی بودند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار ایموس بهره گرفته شد ، ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از مدل-یابی معادلات ساختاری انجام گرفت. نتایج مدل‌یابی معادلات ساختاری نشان داد که سرزندگی تحصیلی هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم از طریق خودکارآمدی تحصیلی با درگیری تحصیلی رابطه دارد. همچنین سرزندگی تحصیلی با خودکارآمدی تحصیلی، و خودکارآمدی تحصیلی با درگیری تحصیلی رابطه مستقیم داشتند. همچنین نتایج تحلیل مدل چند گروهی نشان داد که باوجود یکسان بودن نمودارهای مسیر دخترها و پسرها، از لحاظ ضرایب مسیر بین دو گروه تفاوت معنی‌داری وجود دارد. بنا بر یافته‌های تحقیق کنونی پیشنهاد می‌شود که مسئولین، مدیران و معلمان مدارس با ایجاد باورهای خوش‌بینانه در خود و گسترش محیط مدرسه‌ای مثبت‌گرا، فعال و شاداب، شرایط را برای رشد خودکارآمدی، درگیری و سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان را فراهم نمایند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the causal relationship between Academic Buoyancy and academic engagement with the role of mediator self-efficacy in second grade students

نویسندگان [English]

  • mohhammad esmailzade ashini 1
  • yaser garavand 2
  • reza mansouri keryani 3
  • alireza hajiyakhchali 4
1 Ph.D student in Educational Psychology, Islamic Azad University, Research Branch of Tehran, Tehran, Iran
2 Ph.D Student, Educational Psychology, Shahid Chamran University , Ahvaz, Iran
3 Graduate Student, Clinical Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran
4 Assistant Professor of Educational Psychology, College of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the causal relationship between Academic Buoyancy and Academic engagement with the role of mediator of academic self-efficacy in second grade students in Khorramabad city and compare the model in male and female groups. The population of the study consisted of all students of second grade students in Khorramabad city which were selected by randomized multistage cluster sampling method of 510 people. The instruments used in this study were academic Buoyancy, academic self-efficacy and academic engagement. AMOS 21 software was used to analyze the data, The proposed model was evaluated using structural equation modeling. The results of structural equation modeling showed that academic Buoyancy is either directly or indirectly related to academic engagement through academic self-efficacy. Also, academic Buoyancy with academic self-efficacy and academic self-efficacy were directly related to academic engagement. Also, the results of multivariate analysis showed that despite the similarity of girls 'and boys' Path charts, there was a significant difference between two groups in path coefficients. Based on the findings of the current study, it is suggested that the authorities, school administrators and teachers, with creating positive beliefs in themselves, and developing a positive, active, and educative school environment, Provide conditions for Self-efficacy, engagement and academic Buoyancy in students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic Buoyancy
  • Academic self-efficacy
  • Academic engagement

مراجع

ربیان، اقدس؛ خداپناهی، محمد کریم، حیدری، محمود و صالح صادق پور، بهرام.(1383). بررسی رابطه باورهای خودکارآمدی در سلامت روانی و موفقیت تحصیلی دانشجویان. مجله روانشناسی، شماره (8)4، 371-360.
پنتریچ و شانک. (2001) ترجمه مهرناز شهرآرای (1390). انگیزش در تعلیم و تربیت، نظریه‌ها، تحقیقات و کاربردها. تهران: نشر علم.
جمالی، مکیه؛ نوروزی، آزیتا و طهماسبی، رحیم. (1392). عوامل مؤثر بر خودکارآمدی تحصیلی و ارتباط آن با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 13(8): 641-629.
حسین چاری، مسعود. دهقانی زاده،محمدحسین(1391). سرزندگی تحصیلی و ادراک از الگوی ارتباطی خانواده، نقش واسطه‌ای خودکارآمدی. مجله مطالعات آموزش و یادگیری.4(2)،47-22.
سلیمی، جمال؛ یوسفی، ناصر؛ و سعیدزاده، حمزه.(1394). بررسی رابطه بین جو عاطفی خانواده و علایق حرفه­گرایی دانش­آموزان؛ نقش میانجی خودکارآمدی. روان­شناسی مدرسه،(3)4، 66- 47.
سیف، محمدحسین. (1396). مدل علی تطبیقی فرسودگی تحصیلی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و پیام نور، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 17(2): 23-11.
شکری، امید؛ طولابی، سعید؛ غنایی، زیبا؛ تقویی نیا، علی؛ کاکابرایی، کیوان؛ و فولادوند، خدیجه.(1390). مطالعه روان سنجی پرسشنامه باورهای خودکارآمدی تحصیلی. فصلنامه مطالعات آموزش و یادگیری، (2)3، 61-45.
شهبازیان خونیق، آرش؛ و حسنی، امید.(1395). مقایسه سرزندگی تحصیلی، خوش­بینی تحصیلی و جهت­گیری هدف در دانش­آموزان دختر و پسر، پنجمین کنفرانس بین المللی علوم انسانی، روان­شناسی و علوم اجتماعی. 363-354.
ظهیری، عبدالعباس؛ شهنی ییلاق، منیجه و حقیقی مبارکه، جمال.(1390). روابط علی عملکرد تحصیلی قبلی و انجام تکالیف خانه با عملکرد تحصیلی بعدی با میانجی­گری خودکارآمدی برای یادگیری و مسئولیت­پذیری در دانش­آموزان دختر و پسر دبیرستان­های شهر اهواز. مجله پژوهش‌های آموزش و یادگیری(دانشور رفتار)، (18)1،24-1.
فرامرزی، حمید؛ حاجی­یخچالی؛ و شهنی، ییلاق.(1395). رابطه بین سرزندگی، تحصیلی، هدف­های پیشرفت و جهت­گیرهای انگیزشی با خودکارآمدی خلاق دانشجویان دانشگاه جندی شاپور اهواز. فصلنامه­ی مرکز مطالعات و توسعه­ی آموزش علوم پزشکی،(2)7، 221-215.
فرهادی، علی؛ قدم­پور، عزت الله؛ و خلیلی گشنیگانی، زهرا.(1395). پیش­بینی سرزندگی تحصیلی براساس درگیری شناختی، انگیزشی و رفتاری دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، (4)9، 265- 260.
فولادی، اسما؛ کجاف، محمدباقر؛ و قمرانی، امیر.(1395). اثربخشی آموزش سرزندگی تحصیلی بر معنای تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش­آموزان دختر پایه سوم دوره اول متوسطه شهر مشهد. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، (15)4، 103- 93.
میرزابیگی، احمد؛ بختیارپور، سعید؛ افتخار صعادی، زهرا؛ مکوندی، بهنام؛ و پاشا، رضا.(1397). مقایسه سرزندگی تحصیلی، احساس تعلق به مدرسه، انگیزه پیشرفت در بین دانش‌آموزان دختر و پسر مدارس متوسطه دوم شهر ایلام. فصلنامه پژوهش در نظام ­های آموزشی،(41)12، 1058-1104.
نریمانی، محمد و سلیمانی، اسماعیل (1392). اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی. ناتوانی‌های یادگیری، 2 (3)، 91-115.
Appleton, J. J., Christenson, S. L., Kim, D., & Reschly, A. L. (2006). Measuring cognitive and psychological engagement: Validation of the Student Engagement Instrument. Journal of School Psychology, 44 (5), 427-445.
Astin, A.W.,Osegura, L., Sax, L. J., & Korn,W.S. (2002).The American freshman: Thirtyfive year trends.Los Angeles: Higher Education Research Institute.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review, 84(2), 191.
Barkley, E. F. (2010). Student engagement techniques: A handbook for college faculty. John Wiley & Sons.
Bong, M., & Skaalvik, E. M. (2003). Academic self-concept and self-efficacy: How different are they really?. Educational psychology review, 15(1), 1-40.
Britner, S. L., & Pajares, F. (2001). Self-efficacy beliefs, motivation, race, and gender in middle school science. Journal of women and Minorities in Science and Engineering, 7(4).
Çapri, B., Gündüz, B., & Akbay, S. E. (2013). The study of relations between life satisfaction, burnout, work engagement and hopelessness of high school students. International Education Studies, 6(11), 35.
Cheong, K. C., & Ong, B. (2016). An Evaluation of the Relationship Between Student Engagement, Academic Achievement, and Satisfaction. In Assessment for Learning Within and Beyond the Classroom (pp. 409-416). Springer Singapore.
Datu, J. A. D., & Yang, W. (2018). Psychometric validity and gender invariance of the academic buoyancy scale in the Philippines: a construct validation approach. Journal of Psychoeducational Assessment, 36(3), 278-283.
Feredricks, J. A.; Blumenfeld, P. C.; & Paris, A. H. (2004). School engagement: Potential of the concept, state of the evidence. Review of Educational Research, 74, 59-109.
Finn, J. D., & Rock, D. A. (1997). Academic success among students at risk for school failure. Journal of applied psychology, 82(2), 221.
Gore Jr, P. A. (2006). Academic self-efficacy as a predictor of college outcomes: Two incremental validity studies. Journal of career assessment, 14(1), 92-115.
Huang, C. (2013). Gender differences in academic self-efficacy: a meta-analysis. European journal of psychology of education, 28(1), 1-35.
Jimerson, S. R., Campos, E., & Greif, J. L. (2003). Toward an understanding of definitions and measures of school engagement and related terms. The California School Psychologist, 8 (1), 7-27.
Jinks, J., & Morgan, V. (1999). Children's perceived academic self-efficacy: An inventory scale. The Clearing House, 72(4), 224-230.
Jung, K. R., Zhou, A. Q., & Lee, R. M. (2017). Self-efficacy, self-discipline and academic performance: Testing a context-specific mediation model. Learning and Individual Differences, 60, 33-39.
King, R. B. (2016). Gender differences in motivation, engagement and achievement are related to students' perceptions of peer—but not of parent or teacher—attitudes toward school. Learning and Individual Differences, 52, 60-71.
Kinzie, J., Gonyea, R., Kuh, G. D., Umbach, P., Blaich, C., & Korkmaz, A. (2007, November). The relationship between gender and student engagement in college. In 32nd annual conference of the Association for the Study of Higher Education, Louisville, KY.
 Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.
Marks, H. M. (2000). Student engagement in instructional activity: Patterns in the elementary, middle, and high school years. American educational research journal, 37 (1), 153-184.
Martin, A. J. (2013). Academic buoyancy and academic resilience: Exploring ‘everyday’and ‘classic’resilience in the face of academic adversity. School Psychology International, 34(5), 488-500.
Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2006). Academic resilience and its psychological and educational correlates: A construct validity approach. Psychology in the Schools, 43(3), 267-281.
Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2008). Academic buoyancy: Towards an understanding of students' everyday academic resilience. Journal of school psychology, 46(1), 53-83.
Martin, A. J., Colmar, S. H., Davey, L. A., & Marsh, H. W. (2010). Longitudinal modelling of academic buoyancy and motivation: Do the 5Cs hold up over time?. British Journal of Educational Psychology, 80(3), 473-496.
Montgomery, A. J., Peeters, M. C. W., Schaufeli, W. B., & Ouden, M. D. (2003). Work‐home interference among newspaper managers: Its relationship with burnout and engagement. Anxiety, Stress, and Coping, 16(2), 195-211.
Pettus, K. R. (2006). The relationship of parental monitoring to community college student adjustment and achievement: differences by gender, ethnicity, parental education level, and student residence (Doctoral dissertation, University of South Carolina).
Putwain, D. W., & Daly, A. L. (2013). Do clusters of test anxiety and academic buoyancy differentially predict academic performance?. Learning and Individual Differences, 27, 157-162.
Putwain, D. W., Connors, L., Symes, W., & Douglas-Osborn, E. (2012). Is academic buoyancy anything more than adaptive coping?. Anxiety, Stress & Coping, 25(3), 349-358.
Reed‐Victor, E. (2004). Individual differences and early school adjustment: Teacher appraisals of young children with special needs. Early Child Development and Care, 174(1), 59-79.
Roick, J., & Ringeisen, T. (2017). Self-efficacy, test anxiety, and academic success: A longitudinal validation. International Journal of Educational Research, 83, 84-93.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American psychologist, 55(1), 68.
Schaufeli, W. B., Bakker, A. B., & Salanova, M. (2006). The measurement of work engagement with a short questionnaire: A cross-national study. Educational and psychological measurement, 66(4), 701-716.
Schunk, D. H. (1991). Self-efficacy and academic motivation. Educational psychologist, 26(3-4), 207-231.
Severiens, S., Meeuwisse, M., & Born, M. (2015). Student experience and academic success: comparing a student-centred and a lecture-based course programme. Higher Education, 70 (1), 1-17.
Wang, M. T., Willett, J. B., & Eccles, J. S. (2011). The assessment of school engagement: Examining dimensionality and measurement invariance by gender and race/ethnicity. Journal of School Psychology, 49(4), 465-480.
Webb-Williams, J. (2014). Gender differences in school childrens self-efficacy beliefs: Students and teachers perspectives. Educational Research and Reviews, 9(3), 75-82.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار