اثربخشی آموزش کنترل افکار مزاحم بر مدیریت زمان و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا و مربی گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی اراک، اراک، ایران

2 استاد دانشکده روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 دانشیار دانشکده روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

نقش افکار مزاحم در اختلالات گوناکون، انحراف توجه از فعالیت‌های شناختی، گسیختن تمرکز و توقف در عملکرد شناختی و رفتاری یکی از موضوع‌های مطرح در ادبیات روانشناسی است. این پژوهش به منظور تعیین اثربخشی آموزش کنترل افکار مزاحم بر مهارتهای مدیریت زمان و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی انجام شد. پژوهش از نوع کمی و به شیوه نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و دوره پیگیری با گروه شاهد بود. جامعه مورد مطالعه، کلیه دانش‌آموزان دختر (سال 96-95) دبیرستان‌های اراک بود. 30 دانش‌آموز از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری، پرسشنامه مدیریت زمان و خودکارآمدی بود. داده‌ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد، آموزش کنترل افکار مزاحم بر بهبود مهارت مدیریت زمان و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان اثر معنی‌دار دارد. آموزش مدیریت و کنترل صحیح افکار مزاحم می‌تواند از پیامدهای ناشی از این افکار کاسته و مهارت مدیریت زمان و خودکارآمدی دانش‌آموزان را بهبود بخشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Intrusive thought control training effectiveness on time management and academic self-efficacy of high school students

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Khalaj 1
  • Shole Amiri 2
  • Ahmad Abedi 3
1 PhD Student and Instructor, Department of Psychology, Faculty of Humanities, Islamic Azad University of Arak, Arak, Iran
2 Professor, Faculty of Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran
3 Associate Professor, Faculty of Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Intrusive thoughts role in diferent disorders, deviation of attention from cognitive activities, oncentration lack and stop in cognitive and behavioral functions, is one of the major issues in psychology literature. Determination of effectiveness of intrusive thoughts management training on time management skills and academic self-efficacy of high school students, was purposes of this study. The research was a quantitative, semi-experimental design with pre-test, post-test, and follow-up, with the control group. The research environment was all high school girls' schools in Arak (academic year 96-95). 30 students were selected through stepwise cluster sampling. Measurement tool was a time management and self-efficacy questionnaires. Data were analyzed by means of ANOVA with repeated measurements. The findings showed a significant effect of the management training on intrusive thoughts on time management skills and academic self-efficacy of students. Training of managing the intrusive thoughts can reduce the outcomes of these thoughts and improve the skills of time management and student self-efficacy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Unwanted intrusive thoughts
  • Control of unwanted thought
  • Time management
  • Academic self-efficacy

مراجع

باباپور خیرالدین، جلیل؛ پورشریفی، ح.؛ هاشمی، ت.؛ احمدی، ع. (1391). رابطه مؤلفه فراشناخت و ذهن آگاهی با باورهای وسواسی دانش آموزان. مجله روانشناسی مدرسه. 1، 4، 28-23.
بهروز، بهروز (1394). اثربخشی درمان گروهی پذریرش و تعهد (ACT) بر اختلال استرس پس آسیبی (PTSD)، سبک مقابله­ای و خودکارآمدی در دختران مبتلا به سوگ نابهنجار. مجله روانشناسی بالینی. 7، 4، 28، 91-81.
پردون، کریستین و دیوید کلارک. (2005). رهایی از افکار وسواسی، ترجمه: زهرا اندوز و حمیدپور 1395. تهران: انتشارات ارجمند.
حافظی، فریبا؛ افتخار، زهرا؛ شجاعی، رضا (1390). رابطه هوش هیجانی و مدیریت زمان با استرس شغلی در کارکنان شرکت پالایش گاز بیدبلند. یافته­های نو در روانشناسی. 6، 19، 35-19.
حسن شاهی، م. م. (1382).نگرشهای ناکارآمد و راهبردهای کنترل فکر در بیماران وسواسی - اجباری غیربالینی. تازه­های علوم شناختی. 5 (4) ،56-50.
خوشنویسان، زهرا؛ افروز، غلامعلی (1390). رابطه خودکارآمدی با افسردگی، اضطراب و استرس. اندیشه و رفتار. 5، 20، 80-73.
دهقان، مرضیه؛ جوادی­پور، محمد؛ اسلام­دوست، سعید (1393). بررسی رابطه بین باورهای فراشناختی و خودکارآمدی معلمان با صلاحیت­های حرفه­ای آنان. فصلنامه پژوهش­های کاربردی روانشناسی. 5، 3، 68-51.
رضوی، فریبا؛ شقاقی، فرهاد؛ علی پور، احمد (1391). ساخت و هنجاریابی پرسشنامه مدیریت زمان و بررسی رابطه آن با اضطراب، عملکرد تحصیلی و سلامت عمومی دانش­آموزان دختر. مجله علوم روانشناختی. 11، 43، 10-1.
روحی، قنبر؛ آسایش، حمید؛ بطحایی، احمد؛ شعوری بیگدلی، غلیرضا؛ بادله، محمد تقی؛ رحمانی، حسین (1392). ارتباط خودکارآمدی و انگیزه تحصیلی در بین گروهی از دانشجویان علوم پزشکی. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد. 6، 1، 9، 51-45.
شمس،گیتی؛ صادقی، مجید. علائم و وسژگی­های افکار مزاحم ناخواسته در جمعیت بالینی و غیر بالینی (1389). تازه­های علوم شناختی. 12، 1، 16-1 .
عارفی، مژگان؛ کریمی، فریبا؛ گوهران، احمد (1388). رابطه بین هوش هیجانی و مدیریت زمان در مدیران شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان. دانش و پژوهش در علوم تربیتی-برنامه ریزی درسی. 24، 102-85.
علوی، رضا (1384). مدیریت زمان. رشد و فناوری، فصلنامه تخصصی پارک­های علم وفناوری و مراکز رشد. 3، 52-43.
کریم زاده، منصوره (1385). بررسی رابطه خودکارآمدی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در دانش­آموزان دختر سال دوم دبیرستان (شهر تهران) گرایش علوم ریاضی و علوم انسانی. مطالعات زنان. 4 (2)، 49-29.
کلارک آ. دیوید. (2004). درمان شناختی رفتاری اختلال وسواس فکری و عملی، ترجمه: راضیه ایزدی و محمد رضا عابدی (1391). اصفهان: انتشارات کاوشیار-جنگل.
کلارک دیوید ا. (1391). درمان شناختی – رفتاری اختلال وسواس فکری و عملی، ترجمه راضیه ایزدی محمد رضا عابدی. اصفهان: جنگل.
محمدخانی،شهرام؛ فرجاد، مریم (1388). رابطه باورهای فراشناختی و راهبردهای کنترل فکر با علائم وسواسی در جمعیت غیربالینی. مجله روانشناسی بالینی. 1 (3)، 51-35.
مشایخی دولت­آبادی، محمدرضا؛ محمدی، مسعود (1393). تاب آوری و هوش معنوی به منزله متغیرهای پیش­بین خودکارآمدی تحصیلی در دانش­آموزان شهری و روستایی. مجله روانشناسی مدرسه. 3، 2، 225-205.
ملک شاهی بیرانوند فاطمه، جواد صالحی ، جعفر حسنی و سعید ممتازی. (1392). مقایسه ظرفیت حافظه مبتلایان به اختلال وسواسی-اجباری با افراد بهنجار. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین. (69)4، 23-18.
مهرابی زاده مهناز، حسین شکرکن و بهمن نجاریان. (1368). نقش عوامل شناختی، شخصیتی، سابقه خانوادگی و فشار روانی در پیش بینی اختلال وسواسی-اجباری. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. (1و2)14، 56-27.
ولز، آدرین. (2000). اختلالات هیجانی و فراشناخت، ترجمه: فاطمه بهرامی و شیوا رضوان (1384). اصفهان: انتشارات مانی.
ولز، آدرین. (2009).. محمدی و اندوز، فراشناخت درمانی برای اضطراب درمانی، ترجمه: اکبری (1391). تهران: انتشارات ارجمند.
 
Ainsworth, B., Bolderston, H., & Garner, M. (2017). Testing the differential effects of acceptance and attention-based psychological interventions on intrusive thoughts and worry. Behavior Research and Therapy, 91, 72-77.
Anderson, M. C., Bunce, J. G., & Barbas, H. (2016). Prefrontal–hippocampal pathways underlying inhibitory control over memory. Neurobiology of Learning and Memory, 134, Part A, 145-161.
Audet J. S, Aardema F., Moulding R. (2016). Contextual determinants of intrusions and obsessions: The role of ego- dystonicity and the reality of obsessional thoughts. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 9, 96–106.
Beadel, J. R., Green, J. S., Hosseinbor S., Teachman B. A. (2013). Influence of age, thought content, and anxiety on suppression of intrusive thoughts. Journal of Anxiety Disorders, 27(6), 598-607.
Brewin C. R., Smart L. (2005). Working memory capacity and suppression of intrusive thoughts. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 36, 61-68.
Caselli G., Gemelli A., Spada M. M., Wells A. (2016). Experimental modification of perspective on thoughts and metacognitive beliefs in alcohol use disorder. Psychiatry Research, 244, 57–61.
Clark D. A., Radomsky A. (2014). Introduction: A global perspective on unwanted intrusive thoughts. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders.
Clark D., Ph. D.: New York, Guilford Press, (2005). Intrusive Thoughts in Clinical Disorders: Theory, Research, and Treatment, 255.
Clark, D. A., & Inozu, M. (2014). Unwanted intrusive thoughts: Cultural, contextual, covariational, and characterological determinants of diversity. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 3(2), 195-204.
Clark, D. A., & Purdon, C. L. (1995). The assessment of unwanted intrusive thoughts: A review and critique of the literature. Behavior Research and Therapy, 33(8), 967-976.
Corcoran, K. M., & Woody, S. R. (2008). Appraisals of obsessional thoughts in normal samples. Behavior Research and Therapy, 46(1), 71-83.
Erskine J.A.K., Georgiou G.J., Joshia M., Deans A., Colegate C. (2017). Ageing and thought suppression performance: Its relationship with working memory capacity, habitual thought suppression and mindfulness. Consciousness and Cognition, 53, 211–221.
Fergus T.A., Wu K.D. (2010). Is worry a thought control strategy relevant to obsessive-compulsive disorder? Journal of Anxiety Disorders, 24, 269–274.
Fritzler B., Hecker J. E., Fawzy T. I. (2008). From intrusive thoughts to obsessions: The role of perceptions of responsibility, salience, and thought suppression. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 39, 610-624.
Geraerts E., Merchelbach H., Jelicic M., Habets N. P. (2007). Suppression of intrusive thoughts and working memory capacity in repressive coping. American jornal of psychology, 120 (2), 205–218.
Gonçalves, Ó. F., Carvalho, S., Leite, J., Fernandes-Gonçalves, A., Carracedo, A., & Sampaio, A. (2016). Cognitive and emotional impairments in obsessive–compulsive disorder: Evidence from functional brain alterations. Porto Biomedical Journal, 1(3), 92-105.
Gorlin, E. I., Lambert, A. E., & Teachman, B. A. (2016). When does it hurt to try? Effort as a mediator of the links between anxiety symptoms and the frequency and duration of unwanted thought recurrence. Personality and Individual Differences, 98, 137-144.
Gutiérrez-Zotes J.A., Farnós A., Vilella E., Labad J. (2013). Higher psychoticism as a predictor of thoughts of harming one's infant in postpartum women: A prospective study. Comprehensive Psychiatry, 54, 1124–1129.
Hartley S., et al. (2015). The influence of thought control on the experience of persecutory delusions and auditory hallucinations in daily life. Behavior Research and Therapy, 65, 1-4.
Hoping W., Jong-Meyer R. d. (2003). Differentiating unwanted intrusive thoughts from thought suppression: what does the White Bear Suppression Inventory measure?. Personality and Individual Differences, 34, 1049–1055.
Jobson L., Dalgleish T. (2014). Cultural Differences in the Relationship between Intrusions and Trauma Narratives Using the Trauma Film Paradigm. PLOS ONE 9(9): e106759.
Kang, L. L., Rowatt, W. C., & Fergus, T. A. (2016). Moral foundations and obsessive-compulsive symptoms: A preliminary examination. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 11, 22-30.
Lang, A. J. (2017). Mindfulness in PTSD treatment. Current Opinion in Psychology, 14, 40-43.
Levaux M. N., et al. (2011). The Effectiveness of the Attention Training Technique in Reducing Intrusive Thoughts in Schizophrenia: A Case Study. Clinical Case Studies, 10(6), 466-484.
Luciano J. V., Algarabel S., Tomas J. M., Martinez J. L. (2005). Development and validation of the thought control, ability questionnaire. Personality and Individual Differences, 38, 997–1008.
McEvoy P. M., Moulds M. L., Mahoney A. E.J. (2013). Mechanisms driving pre- and post-stressor repetitive negative thinking: Metacognitions, cognitive avoidance, and thought control. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 44, 84-93.
Mohammadkhani S. (2013). The Role of Fusion Beliefs and Metacognitions in Obsessive–Compulsive Symptoms in General Population. Iranian Journal of Clinical Psychology (IJCP), 1 (2), 2322-1585.
Moulding, R., Coles, M. E., Abramowitz, J. S., Alcolado, G. M., Alonso, P., Belloch, A., Wong, W. (2014). Part 2. They scare because we care: The relationship between obsessive intrusive thoughts and appraisals and control strategies across 15 cities. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 3(3), 280-291.
Najmi, S., & Wegner, D. M. (2008). The gravity of unwanted thoughts: Asymmetric priming effects in thought suppression. Consciousness and Cognition, 17(1), 114-124.
Nassif Y. & Wells A. (2014). Attention Training Reduces Intrusive Thoughts Cued by a Narrative of Stressful Life Events: A Controlled Study. Journal of clinical psychology, 70(6), 510–517.
Odriozola-González, P., Pérez-Álvarez, M., García-Montes, J. M., Perona-Garcelán, S., & Vallina-Fernández, O. (2016). The mediating role of metacognitive variables in the relationship between Thought-Action Fusion and obsessive-compulsive symptomatology. Suma Psicológica, 23(2), 80-89.
Patel, T., Brewin, C. R., Wheatley, J., Wells, A., Fisher, P., & Myers, S. (2007). Intrusive images and memories in major depression. Behavior Research and Therapy, 45(11), 2573-2580.
Pleva, J., Wade T. D. 2006 .The mediating effects of misinterpretation of intrusive thoughts on obsessive-compulsive symptoms. Behavior Research and Therapy, 44, 1471-1479.
Purdon C. (2001). Appraisal of Obsessional Thought Recurrences: Impact on Anxiety and Mood State. Behavior Therapy, 32, 47-64.
Purdon C., Clark D. A. (1993). Obsesive intrusive yhoughts in nonclinical subjects. Part I. Content and relation with depressive, anxious and obsessional symptoms. Behavior Research and Therapy. 31, 8, 713-720.
Purdon C., CLARK D. A. (1994). Obsesive intrusive yhoughts in nonclinical subjects. Parts II. Cognitive appraisal, emotional response and thought control strategies. Behavior Research and Therapy. 32, 4, 403-410.
Radomsky, A. S., Alcolado, G. M., Abramowitz, J. S., Alonso, P., Belloch, A., Bouvard, M., Wong, W. (2014). Part 1-You can run but you can't hide: Intrusive thoughts on six continents. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 3(3), 269-279.
Reunanen T. (2015). Human factor in time management. Procedia Manufacturing 3, 709 – 716.
Ruiza F. J., Suárez-Falcónb J. C., Riano-Hernández D. (2016). Psychometric properties of the Mindful AttentionAwareness Scale in Colombian undergraduates. Suma Psicológica, 2 3, 18–24.
Smallwood J., Brown K.S., Tipper C., Giesbrecht B., Franklin M.S., et al. (2011). Pupillometric Evidence for the Decoupling of Attention from Perceptual Input during Offline Thought. PLoS ONE 6(3), e18298.
Smallwood J., Karapanagiotidis T., Ruby F., Medea B., de Caso I., Konishi M., et al. (2016). Representing Representation: Integration between the Temporal Lobe and the Posterior Cingulate Influences the Content and Form of Spontaneous Thought. PLoS ONE 11(4), e0152272.
Tripathi R. & Mehrotra S. (2010). Reflections on Repetitive Intrusive Thoughts: Diagnostic Dilemmas and Beyond. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 36 (2), 197-206.
Wang K.,Yu C., Xu L.,Qin W.,Li K.,Xu L.,Jiang T. (2009). Offline Memory Reprocessing: Involvement of the Brain’s Default Network in Spontaneous Thought Processes. PLoS ONE. 4, 3, e4867.
Wells A. & Papageorgiou C. (1994). Worry and the incubation of intrusive images following stress. Behavior Research and Therapy, 33(5), 579-583.
Wells A. & Roussis P. (2014). Refraining from intrusive thoughts is strategy dependent: Acomment on sugiura, et al. and a preliminary informal test of detached mindfulness, acceptance, and other strategies. Mental & Physical Health, 115 (2), 1-4.
Yee P. L., Yee I. H., Pierce G. R., Grome R., Schantz L. (2004). Self-evaluative intrusive thoughts impede successful searching on the Internet. Computers in Human Behavior, 20, 85–101.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار