طراحی الگوی ارزشیابی کیفیت آموزشی در دانشگاه فنی و حرفه‌ای «به روش آمیخته»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی مدیریت آموزشی، علوم تربیتی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

2 استادیار گروه علوم تربیتی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

3 دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر، با هدف طراحی‌ الگوی ارزشیابی کیفیت آموزشی در دانشگاه فنی و حرفه‌ای به روش تحقیق آمیخته (کیفی– کمی) انجام یافت. در بخش کیفی ۲۰ نفر از صاحب‌نظران آموزش عالی، مدیران دانشگاه فنی و حرفه‌ای و مدیران صنایع، به روش نمونه‌گیری هدفمند موارد مطلوب انتخاب شدند، با آنها مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انجام یافت. مصاحبه‌ها با روش تحلیل محتوای مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت، نتایج حاصل از آن در قالب الگوی ارزشیابی کیفیت آموزشی با 17 مؤلفه و 63 خرده‌مؤلفه استخراج گردید. در بخش کمی، برای اعتبارسنجی الگوی‌ طراحی شده، پرسش‌نامه‌ای براساس خرده‌مؤلفه‌های این الگو طراحی شد، روایی این پرسشنامه توسط صاحب‌نظران مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن به‌‌وسیله آلفای کرون‌باخ 95/0 محاسبه گردید. این پرسش‌نامه در اختیار 233 نفر از اساتید، کارکنان و مدیران دانشگاه فنی و حرفه‌ای به‌عنوان نمونه‌ آماری بخش کمی قرار گرفت. داده‌های گردآوری‌شده از طریق پرسش‌نامه، با روش تحلیل عاملی و نرم‌افزار "Amos" تجزیه‌و‌تحلیل شد، با انجام تحلیل عاملی، الگوی طراحی‌شده به 11 مؤلفه (فرایند یاددهی-یادگیری، اهداف و ساختار، منابع مالی، برنامه آموزشی، استاد، حمایت جامعه، دانش‌آموختگان، مدیریت، کیفیت تحصیل، پژوهش، کارکنان اداری) و 54 خرده‌مؤلفه تعدیل یافت. مقدار شاخص‌های (80/1=CMIN/DF، 06/0=RMSEA0، 95/0=GFI، 95/0=AGFI، 94/0=NFI، 94/0=RFI و 04/0=RMR) نشان‌ داد که الگوی تدوین شده از برازش مطلوبی برخوردار است و این الگو می‌تواند به عنوان ابزاری معتبر، در ارزشیابی کیفیت آموزشی دانشگاه فنی و حرفه‌ای مورد استفاده قرارگیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing the Evaluation Model of Educational Quality at Technical & Vocational University “By means of Mixed Method”

نویسندگان [English]

  • karim nasirian somarin 1
  • Eisa Samari 2
  • Yousef Namvar 3
  • Turan Soleimani 2
1 PhD student in educational management, Department of Educational Science, Ardabil branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran
2 Assistant Professor in Department of Educational Sciences, Ardabil branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran
3 Associate Professor in Department of Educational Sciences, Ardabil branch, Islamic Azad University
چکیده [English]

The present study was carried out to design the educational quality evaluation model in Technical and Vocational University through mixed research method (qualitative-quantitative). In the quality section, 20 Experts of higher Education, Principle Technical and Vocational University principle and industry managers were selected by purposeful sampling method and then the Semi-structured interviews were done on them. The interviews were analyzed by qualitative content analysis method. The results were extracted in the form of educational quality evaluation model with 17 components and 63 sub-components. In the quantitative section, for the validation of the designed model, a questionnaire was designed based on the sub-components of this model. The validity of the questionnaire was confirmed by the experts and its reliability was calculated by Cronbach's alpha 95.0. This questionnaire was presented to 233 professors, staff and managers of Technical and Vocational University as a statistical sample. The data collected through the questionnaire were analyzed by using factor analysis and AMOS software. Using factor analysis, the model designed was adjusted to 11 components (teaching-learning process, Purposes and structure, financial resources, educational program, Professor, community support, graduates, management, quality of education, research, and administrative staff) and 54 sub-component. The value of indices (CMIN/DF=1.80, RMSEA=0.06, GFI=0.95, AGFI=0.95, NFI=0.94, RFI=0.94, and RMR=0.04) indicated that this method is good fit and this model can be used as a valid tool for evaluating the educational quality at Technical and Vocational University.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Technical & Vocational University
  • Educational quality
  • Evaluation
  • Mixed method research
احمدی، منیژه و فریدونی، لیلی (1397). نواندیشی در کیفیت آموزش و تدوین یک مدل پارادایمی (مطالعه موردی: سازمان فنی و حرفه‌ای)، راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، ۱۱(۴): ۶۳-۷۰.
امین بیدختی، علی‌اکبر.، محمدی، رضا و رحیمی، محسن (1397). طراحی الگوی تضمین کیفیت دانشگاه کارآفرین در نظام دانشگاهی ایران، مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 8(22)، 227-263.
بازرگان، عباس و فراستخواه، مقصود. (1396). نظارت و ارزشیابی در آموزش عالی. تهران: سمت.
بهشتی راد، رقیه.، قلاوندی، حسن و قلعه‌ای، علیرضا. (1392). بررسی ادراکات و انتظارات دانشجویان از کیفیّت خدمات آموزشی دانشگاه ارومیه و رابطه آن با ارزشیابی از عملکرد اساتید. اندیشه های نوین تربیتی، 9(4), 119-145.
جعفری هرندی، رضا (1394). بررسی میزان کارآیی بیرونی دانشگاه فنی و حرفه‌ای طی سال‌های 1388 تا 1390 (آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای استان یزد)، مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 5(9): 198-173.
حسینی، معصومه.، فراهانی، ابوالفضل و قره، محمدعلی (1392). طراحی الگوی تضمین کیفیت تربیت‌بدنی در نظام آموزش از راه دور، پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی، 2(6): 135-119.
دارایی، مینو.، صالحی، کیوان و محسن پور، مریم (1397). رهیافتی ترکیبی در ارزشیابی کیفیت بروندادها و پیامدهای مدارس مجری برنامه تعالی مدیریت مدرسه. اندیشه‌های نوین تربیتی، 14(1): 83-119.
رحمانی، رمضان، فتحی واجارگاه کوروش (1387). ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی. (۱): ۲۸-۳۹.
زارعی زوارکی، اسماعیل و مقامی، رضا (1396). ارزشیابی نظام‌های آموزشی کوچک، تهران، سمت.
سیلانه، آمنه.، کرمی، مرتضی و سعیدی رضوانی، محمود. (1394). توسعه شایستگی‌های کارآموزان فنی و حرفه‌ای از طریق کاربست رویکرد کل‌نگر مبتنی بر مدل چهار مؤلفه‌های، مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی، 4(8): 135-158.
شمس مورکانی، غلامرضا و معارف‌وند، زهرا (1394). الگوی برای تضمین کیفیت دوره آموزشی رشته مدیریت آموزشی در مقطع کارشناسی ارشد. مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 5(12): 95-120.
صالحی، کیوان.، زین‌آبادی، حسن رضا و پرند، کوروش (1388). کاربست رویکرد سیستمی در ارزشیابی کیفیت هنرستانهای فنی و حرفه ای موردی از ارزشیابی هنرستانهای فنی وحرفه ای دخترانه شهر تهران، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 8(1): 152-203.
صالحی عمران ابراهیم (1393). آسیب‌شناسی مدیریت آموزش‌های مهارتی، مهارت‌آموزی، 2(8): 48-25.
عباس ‌پور، عباس.، مهاجر، یحیی.، رجب‌بیگی، مجتبی و جهان پناه، بیژن. (1396). طراحی و اعتبار یابی الگوی برنامه آموزش بزرگسالان روستایی کشور. اندیشه‌های نوین تربیتی، 13(4): 225-249.
عمانی، احمدرضا.، کمایی، عباس و نور اله نوری‌وندی، آزاده (1394). نقش عامل‌های مؤثر بر کیفیت آموزش‌های کاربردی فنی و حرفه‌ای از دیدگاه دانشجویان آموزشکده کشاورزی اهواز، فصل‌نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 8(33: 16-27.
مجتبی‌زاده، محمد.، عباس‌پور، عباس.، ملکی حسن.، فراستخواه، مقصود و رحیمیان، حمید (1395). طراحی و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش کیفیت دانشگاه‌های کشور، راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9(1): ۴۲-۶۲.
محمد داودی، امیرحسین و حجتی، فائزه (1396). کاربرد آمار استنباطی پیشرفته در علوم رفتاری، تهران: آوای نور.
محمدعلی، محبوبه (1390). آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و راه‌های اصلاح آن، رشد آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، 7 (1): 10-18.
مشایخ، فریده (1393). دیدگاه‌های نو در برنامه‌ریزی آموزشی، تهران: سمت.
معاونت پژوهش و فناوری (1392). دانشگاه متفاوت در مسیر افتخار، تهران: دانشگاه فنی و حرفه‌ای.
نصیریان ثمرین، کریم.، ثمری، عیسی و نامور، یوسف. (1397). تحلیل محتوای مقالات حوزه کیفیت آموزش عالی فنی و حرفه‌ای: به‌منظور شناسایی عوامل ارتقای کیفیت آموزشی دانشگاه فنی و حرفه‌ای، فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 77(20): 33-67.
نویدی، احد و برزگر، محمود (1391). ارزشیابی دوره‌های کاردانی آموزش فنی و حرفه‌ای. فصل‌نامه نوآوری‌های آموزش، 2(11: 161-186.
Abbaspour, A., mohajer, Y., rajabbaigy, M.,&  jahanpanah, B. (2018). Design and validation of the adult education program in the country. The Journal of New Thoughts on Education. 13(4): 225-249. [Text in Persian].
Ahmadi. M., & Freydoni, L. (2018). New Thinking on the Quality of Training and the Presentation of a Paradigmatic Model (Case Study: Technical and Vocational Organization). Educ Strategy Med Sci. 11 (4): 63-70. [Text in Persian].
Aminbeidokhti, A., Mohammadi, R., & Rahimi, M. (2018). Designing a Quality Assurance Model for Entrepreneurial University in the Academic System of Iran. Educational Measurement and Evaluation Studies. 8(22): 227-263. [Text in Persian].
Bazargan, A., & Farasatkhah, M. (2018). Monitoring and Evaluation in Higher Education.Tehran: Samt. [Text in Persian].
Beheshtirad, R., Galavandi, H., Ghalee, A., (2014). Investigation of the Students\' Perceptions and Expectations of Educational Service Quality in Urmia University and Its Relationship with the Evaluation of Faculty Members\' Performance. The Journal of New Thoughts on Education, 9(4), 119-145. [In Persian].
Bilen, S. (2010). The Effect Of Cooperative Learning On The Ability Of Prospect Of Music Teacher To Apply Orffschulwerk Activities, The journal of Procedia Social And Behavioral Sciences. 2: 4872-4877.
Creswell, J.W., & Plano Clark, V.L. (2007). Designing and conducting mixedmethods research. Thousand Oaks, CA: Sage.
Daraee, M., Salehi, K., & Mohsenpour, M. (2018). Using Mixed Method Research to Evaluate the Quality of Output and Outcome of “School Management Excellence Program”. The Journal of New Thoughts on Education, 14(1), 83-119. [In Persian].
Deputy of Research and Technology. (2013). Different University in the path of honor. Tehran: Technical & Vocational University. [Text in Persian].
Ebil, S., Othman, N., Hjh Norhakimah, H.M.N., Marlinawati, H.A., Omarali, M. & Chin, W. K. (2017). Brunei TVET Transformation: The Development of the Institute of Brunei Technical Education’s two Key Surveys. TVET@Asia, issue 8:1-15.
Ebraaheem Kaafooree, A. (2010). An instrument for evaluating text books: construction and validation. The Journal of New Thoughts on Education. 6(4): 61-92. [Text in Persian].
Gough, S. (2010). Technical and Vocational Education and Training: an investment-based approach. London: Continuum.
Hoseini, M., Farahani, A. & Ghareh, M. (2013). The pattern of quality assurance of physical science in distance learning system. Applied Research of Sport Management. 2(6): 119-135. [Text in Persian].
Idris, A., & Mbudai, Y. (2017). technical and vocational education: challenges towards youths empowerment in kano state-nigeria. Journal of Technical Education and Training. 9(1): 1-12.
Jafari Harandi, R. (2015). The Study of the External Efficiency of Technical and Vocational University During 2009 To 2011 (Case Study: Technical and Vocational Colleges in Yazd Province). Educational Measurement and Evaluation Studies. 5(9): 173-198. [Text in Persian].
Kline, R. B. (2016). Principles and Practice of Structural Equation Modeling, (4th ed.), New York, NY: The Guilford Press.
Maclean R; Jagannathan, S., & Sarvi, J. (2012). Skills Development for Inclusive and Sustainable Growth in Developing Asia-Pacific. New York & London: Springer Dordrecht Heidelberg.
Mashayekh, F. (2015). New perspectives in Educational planning. Tehran: Samt. [Text in Persian].
Mohammad Ali, M. (2011). Technical and vocational education and ways to improve it. Growth of technical and vocational education. 7 (1): 10-18. [Text in Persian].
Mohammad Davoudi, A. H., & Hojjati, F. (2017). Application of Advanced Inferential Statistics in Behavioral Sciences. Tehran: Avayenoor. [Text in Persian].
Mohd Amin, J. B. (2016). Quality assurance of the qualification process in TVET: Malaysia Country, TVET@Asia, issue 7: 1-12.
Mojtabazadeh, M., Abbaspour A., Maleki H., Farasatkhah, M., & Rahimian, H. (2016). Designing and validation of a scale to assess the quality of universities in Iran. Educ Strategy Med Sci. 9 (1): 42-62. [Text in Persian].
Nasirian somarin, K., Samari, E., & Namvar, Y. (2018). Analysis of the content of articles in the field of quality of higher technical and vocational education: In order to Identification of Factors for Improving the Quality of Education at the Technical & Vocational University. Iranian Journal of Engineering Education, 20(77): 33-67. [Text in Persian].
Navidi, A., & Barzegar, M. (2012). Evaluation of post-secondary career and technical education courses. Educational Innovations. 11(2): 161-186. [Text in Persian].
Ommani, A., Kamaee, A., & Noorullah Noorivandi, A. (2015). The Role of Factors affecting on the Quality of Applied Training in Vocational Agricultural Technical Applied Education in Ahvaz. Journal of Agricultural Education Administration Research. 7(33): 16-27. [Text in Persian].
Phusalux, J; U Buatama., & Fongsuwan, W. (2015). Determinants of Modern Management of Private Vocational Colleges: A Structural Equation Model, Research. Journal of Business Management. 9(2): 378-390.
Sadeghi, M.T. (2017). Structural Equation Modeling with Lisrel. Tehran: Atinegar. [Text in Persian].
 Salehi Omran, A. (2014). Pathology of skills training management in Iran. Skill Training. Quarterly Journal of skill Learning. 2(8): 25-48. [Text in Persian].
Salehi, K., Zeinabadi, H., & Parand, K. (2009). A study on the Implementation of the Systematic Approach for Quality Evaluation of Technical-Vocational Schools (TVS): A Case of Evaluating Girl’s TVS in Tehran. Educational Innovations. 8(1): 151-203. [Text in Persian].
Sandirasegarane, S., Sutermaster, S., Gill, A., Volz, J., & Mehta, K. (2016). Context-Driven Entrepreneurial Education in Vocational Schools. International Journal for Research in Vocational Education and Training, 3(2): 106-126.
Shams Moorkani, G., & Maarefvand, Z. (2016). Designing a Quality Assurance Model for Educational Administration Training Course in Master of Arts (M.A). Educational Measurement and Evaluation Studies. 5(12): 95-120. [Text in Persian].
Silaine, A., Karami, M., & Saeedi Rezvani, M. (2015). Developing the competencies of technical and vocational trainees through the application of a Bolognese approach based on the four component model. Studies Educational Planning. 4(8): 135-158. [Text in Persian].
Strauss, A. L., & Corbin, J. (1990), Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques, London: Sage.
 Yonglin, w; & zhanjun, w. (2016). The value orientation of Higher vocational Education Evaluation: A Textual Analysis of an Evaluation program. Journal chinese Education & Societ. 49(1-2): 60-71.
 Zaraii Zavaraki, E., & Maghami, R. (2017). Evaluation of small-scale educational systems. Tehran, Samt. [Text in Persian].