نقش سلامت‌ذهنی معلمان بر کیفیّت زندگی کاری و عملکرد سازمانی

نویسندگان

1 دانشگاه خوارزمی

2 دانشگاه الزهراء(س)

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مطالعه رابطه بین سلامت ذهنی، کیفیّت زندگی کاری و عملکرد سازمانی معلمان متوسطه اول انجام شد. طرح کلی پژوهش همبستگی بود. بدین منظور 152 معلم به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای از میان معلمان متوسطه اول دخترانه شهر یزد انتخاب شدند. ابزار‌های پژوهش پرسشنامه سلامت‌ذهنی وار، کیفیّت زندگی کاری لیندن و عملکرد سازمانی بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد، بین سلامت ذهنی، کیفیّت زندگی کاری معلمان و عملکرد سازمانی رابطه معناداری وجود دارد. معلمانی که احساس اشتیاق و شایستگی در حرفه و زندگی دارند از مهارت تشخیص و عملکرد سازمانی بالاتری بهره‌مند هستند و کم‌تر دچار ابهام نقش می‌شوند. احساس اشتیاق حرفه‌ای و زندگی شخصی، با احساس امنیت شغلی و معناداری شغلی همراه است. این دسته از معلمان از حمایت بیش‌تر سرپرست و همکاران خود بهره‌مند هستند. انتقال مشکلات شغلی به زندگی شخصی، معلمان را در معرض فشارهای کاری و جسمی، آسیب و بیماری‌های جسمانی و کاهش عملکرد سازمانی قرار می‌دهد. با افزایش سنوات خدمت، معلمان اشتیاق در زندگی حرفه‌ای و زندگی شخصی را از دست می‌دهند و دچار افت شایستگی شخصی می‌شوند. لذا پیشنهاد می‌شود مدیران و مسئولان آموزشی، با در نظرگرفتن انگیزه‌ها، اهداف و مشکلات هر دبیر، بهبود فضاها و امکانات آموزشی، کمک‌های مالی و رفاهی و رعایت اعتدال در نمرات ارزشیابی، زمینه‌ای برای بهبود کیفیّت زندگی شغلی معلمان فراهم کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Teachers’ Mental Health on the Quality of Work Life and Organizational Performance

نویسندگان [English]

  • Sanaz Dehghan Marvasti 1
  • Roya Rasooli 2
چکیده [English]

The quality of teachers’ work life effects on their organizational performance. One of the influential factors on the teachers’ organizational performance is their mental health. The present study analyzed the relationship between mental health and quality of work life and organizational performance in the teachers of middle school. The research design was correlational. For this purpose, 152 teachers were selected by cluster random sampling out of the entire female teachers in Yazd middle schools. The instruments used for data collection were wellbeing and mental health questionnaire of warr (1990), quality of work life questionnaire of Linden, and organizational performance questionnaire. The data was analyzed using Pearson correlation, multiple regression and multi-factorial analysis of variance. The findings indicated that there was a significant relationship between mental health, quality of work life and organizational performance of teachers. In other words, if the teachers have competence and aspiration in their job and life, they will have high skill discretion and organizational performance, and low role ambiguity. Job and life aspiration is related to job security and meaningfulness. This group of teachers will receive more support from the supervisors and co-workers. Bringing job tensions into personal life puts the teacher under physical and job pressures, causes physical diseases and decreases their organizational performance. With increasing work experience, teachers will lose job and life aspiration and their individual competence. It is suggested that educational administrators take into account the teachers’ motivation, goals and challenges, and by giving financial support, improving welfare and having justice in assessment improve the quality of their work life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mental Health
  • quality of work life
  • Organizational Performance
  • teachers
  • Middle school

مراجع

احمدنژاد، محمود.، حسنی، محمد.، سپهریان آذر، فیروزه.، شجاعی، خه بات (1391). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و کیفیّت زندگی کاری با سازگاری شغلی در بین معلمان رسمی و حق التدریس مقطع ابتدایی شهرستان سردشت در سال تحصیلی 89ـ90. پژوهش در برنامه ریزی درسی، سال نهم، دورة دوم، شمارة 5.
بیک لیک، سودابه (1380). بررسی میزان رضایت شغلی کارکنان زن شاغل در وزارت مسکن و شهرسازی در مقایسه با مردان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
بنادرخشان، همایون.، محرابی، یدالله.، یزدانی، شهره.، مرتضوی، فتحیه.، ساعدی ، نوریه، عزیزی فریدون (1384). مقایسةآگاهی،نگرشوعملکردحرفهایپرستارانشاغلبادانشجویانسال آخردانشکدهپرستاریومامائیشهیدبهشتی. مجلهپژوهشیدانشکدهپزشکی، دانشگاهعلومپزشکیوخدماتبهداشتیدرمانیشهیدبهشتی. سال29 ، شمارة 1، صص 37-43.
تهامی پور، جواد (1384). مقایسهسلامت‌ذهنی ورضایت شغلیدرسطوحمختلف سازمانیکارکناننیرویانتظامیشهراصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی.
پرداختچی، محمد حسن.،احمدی، غلامعلی وآرزومندی، فریده (1388). بررسی رابطه بین کیفیّت زندگی کاری و فرسودگی شغلی مدیران و معلمان مدارس شهرستان تاکستان. فصلنامهرهبریومدیریتآموزشی، دانشگاهآزاداسلامیواحدگرمسار، سالسوم،شماره3، صص 25-50.
جهانبخش گنجه، سحر و عریضی سامانی، حمیدرضا‌ (1391).رابطه تقاضاهای شغلی، کنترل شغلی با استرس شغلی، عاطفه مثبت و عاطفه منفی کارکنان. مجلهپژوهش‌های علومشناختیورفتاری، سالدوم،شمارةدوم، صص 75-90.
دیانتی، محمد و عرفانی، مریم‌ (1388). شایستگی، مفاهیم و کاربردها. نشریه تدبیر، شماره 206، صص 14-19.
رضایی آذرمیدخت،مسعود.،بحرینی مسعود،سیروسسروقد.،سیروس.،شهامت، شهره‌ (1392). پیش بینی رضایت شغلی پرستاران بر اساس هوش هیجانی و صلاحیت. فصلنامهطبجنوب. پژوهشکدهزیست-پزشکیخلیجفارس، سالشانزدهم،شماره2،صفحه 128-137.
شریعتمداری مهدی (1388). بررسیرابطةبینسلامتسازمانیبااثربخشیمدیرانمدارس مدیریتآموزشوپرورششهرتهران. مجله علوم تربیتی. سال دوم، شماره 6، صص 119 ـ 151.
ضیایی بیگدلی، محمدتقی (1388). بررسی نقش جوّ اجتماعی سازمان کار بر کیفیّت زندگی کاری کارگران کارخانه‌های صنعتی (مطالعه موردی استان آذربایجان شرقی(. جامعه‌شناسی کاربردی. سال بیست و یکم، شماره 37، صص 105-122.
عریضی، حمید رضا‌ (1384). پیشنهاد طرح، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران.
فرح بخش، سعید و ستار، آزیتا (1391). نقشکیفیّتزندگیکاریدرسلامتروانیمدیرانمدارس. مجله اصول بهداشت روانی. سال 14، شمارة 3، صص 9 ـ 20.
کاردانی، مژده (1381). بررسی رابطه بین تفویض اختیار کارمندان و انگیزش شغلی کارمندان از دیدگاه کارمندان ستاد بسیج اقتصادی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی.
مجیدى،عبدالل.،قهرمانى، اکبرومحمودآبادى،علی اکبر (1387). بررسی رابطه بین ابعاد توانمندسازی و امنیت شغلی کارکنان دانشگاه علوم انتظامی. توانمندسازی کارکنان پلیس. فصلنامهمطالعاتمدیریتانتظامى،سالسوم،شمارةچهارم، صص 451-437.
محمدی، بهرام (1387). بررسی رابطه کیفیّت زندگی کاری و سلامت سازمانی در مدارس دورة متوسطه استان کردستان از دیدگاه دبیران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی. دانشکدة علوم انسانی و تربیت بدنی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی.
وفایی نجار، علی.، حبشی‌زاده، اعظم.، کریمی مونقی، حسین و ابراهیم زاده، سعید (1390). بررسی تأثیر ارتقاء صلاحیت حرفه‌ای مدیران پرستاری مبتنی بر عملکرد بر بهره وری پرستاری-مطالعه مداخله‌ای. مجله دانشور پزشکی، دو ماهنامه دانشگاه شاهد، سال هیجدهم، شمارة 94، صص 1-9.
Ahghar, GH. (2008). The Role of School Organizational Climate In Occupational Stress Among Secondary School Teachers In Tehran.  International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 21(4):319 – 329.
An, J, Y., Yom, H, Y. & Ruggiero, S, J. (2011). Organizational Culture, Quality of Work Life, and Organizational Effectiveness in Korean University Hospitals. J Transcult Nurs, 22, 22-30.
Cohen, A. & Golan, R. (2007). Predicting Absenteeism and Turnover Intentions by Past Absenteeism and Work Attitudes: An Empirical Examination of Female Employees In Long Term Nursing Care Facilities. Career Development International. 12(5): 416 – 432.
Cifre, E., & Salanova, M. (2002). Multidimensionality and bipolarity of a Spanish Version of Warr’s (1990) well-being measure. The Journal.
De Cremer, D., & Blader, S. (2006). Why do people care about procedural fairness? The importance of belongingness in responding and attending to procedures. European Journal of Social Psychology, 36, 211-228.
Gayathiri, R. & Ramakrishnan, L. (2013). Quality of Work Life – Linkage with Job Satisfaction and Performance. International Journal of Business and Management Invention, 2, 1-8.
Gillet, N., Fouquereau, E., Bonnaud-Antignac, A., Mokounkolo, R.& Colombat, PH. (2013). The mediating role of organizational justice in the relationship between transformational leadership and nurses’ quality of work life: A cross-sectional questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, In Press, Corrected Proof, 6 .
Holman, D, J.,  Axtell,C, M.,  Sprigg, Ch, A., Totterdell, P & Wall, T, D. (2010) .The mediating role of job characteristics in job redesign interventions: A serendipitous quasi-experiment. Journal of Organizational Behavior, 31, 84–105.
Islam, z & Siengthai, S. (2009). Quality of work life and organizational performance: Empirical evidence from Dhaka Export Processing Zone. the ILO Conference on ‘Regulating for Decent Work, to be held at the International Labour Office, Geneva.
Kriel, J, P. (2006). The relationship of morality, ethics and justice to quality of worklife. DBA thesis, Southern Cross University, Lismore, NSW.
Kriel, J, P. (2006). Quality of Work Life and Business Ethics: First we shoot all the Economists. Presented at the 7th Annual Conference on Quality of Life. Deakin University, Melbourne. Victoria. Australia.
Kong, H., Cheung, C., Song, H. (2012). From hotel career management to employees’ career satisfaction:  The mediating effect of career competency. International Journal of Hospitality Management, 31, 76–85.
 
Kühnel, J., Sonnentag, S. & Bledow, R. (2012).  Resources and time pressure as day-Ievel antecedents of work engagement. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 85, 181- 198.
Markham, L, G. (2010). Quality of work life as predictor of employees’ mental health. In fulfilment of the requirements for the degree Magister Artium in the Faculty of Humanities, Department of Industrial Psychology.
Mäkikangas, A., Feldt, T., & Kinnunen, U. (2007). Warr’s scale of job-related affective well-being: A longitudinal examination of its structure and relationships with work characteristics. Work & Stress, 21, 197-219. doi:10.1080/02678370701662151.
Pomaki, G., Anagnostopoulou, T. (2003). A test and extension of the demand/ control/social support model: prediction of wellness/health outcomes in greek teachers. Psychology and Health, 18, 537–550.
Schaubroeck, J. & Merritt, D. (1997).  Divergent effects of job control on coping with work stressors: The key role of self-efficacy. Academy of Management Journal, 40, 738-754.
Sevastos, P., Smith, L. & Cordery, J. L. (1992). Evidence on the reli- ability and construct validity of Warr’s (1990) well-being and mental health measures. Journal of Occupational and Organizational Psy- chology, 65, 33-49. doi:10.1111/j.2044-8325.1992.tb00482.x
Suutari, V. & Mäkelä, K. (2007). The Career Capital of Managers with Global Careers. Journal of Managerial Psychology, 22, 7, 628–648. 
Wan, P, Y, k., Sow Hup, s. & Chan, J. (2012). Casino Employees’ perceptions  of their quality of work life Original Research Article. International Journal of Hospitality Management, In Press, Corrected Proof, Available online,20.
War, P. (1990). The Measurement of well-being and other aspects of mental health. journal of Occupational Psychology , 63, 193-210.
اندیشه های نوین تربیتی
دوره 11، شماره 1
41
اردیبهشت 1394
صفحه 9-37

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار