پیش‌بینی شادمانی دانشجویان با توجه به مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه بوعلی سینا همدان

2 دانشیار گروه روان شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان

3 دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

چکیده:
پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی شادمانی دانشجویان بر اساس مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان صورت گرفته است. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه‌ی آماری این پژوهش، شامل کلیه‌ی دانشجویان کارشناسی سال آخر دانشگاه بوعلی سینا همدان می‌باشد که تعداد آن‌ها 1363 نفر است. در این پژوهش با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و روش نمونه‌گیری طبقه‌ای نسبتی، 302 نفر از دانشجویان به عنوان نمونه‌ی پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه‌ی شادمانی آکسفورد و پرسشنامه‌ی محقق ساخته برنامه درسی پنهان می‌باشنّد. اعتبار ابزار پژوهش به وسیله متخصصان مورد پذیرش قرار گرفت و پایایی به وسیله آلفای کرانباخ محاسبه شد که برابر 0/94 و 0/79 بودند. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش از شاخص‌های آمار توصیفی و آزمون آمار استنباطی ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته ها نشان داد که به جز مؤلفه‌ی شیوه‌ی مدیریت کلاس درس، بین مؤلفه های برنامه درسی پنهان و شادمانی دانشجویان رابطه‌ی معناداری وجود داشت. علاوه بر این، نتایج نشان داد که مؤلفه های برنامه درسی پنهان، در مجموع 22/7 درصد شادمانی دانشجویان را به طور معناداری تبیین می کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The prediction of student’s status of happiness to regarding factors of hidden curriculum

نویسندگان [English]

  • azadeh moradi 1
  • Abolghasem yaghoobi 2
  • mohammad reza yousefzadeh 3
1 M.A student in Educational psychology in Bu – Ali sina University, Hamedan.
2 Faculty member of psychology department in Bu – Ali sina University, Hamedan
3 Faculty member of department of education in Bu – Ali sina University, Hamedan.
چکیده [English]

Abstract:
The main purpose of this research was to predict student’s happiness based of hidden curriculum components. A correlation research method was used. The statistical population (N=1363) included all last year Bu-Ali sina university B.S students. Using ratio stratified sampling method and Kerjcie and Morgan table about 302 students were selected as study sample. The data gathering instrument were Oxford happiness questionnaire and research made Hidden curriculum components. The instrument validity reported acceptable by experts and their reliability using Cronbach Alpha coefficient computed equal to 0/94 and 0/79. The collected data were analyzed using descriptive statistic indices and inferential test such as Pearson correlation coefficient and multiple regression. The findings showed that except classroom management component, there was significant relation between hidden curriculum component and students happiness.
Moreover, the results showed that in total, factors of hidden curriculum, significantly predict 22/7% of students happiness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Happiness
  • Hidden Curriculum
  • Students
امانی، رزیتا و‌هادیان همدانی، رژینا (1387). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر افزایش میزان شادی دانشجویان، در خلاصه مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، تهران: ویرایش.
امینی، محمد.، مهدی‌زاده، مریم.، ماشاالهی‌نژاد، زهرا و علیزاده، مرضیه (1390). بررسی رابطه بین مؤلفه­های برنامه درسی پنهان و روحیه علمی دانشجویان، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 17(4): 103- 81.
ایمانی، صدف.، یعقوبی، ابوالقاسم.، یوسف‌زاده، محمدرضا.، ویسی کهره، سعید و محققی، حسین (1394). رابطۀ بین برنامۀ درسی پنهان با تحلیل رفتگی آموزشی دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا، پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 2(18):41-29.
آهوخوش، پروانه (1396). بررسیدیدگاهدانشجویانکشاورزیدانشگاهرازینسبتبهبرنامۀ درسیپنهان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی.
جعفری، سید ابراهیم.، سیادت، سیدعلی و بهادران، نرگس (1387). بررسی عوامل مؤثر در شادابی مدارس، فصلنامه اندیشه‌های نوین تربیتی، 4 (1و2): 31-44.
جعفری، سید ابراهیم.، عابدی، محمدرضا و لیاقت‌دار، جواد (1383). شادمانی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، میزان و عوامل مؤثر بر آن، طب و تزکیه، شماره 54، 15- 22.
جعفری، علی (1387). رابطۀ ابعاد شخصیت و خلاقیت با شادمانی در بین دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه تبریز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز تهران‌غرب.
حیاتی، حمیدرضا (1387). تأثیر محیط فیزیکی مدرسه بر نشاط دانش‌آموزان دورۀ متوسطه شهرستان ساری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی رودهن.
خدادادی، محمدرسول.، نجدرحمتی، بهروز و فریدفتحی، مریم (1396). ارتباط انگیزه مشارکت ورزشی، نشاط و شادابی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پسر دورۀ متوسطه اول شهرستان بناب، فصلنامه پژوهش در ورزش تربیتی، 5 (13): 155-174.
خوش‌صفت، سکینه.، دهقانی، مرضیه و دیالمه، نیکو (۱۳۹۶). ارتقاء شادکامی در مدارس با تکیه بر برنامۀ درسی مدرسه شاد، مجموعه مقالات دومین کنفرانس بین‌المللی مطالعات اجتماعی فرهنگی و پژوهش دینی، رشت، دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران.
دریکوندی، هدایت‌الله (1381). بررسی عوامل نشاط‌انگیز در دانش‌آموزان مدارس راهنمایی شهر اصفهان از نظر مدیران و مربیان پرورشی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
دوگانی آغچقلو، مریم و زمانی‌بخش، راضیه (1396). بررسی تأثیر حیاط پویا بر شادابی دانش‌آموزان مدرسه ابتدایی نواب صفوی شهر بندرعباس در سال تحصیلی ١٣٩٥ – 96، مطالعات روان‌شناسی و علوم تربیتی، 3(22): 107- 120.
شریف‌جعفری، مهسا.، یزدانخواه‌فرد، محمد‌رضا.، روانی‌پور، مریم.، معتمد، نیلوفر.، پولادی، شهناز و احمدلو، جواد (1395). دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر از نقش برنامۀ درسی پنهان در انتقال ویژگی‌های حرفه‌ای‌گری، مجلۀ مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، 11(1): 76-90.
صالحی عمران، ابراهیم.،‌ هاشمی، سهیلا و ایران‌نژاد، منصوره (1391). تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دورۀ آموزش ابتدایی براساس مؤلّفه‌های شادکامی، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 11 (44):141- 164.
صفوی، امان الله (1385). روش‌ها، فنون و الگوهای تدریس، تهران: سمت.
طاهریان، حسین.، فیض، داود و حیدرخانی، زهرا (1393). عوامل مدیریتی و سازمانی مؤثر بر شادی و نشاط در دانشگاه‌ها و تأثیر آن‌ها بر تولید علم، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 20 (2):99- 166.
عابدی، احمد و میرزائی، پریوش (1385). مقایسۀ اثربخشی روش شناختی- رفتاری فوردایس و روش آموزش مهارت‌های اجتماعی در افزایش میزان شادی دانش‌آموزان دبیرستان‌های اصفهان، فصلنامه اندیشه‌های نوین تربیتی، 2 (3و4): 59-71.
عباسی، ناهید (1383). بررسی عوامل مؤثر بر شادابی دانش‌آموزان از دیدگاه دبیران و دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه شهر اصفهان در سال تحصیلی 1382- 1383، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد خوارسگان.
علی‌پور، احمد و نوربالا، احمدعلی (1387). بررسی مقدماتی پایایی و روایی پرسشنامه شادکامی آکسفورد در دانشجویان دانشگاه‌های تهران، مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 5 (1و 2).
علیخانی، محمدحسین و مهرمحمدی، محمود (1384). بررسی پیامدهای قصد نشده (برنامه درسی پنهان) ناشی از محیط اجتماعی مدارس دوره متوسطه شهر اصفهان و ارائه راهکارهایی برای کاهش پیامدهای منفی آن، پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 1(12): 39-48.
غلامی، سمیه و حسین چاری، مسعود (1390). پیش بینی شادمانی دانش‌آموزان با توجه به ادراک آن‌ها از انتظارات معلم، نحوه تعامل معلم و خودکارآمدی، مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 3 (1): 83- 109.
فتحی واجارگاه، کورش و بزرگ، حمیده (1391). شناسایی برنامۀ درسی پنهان ناشی از محیط فیزیکی دانشگاه‌، دوفصلنامهمطالعاتبرنامهدرسیآموزشعالی، 3 (5):48-26.
فرج‌پوربناب، فاطمه (1396). بررسیرابطۀبینمؤّلفه‌هایبرنامۀ درسیپنهانباسازگاری حرفه‌ای دانشجویاندانشگاهتبریزودانشگاهعلومپزشکیتبریز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
فضل‌اللهی، سیف‌الله.، جهانگیراصفهانی، نرگس و حق گویان، زلفا (1389). سنجش میزان و عوامل مؤثر بر شادی دانشجویان پردیس قم دانشگاه تهران، فصلنامه روانشناسی و دین، 3 (4):89- 108.
فکوری، حسین.، شیخ، عالیه و قدوسیان، علی (1394). بررسی عوامل تأثیرگذار بر شاداب سازی مدارس از دید مدیران و معلمان مدارس غیرانتفاعی ابتدایی شهر گرگان، دومین کنگره علمی پژوهشی سراسری توسعه و ترویج علوم تربیتی و روانشناسی، جامعهشناسی و علوم فرهنگی اجتماعی ایران، تهران، انجمن علمی توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
فلاح، وحید.، بریمانی، ابوالقاسم.، نیازآذری، کیومرث.، مؤتمنی، همایون و مهدوی، هیلدا (1389). بررسی نقش مؤلّفه‌های برنامۀ درسی پنهان بر یادگیری دانش‌آموزان در مدارس متوسطه، فصلنامۀ مدیریت، 9 (ویژه نامه): 63- 71.
مصباحیان، اعظم (1396). شناسایی عوامل تأثیرگذار بر شادابی و نشاط دانش‌آموزان در کلاس درس، سومین همایش ملّی پژوهش‌های نوین در حوزۀ علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ایران، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی.
معروفی، زهرا (1395). بررسی ارتباط برنامۀ درسی پنهان با سازگاری اجتماعی و انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
مهرام، بهروز.، ساکتی، پرویز.، مسعودی، اکبر و مهرمحمدی، محمود (1385). نقش مؤلّفه‌های برنامۀ درسی پنهان در هویّت علمی دانشجویان (مطالعه موردی دانشگاه فردوسی مشهد)، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 1(3): 3-29.
نصوحی دهنوی، محمود.، احمدی، سید احمد و عابدی، محمدرضا (1383). رابطۀ بین میزان شادمانی و عوامل آموزشگاهی دانش‌آموزان دبیرستانی، فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 2(19 و 20):23- 50.
وزیری، مژده و شیرزادی اصفهانی، هما (1389). بررسی رابطۀ جوّ سازمانی با شادمانی و سرزندگی در اعضاء هیئت علمی دانشگاه الزهراء (س)، اندیشه‌های نوین تربیتی، 6 (2): 173-190.
یوسف‌زاده، محمدرضا و معروفی، یحیی (1393). تدریس حرفه‌ای (مبانی، مهارت‌ها و راهبردها)، همدان: دانشگاه بوعلی سینا همدان.
Abbasi, N. (2004). Studying the factors affecting the happiness of students from the viewpoint of teachers and students of girls high school in Isfahan in the academic year 2004-2005, MD Dissertation, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch. (in Pesian).
Abedi, A. and Mirzaie, P. (2006). Comparison of the effectiveness of Fordic ecognitive-behavioral method and  approach  social skills training in increasing the happiness rate of high school students in Isfahan, Quarterly Journal of New Thoughts on Education, 2(3&4): 59-71. (in Persian).
AhooKhosh, P. (2017). Study of the Viewpoints of Agriculture Students of the University of Razi on the hidden curriculum, MD Dissertation, Razi University. (in Persian).
Alikhani, M. and MehrMohammadi, M. (2005). Investigation of the Unintended Consequences of School's Social Climate in High Schools and Providing Solutions to Reduce its Negative Consequences , TLR, 1(12):39-48: (in Pesian).
Alipoor, A and Noorbala, A.A. (1999). Preliminary Evaluation of the Validity and Reliability of the Oxford Happiness Questionnaire in Students in the Universities of Tehran, IJPCP, 5 (1 and 2): 55-66. (in Pesian).
Amani, R. and Hadianhamedani, R. (2008). The Effectiveness of Social Skills Training on Increasing the Students' Happiness, In the summary of the articles of the 4th National Students' Mental Health Seminar,May 21-22: Tehran, Iran. (in Persian).
Amini, M., Mehdizade, M., Mashallahinejad, Z and Alizade, M. (2011). A Survey of Relation between Elements of Hidden Curriculum and Scientific Spirit of Students, IRPHE, 17 (4): 81-103. (in Pesian).
Amini, M., Tamani Far, M.R. and Mashaalahi Nejhad, Z. (2015). A Survey on the Position of Hidden Curriculum from Students' Viewpoints at Kashan University of Medical Sciences, Journal of Medical Education Development, 8(18): 1-13. (in Persian).
Argyle, M. (2001). The Psychology of happiness, London: Rutledge.Nations.   Netherland: Erasmus University Rotterdam.
Bandini, J., Mitehell, CH., Epstein-Peterson, Z. D., Amobi, A., Cahill, J., Peteet, T., Balboni, T. and Balboni, M. J. (2015). Student and Faculty reflections of the hidden curriculum: How Does the Hidden Curriculum Shape Student’s Medical Training and Professionalization?, Journal of  Hospice & Palliative Medicine, 34(1): 1-7.
Barzgar, F., Paryad, E., Jafroudi, Shirin., Kazem Nezhad, E.and Ganbari Khanghah, A. (2018). Nursing Student’s Viewpoints: Effect of Hidden Curriculum on Learning, Journal of Holistic Nursing and Midwifery, 28(1): 26-34. (in Persian).
Carr, D. (2005). Personal and interpersonal relationships in education and teaching: a virtual ethical perspective, British Journal of Educational Studies, 53 (3): 255–271.
Darikvandi, H. (2002). Investigating the Happiness Factors in Middle Schools Students in Isfahan from the viewpoint Managers and Educational Instructors, MD Dissertation, Isfahan University. (in Persian).
Dean, A. and Gibbs, P. (2015). Student satisfaction or happiness?, Quality Assurance in Education, 23(1): 5-19.
Dugani Aghchaghloo, M. and Zamanibakhsh, R. (2017). Investigating the effect of dynamic yard on the happiness of primary school students of Navab Safavi in Bandar Abbas in the academic year of 2016 – 2017, Journal of Research in Psychology and Education, 3(22): 107-120. (in Persian).
Ellen, W. R., Sangwon, K., Jean A. B., Randy W. K.and Arthur M. H. )2010(. Student Personal Perception of Classroom Climate: Exploratory and Confirmatory Factor Analyses, Educational and Psychological Measurement, 70(5): 858–879.
Fakouri, H., Sheikh, A. and Ghoddousian, A. (2015). Investigating the Factors Affecting the Recovery of Schools from the Viewpoint of Directors and Teachers of Primary Nonprofit Schools in Gorgan, The 2th Scientific Research Conference on the Development and Promotion of Educational Sciences and Psychology, Sociology and Social Sciences of Iran, February 9, Iran, Tehran, Scientific Society for the Development and Promotion of Basic Sciences and Techniques(in Persian).
Fallah, V., Barimani, A., NiyazAzari, K., Mut'mani, H. and Mahdavi, H. (2010). studying the role of hidden curriculum factors on student learning in high schools, Management Quarterly, 9 (Special Note), 71-63. (in Persian).
FarajPourebonab, F. (2017). The Relationship between Hidden Curriculum Factors and Professional Adaptation of Tabriz University Students in Tabriz University of Medical Sciences, MD Dissertation, Tabriz University(in Persian).
Fathi Vajargah, K. andBozorg, H. (2012). Hidden Curriculum Infeuenced by Physical Environment, Journal of Higher Education Curriculum, 3(5): 26-48.(in Persian).
Fazlollahi, S., Jahangir Esfahani, N. and HaghGoyan, Z. (2011). Measuring the Rate and Factors Affecting the Happiness of Students of Qom Campus, Tehran University, Ravanshenasi-va- Din, 3 (4): 89-108. (in Persian).
Gholami, S., and HosseinChari, M. (2011). The prediction of student’s status of  happiness to regardingtheir perception of teacher expectations, teacher interaction and self-efficacy, Studies Teaching and Learning, 3(1): 83-109(in Persian).
Hafler, J. P., Ownby, A. R., Thompson, B. M., Fasser, C. E., Haidet, P. and Hafferty, F. W.(2011). Decoding the Learning Environment of Medical Education: A Hidden Curriculum Perspective for Faculty Development, Curriculum Inquiry, 86(4): 440-444.
Hayati, H. R. (2008). The effectiveness of school physical environment on the happiness of high school students in Sari, MD Dissertation, Islamic Azad University of Roodehen(in Persian). 
Imani, S., Yaghobi, A. and Yusef Zade, M.R., Veysi KohreT S. and Mohagheghi, H. (2015). The relationship between hidden curriculum and students instructional burnout, Reasearch in Curriculum Planning, 12(18): 29-41(in Persian).
Jafari, A. (2008). The Relationship between Personality Dimensions and Creativity with Happiness among Graduate Students of Tabriz University, MD Dissertation, Payame Noor University of Tehrangharb. (in Persian).
Jafari, S.E., Siadat, S.A. and Bahadoran, N. (2008). Investigating factors influencing happiness of schools, Quarterly Journal of New Thoughts on Education, 4(1&2): 31-44 (in Persian).
Jafari,E., Abedi, M. R. and Liagatdar, M. J. (2004). Happiness and its Degree of Effective Factors in students of the Isfahan Medical Sciences University, Teb Va Tazkieh, Journal of Tehran University of medical sciences, 54:15-23. (in Persian).
Khodadadi. M.R., Najdrahmati. B. and Faridfathi. M. (2017). Relationship between Sports Participation Motivation, Happiness and Academic Achievement of Secondary School Boys’ Student in Bonab City. Research on Educational Sport, 5(13): 155-74. (in Persian).
KhoshSefat, S., Dehghani, M. and Dialameh, N. (2017). Promoting happiness in schools, relying on a happy school curriculum, Proceedings of the 2nd International Conference on Social Studies and Religious Studies, July 2, Iran, Rasht.
Lau, L. K.( 2003). Institutional factors affecting student retention. Education, 124 (1): 126-136.
Lawrence, C., Mhlaba, T. and Kearsley, A. (2018). The Hidden Curricula of Medical Education: A Scoping ReviewAcademic Medicine, 93 (4): 648-656.
Lee, J., and Graham, A. V. (2001). Students' perception of medical school stress and their evaluation of a wellness elective. Med Educ; 35(7): 652-659.
Lyubomirsky, S., King, L. and Diener, E. (2005). The Benefits of Frequent Positive Affect: Does Happiness Slead to Success? Psychological Bulletin, 131(6): 803–855.
Mahram, B., Saketi, P., Masoudi, A. and MerMohammadi, M. (2006). The role of hidden curriculum components in students' scientific identity (Case study of Ferdowsi University of Mashhad), Journal of Curriculum Studies, 1(3):3-29. (in Persian).
Maroufi, Z. (2016). Study the relationship between hidden curriculum and social adaptation and the motivation of students' academic achievement , MD Dissertation , Allameh Tabataba'i University. (in Persian).
Mesbahian, A. (2017). Identify the factors influencing the happiness and vitality of the students in the classroom, The 3th National Conference of New Research in the Field of Humanities and Social Studies in Iran, June18, Iran, Qom, Center for Islamic Studies and Research Soroush Hekmat Mortazavi. (in Persian).
Meyers, D. (2000). The friends, funds, and faith of happy people. American Psychologist, 55 (1): 59-67.
Nasoohi, D., Mahmoudi, A., Ahmadi, S.A., & Abedi, M.R. (2004). The Relationship Between the Rate of Happiness and School Factors in High School Students,  Knowledge & Research in Applied Psychology, 2(19-20): 23-50. (in Persian).
Ozdemir, N. (2018). The Relationship between Hidden Curriculum Perception and University Life Quality in Sports Education, Universal Journal of Educational Research, 6(4): 742-750.
Pascarella, E. T. and Terenzini, P. T. (1991). How college affects students: Findings and insights from twenty years of research. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Peterson, C. (2000). The future of optimism, American Psychologist, 55 (1): 44-55.
Safavi, A. (2006).Methods, techniques and teaching patterns, Tehran, samt Publications(in Persian).
Salehi Omran, E., Hashemi, S. and Irannejad, M. (2012). Content analysis of elementary school textbooks based on the components of happiness, Quarterly Journal of Educational Innovations, 11(44): 141-164. (in Persian).
Scherer, K. A., Summerfield. A. B. and Walnott, H. G. (1986). Experiencing Emotion, Cambridge: Cambridge University Press.
Seligman, M.E.P. ( 2002). Authentic happiness. New York: Free Press.
Seligman, M.E.P. ( 2004). Can happiness be taught? Boston, 133 (2): 80- 88.
Sharifjaafari, M., Yazdankhahfard, M., Ravanipour, M., Motamed, N., Pouladi, SH. and Ahmadloo, J. (2016). Students' view of the hidden curriculum in the transmission characteristic of professionalism in Bushehr University of Medical Science: A qualitative study, Journal of Medical Education and Development, 11(1): 76-90. (in Persian).
Taherian, H., Feiz D. and Heydarkhani, Z. (2014). Studying the Effective Management and Organizational Factors on Happiness and Joy in the Universities and their Effects on the Knowledge Production. IRPHE, 20 (2): 99-116(in Persian).
Vaziri, m. and ShirzadiEsfahani, H. (2010). studying the relationship between organizational climate and happiness and vitality in the faculty members of Alzahra University, Quarterly Journal of New Thoughts on Education, 6(2): 173-190(in Persian).
Yousefzadeh, M.R. and Maroofi, Y. (2014). Professional Teaching: Foundations, Skills and Strategies, Hamedan, Bu-Ali Sina University Publications. (in Persian).