تأثیر آموزش مهارت خودآگاهی بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، اعتیادپذیری، و خودکشی دانش آموزان دختر دبیرستانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران

3 استادیار، گروه روان­شناسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران

4 کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

نوجوانی مرحله‌ای از تحول است که احتمال بروز رفتارهایی مانند رفتارهای پرخاشگرانه، اعتیادپذیری، و خودکشی در آن وجود دارد، مهارت خودآگاهی می‌تواند بسیاری از این مشکلات را در نوجوانان به حداقل برساند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت خودآگاهی بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، اعتیادپذیری، و خودکشی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی انجام شد. روش پژوهش شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل بود. بدین منظور 40 دانش‌آموز شهرستان خشکبیجار که نمرات بالایی در رفتارهای پرخاشگری، اعتیادپذیری، و خودکشی داشتند برحسب شرایط ورود به پژوهش به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند (هر گروه 20 نفر). پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992)، اعتیادپذیری وید و همکاران (1992)، و خودکشی بک و همکاران (1979) برای هر دو گروه در مراحل پیش-آزمون و پس‌آزمون اجرا شد. آموزش مهارت‌های خودآگاهی به مدت 11 جلسه 60 دقیقه‌ای برای گروه آزمایش انجام شد درحالی‌که گروه کنترل هیچ‌گونه مداخله‌ای را دریافت نکردند و در پایان برای هر گروه پس‌آزمون اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد آموزش مهارت‌های خودآگاهی سبب کاهش پرخاشگری (001/0>p) و خودکشی (01/0>p) در دانش‌آموزان می‌شود. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد آموزش مهارت‌های خودآگاهی سبب کاهش اعتیادپذیری دانش‌آموزان نشد (01/0<p). نتایج پژوهش بیانگر آن است که مهارت خودآگاهی با افزایش دانش‌افزایی در دختران نوجوان باعث بهبود رفتارهای پرخاشگری، اعتیادپذیری، و خودکشی آنها می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Self-Awareness Training on Reduce Aggressive Behavior, Addict ability, and the Suicide of High School Girl Students

نویسندگان [English]

  • Abbas Ali Hossein khanzadeh 1
  • Arezo malekimanesh 2
  • Mahboobe Taher 3
  • Arezo maojarad 4
2 azad university
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Shahrood Branch, Islamic Azad University, Shahrood, Iran
4 M.A. of Family Counseling, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran
چکیده [English]

Adolescence is a stage of development that many risk behaviors such as aggressive behavior, addiction, suicide may happen in it. Self-awareness skills can minimize many of these problems in adolescents. This study aims to investigate the effect of self-awareness on reducing aggressive behavior skills, addiction, and suicide among high school female students. The research method is of experimental and the design is pretest - posttest with a control group. For this purpose, 40 students from Khoshkebijar city were selected who had high scores on aggressive behaviors, addiction and suicide and were eligible for the study and randomly assigned to experimental and control groups (20 subjects each group). The Buss-Perry Aggression Questionnaire (1992), Weed et al. Addiction Questionnaire (1992) and Suicide Questionnaire of Beck et al. (1961) were conducted for both groups as pre-test. Then self-awareness skills training for 11 sessions of 60 minutes was performed for the experimental group while the control group did not receive any intervention and in the end both groups were evaluated through the same questionnaires again. Data obtained from the questionnaires were analyzed by analysis of co-variance. Results showed that training can reduce aggression and self-awareness skills (p <00/01) and suicide (p< 0/01) among students. And it also showed that self-awareness training didn’t reduce addiction among students (p>0/01). Self-knowledge skill improves the students 'aggression, addictiveness, and suicide by increasing their adolescent girls' knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-Awareness training
  • aggressive behaviors
  • addict ability
  • Suicide
  • girls' students

مراجع

ارژنگ، حمید (1390). اثربخشی آموزش مهارت خودآگاهی بر کاهش رفتارهای پرخطر دانش‌آموزان پسر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد منتشرنشده. دانشگاه علامه طباطبایی.
اشرفی، سحر.، حدادی، معصومه.،نشیبا، نازبانو و قاسم‌زاده، عزیزرضا‌ (1393). اثربخشی آموزش مهارت خودآگاهی بر انگیزش پیشرفت تحصیلی و پرخاشگری دانش‌آموزان. توسعه آموزش جندی‌شاپور، 1: 51-46.
آقاجانی، مریم (1381 ). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل در نوجوانان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، تهران: دانشگاه الزهراء(س).
امان اللهی، عباس.، اصلانی، خالد.، مضری ابراهیمی، ناصر و درخور، فاطمه (1392). بررسی رابطه‌ عملکرد خانواده و ویژگی‌های شخصیتی با آمادگی اعتیاد. مشاوره کاربردی، 3(1): 76-63.
امیدیان، مهدی.، شریفی، علی اکبر و علی اکبری دهکردی، مهناز (1393). تأثیر گروه‌درمانی شناختی به روش مایکل‌فری در کاهش پرخاشگری دانش‌آموزان پسر دبیرستانی. مجله دستاوردهای روان‌شناختی، 21 (1): 202- 187.
تیموری، زهره و پورنقاش تهرانی، سعید (1392). مقایسۀ ویژگی‌های شخصیتی و سازگاری زناشویی افراد تحت درمان با متادون و عادی. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره‌، 3(1): 146-129.
حسین‌خانزاده، عباسعلی.، رشیدی، نورالدین.، یگانه، طیبه.، زارعی‌منش، قاسم و قنبری، نیکزاد‌ (1392). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر میزان اضطراب و پرخاشگری دانشجویان. مجله علوم پزشکی رفسنجان،7(12):557-546.
حکیم شوشتری، میترا و خانیپور، حمید (1393). مقایسۀ خودآسیب‌رسانی و اقدام به خودکشی در نوجوانان: مرور نظام‌مند. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 1: 13-3.
درکه، بهاره.، کرامتی، هادی و امیری، حسن (1392). اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی در کاهش گرایش به مصرف مواد مخدر در تهران. فصلنامه علمی- تخصصی دانش انتظامی پلیس پایتخت،3(18): 112-89.
زارعی، فرشاد.، خاکباز، حمید و کرمی، حوریه (1389). اثربخشی آموزش مهارت خودآگاهی بر کاهش رفتارهای پرخطر ارتباط با جنس مخالف در معتادان. فصلنامه اعتیادپژوهی سوءمصرف مواد، 4(15):69-63.
سامانی، سیامک (1386). بررسی پایایی و روایی پرسشنامه پرخاشگری باس و پری. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسان بالینی ایران، 13(4): 365-359.
سواری، کریم و منشداوی، سمیه (1395). اثربخشی آموزش مهارت خودآگاهی در کاهش اعتیاد به اینترنت، احساس تنهایی و افزایش خودکارآمدی. فصلنامه مطالعات روان‌شناسی بالینی، 6(‌22): 179-163.
صفری، فاطمه (1382). اعتیاد و زنان: تفاوت‌های جنسیّتی در زمینۀ سوءمصرف مواد و درمان آن. مجله اعتیاد پژوهی، 1 (2): 139-119.
طارمیان، فرهاد و مهریار، امیرهوشنگ. (1387). اثر بخشی برنامۀ آموزش مهارت‌های زندگی به‌منظور پیشگیری از مصرف مواد مخدر در دانش‌آموزان دورۀ راهنمایی. مجله علوم پزشکی زنجان، 65(16): 88-77.
عصمت‌پناه، ام‌البنین و خاکشور، حسین (1388). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر گرایش نسبت به مواد مخدر در مراجعه کنندگان به مراکز درمان و بازتوانی اعتیاد. فصلنامه اعتیادپژوهی سوءمصرف مواد، 12(3): 10-1.
کردمیرزا، علی (1379). هنجاریابی آزمون آمادگی اعتیاد به منظور شناسایی افراد مستعد سوء مصرف مواد در بین دانشجویان دانشگاه‌های تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
محمدخانی، شهرام‌ (1389).  مهارت‌های جرئت‌مندی. تهران: طلوع دانش.
ملکی‌منش، آرزو‌ (1395). تأثیر آموزش مهارت خودآگاهی بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، اعتیادپذیری، و خودکشی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد منتشرنشده. دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
نوری، ربابه‌ (1389).  مهارت‌های خودآگاهی و همدلی. تهران: طلوع دانش.
Aghajani, M. (2002). The Effect of Life Skills Training on Mental Health and Control Source in Adolescents. Master's Degree in General Psychology, Tehran: Al-Zahra University. ( Text in Persian).
Amanelahi, A., Aslani, Kh., Mazari Ebrahimi, N.and Darkhor, F. (2013). A study of Relationship Between Family Function and Personality Characteristics with Addiction Potential. Biannual Journal of Applied, 3(1): 63-76( Text in Persian).
Angelaf, S. (2009). Trait emotional intelligence and its relationship with problembehavior in adolescents. Journal of personality and individual differences, 43:354-361.
Arjang, H. (2011). Effectiveness of self-awareness skills training on reducing risk behaviors of male students. Undergraduate Master's Degree Unpublished. Allameh Tabatabaei University(Text in Persian).
Ashrafi, S., Hadadi, M., Nashiba, N. and Ghasemzade, A.Z. (2014).The Effectiveness of self-awareness Training on students’ academic achievement motivation and their aggression. Development of Jundishapur education, 1: 46-51( Text in Persian).
Baca-Garcia, E., Perez-Rodriguez, MM. Oquendo, MA. Keyes, KM., Hasin, DS., Grant, BF. and et al.(2011). Estimating risk for suicide attempt: are we asking the right questions? Passive suicidal ideation as a marker for suicidal behavior. Journal Affect Disorder, 134(1-3): 327-32.
BaezaI, Correll, CU., Saito, E., Amanbekova, D., Ramani, M., Kapoor, S., Chekuri, R., De Hert, M. and Carbon, M. (2013). requency, characteristics and management of adolescent inpatient aggression. Journal Child Adolescent Psychopharmacology, 23(4):271-81.
Beck, AT. and Steer, RA. (1991).Manual for the Beck Scale for Suicide Ideation. San Antonio, TX: Psychological Corporation.
Belin, D., Belin-Rauscent, A., Murray, JE. and Everitt, B J. (2013).  Addiction: failure of control overmaladaptive incentive habits. Current opinion in neurobiology (CON), 23(4): 564-572.
Botvin, GB. and Griffin, KW. (2004). Life Skill straining: Empirical finding and futuredirection. Journal of primary prevention, 25)2(: 211 – 232.
Brejard, V.B.A., Pasquier. A. and Pedinieli, J. (2011). Symptomatology depressive adolescence: role personality conscience emotional. Journal of Neuropsychiatries Infancy to Adolescence, 59: 157-162.
Buss, A.H. and Perry, M. (1992). The aggression questionnaire. Journal ofPersonality and Social Psychology, 63: 452-459.
Darake, B., Karamati, H. and Amiri, H. (2013). Quarterly Journal of Specialist Police of the Capital of Police, 3(18): 89-112( Text in Persian).
Dark, D. (2007). Mortality among illicit drug users. London: Cambridge  University. 63-70.
Esmatpanah, O. and Khakshir, H. (2009). The Effect of Life Skills Training on Drug Attitudes in Patients Referring to Treatment Centers and Addiction Rehabilitation Centers. Quarterly Journal on Addiction Drug Abuse Research, 12(3), 1-10(‌Text in Persian).
Hakim Shooshtari, M. and Khanipour, H. (2014). Comparison of self-harm and suicide Attempt in Adolescents: A Systatic Review. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 1: 3-13(‌Text in Persian)..
Hatami, F., Ghahremani, L., Kaveh, M.H. and Keshavarzi. S. (2016). The Effect of Self-Awareness Training with Painting on Self-Efficacy among Orphaned Adolescents. Journal of practice in clinical psychology, 4 (2): 89-96( Text in Persian).
Hessler, D. and Katz, LF. (2010).Brief report: Associations between emotional competence andadolescent risky behavior. Journal of Adolescence. 33(1): 241- 246.
HosseinKhanzadeh, A.A., Rashidi, N., Yeganeh, T., Zareimanesh, Q.and Ghanbari, n. (2013). The Effect of skills Training on Anxiety and Aggression in students. Rafsanjan Medical Journal, 7(12): 546-557( Text in Persian).
Howlett, K. D., Williams, T. and Subramaniam, G. (2012). Understanding and treating adolescent substance abuse: A preliminary review. Focus, 10(3): 293–299.
Joe, J. (2010). Anger management. Journal offamily violence. 21: 334-351.
Kaplan, F. (2009). Art Therapy and Social Action. First edition. Philadelphia: London Jessica Kingsley Publishers.
Kellner, H. and Tutin, J. (2012). A school based anger management program fordevelopmentally and emotionally disabled high school students. HealthSource, 30(120): 1-8.
Kordmirza, A. (2000). Standardization of Addiction Readiness Test to Identify Substance Abusers in Tehran. University Students. Master's thesis. Tehran: Allameh Tabataba'i University(‌Text in Persian).
Lou, C. H., Wang, X. j., Tu, X. W. and GAO, E., S. (2008). Improve Cognition on Riskof Sexual Behavior and Contraceptive use among Vocational School Student inShanghai. China Journal of Reduction and Contraception, 19 (4): 239–251.
Malekimanesh, A. (2016). Effect of self-knowledge skill training on decreasing aggressive, addictive, and suicidal behavior in female high school students. Master's thesis unpublished. Islamic Azad University of Rasht Branch.
Mavroveli, S., Petrides,K., Rieff, C. and Bakker, F. (2007). Trait emotionalintelligence, psychological well-being and pear-reted social competence in  adolescence. British Journal of developmental psychology, 25: 263-273.
Mohamadkhani, Sh. (2010). Dare skills. Tehran: Toloe Danesh( Text in Persian).
Muriguchiy, Ohnishi, T., Lane, R., Maeda, M., Mori, T., Nemoto, K., Matsuda, H. and Komaki, G. (2006). Impaired self-awareness and theory of mind: An FMRI study ofmental sizing in alexithymia. Journal of Nero Image, 32: 1472-1482.
Nock, M. K., Cha, C. B. and Dour, H.J. (2011). Disorders of impulse – control and self-harm. In D.H. Barlow (Ed.), Handbook of clinical psychology. (pp. 504-529). New York, NY: Oxford University Press.
Noori, R. (2010). Self-awareness and empathy skills. Tehran: Toloe Danesh (Text in Persian).
Omidian, M., Sharifi, A.K. and Aliakbari Dehkordi, M. (2014). The Effect of Cognitive Group Therapy in Michael Fry's Method on Reducing Aggression among High School Boy Students. Magazine Psychological Achievements, 21(1): 187-202( Text in Persian).
Rapee, M. and Thompson, s. (2008). The effect of situational structure on the socialperformance of socially anxious and no anxious participants. Journal of BehaviorTherapy and Experimental Psychiatry, 33 (2): 91-102.
Safari, F. (2003). Addiction and Women: Gender Differences in Substance Abuse and Treatment. Journal of Addiction Research, 1(2): 119-139( Text in Persian).
Samani, S. (2007). Reliability and Validity of Bass and Perry Aggression Questionnaire. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 13,4: 359-365(Text in Persian).
Savari, K. and Manshavi, S. (2016). The effectiveness of self-awareness skills training in reducing internet addiction, loneliness and self-efficacy. Quarterly Journal of Clinical Psychology, 6, 22: 163-179(Text in Persian).
Shaghaghy, F., Saffarinia, M., Iranpoor, M., and Soltanynejad, A. (2011). The relationship of decision-making styles and attributional styles in addicted and Non-addicted Men. Addiction and Health, 3(3-4):99-104.
Swahn, MH. Palmier, JB., Kasirye, R. and Yao, H. (2012). Correlates of Suicide Ideation and Attempt among Youth Living in theSlums of Kampala. Int Journal Environ Res Public Health, 9(2): 596-609.
Taromian, F. and Mehryar, A.H. (2008). The Effectiveness of a Life Skills Training Program to Prevent Drug Use in Secondary School Students. Zanjan Journal of Medical Sciences, 65(16): 77-88( Text in Persian).
Teymori, Z. and Pornagash Tehrani, S. (2013). Comparison of personality characteristics and marital adjustment of methadone and normal subjects. Clinical Psychology Research and Consulting, 3(1): 129-146( Text in Persian).
Valizadeh, S. Berd, R. I. and Nikama, M. (2010). The effectiveness of anger management skills training on reduction of aggression in adolescents. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5: 1195–1199.
Wahl, S.M., Patak, M.A., Possel. P. and Hautzinger, M. (2011). A school-based universal program to prevent depression and to build up life skills. Journal Public Health, 4: 621-629.
Wenzel, V., Weichold, K. and Silbereisen, R. K. (2009). The life skills program IPSY: Positive influences on school bonding and prevention of substance misuse. Journal of Adolescence. 32: 1391-1401.
Yari, S. (2007). The Effect of Life Skills Training on Mental Health and Control Source in Adolescents. Graduate degree in Public Psychology, Islamic Azad University of Tonekabon( Text in Persian).
Zarei, F., Khakbaz, H. and Karami, H. (2010). The Effectiveness of Self-Awareness Skills Training on Reducing Harmful Behaviors in Relation to the Opposite Sex in Addicts. Journal of Research on Addiction, 4(15): 63-69( Text in Persian).
 Ziaei, T.,  Kabiri, G.,  Rezaei Aval, M. and Vakili. M.A. (2017). The Effect of Group Counseling Based on Self-Awareness on Sexual Risk-Taking amongst High School Girls (Gorgan, Iran). The Journal of Sexual Medicine, 14(5)4:262(Text in Persian).
 Ziaei, T., Gorzin, M., Rezaei Aval, M. and Behnampour, N. (2017). The Impact of Individual Counseling Based on Self-Awareness Skills of Sexual Satisfaction in Women of Reproductive Age
in Gorgan, Iran. The Journal of Sexual Medicine, 14(5): 4: 341( Text in Persian).
 
اندیشه های نوین تربیتی
دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 47
اردیبهشت 1397
صفحه 135-157

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار