رهیافتی ترکیبی در ارزشیابی کیفیت بروندادها و پیامدهای مدارس مجری برنامه تعالی مدیریت مدرسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 عضو هیأت علمی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استادیار گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

ارزشیابی پیامدها، مهمترین مولفه‌ای است که می‌تواند کیفیت هر نظام، برنامه یا عملکرد را نمایان سازد. پژوهش حاضر با هدف، ارزشیابی کیفیت بروندادها و پیامدهای اجرای "برنامه تعالی مدیریت مدرسه" در مدارس دخترانه دوره دوم متوسطه ناحیه 4 کرج انجام شد. مطالعه در دو بخش کیفی و کمّی ‌انجام‌گردید. در بخش کیفی به منظور شناسایی و طبقه‌بندی نشانگرها، ملاک‌ها و معیارهای قضاوت، از سه منبع الف) دیدگاه متخصصان حوزه آموزش متوسطه و ارزشیابی آموزشی، ب) اسناد و مدارک فرادستی سازمان آموزش و پرورش و ج) متون پژوهشی موجود و مرتبط، استفاده گردید و در مجموع 34 نشانگر، 7 ملاک و 12 معیار قضاوت مبتنی بر آراء متخصصان، شناسایی و طبقه‌بندی‌گردید. در بخش کمّی، داده‌ها با استفاده از سه پرسشنامه محقق‌ساخته «دانش‌آموزان»، «دبیران»، و «مدیران و معاونین» گردآوری گردید. روایی محتوایی پرسشنامه‌ها با استفاده از نظرات استادان حوزه ارزشیابی بررسی و تایید شد. به منظور برآورد پایایی، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شدکه در هر سه پرسشنامه از میزان قابل قبولی برخوردار بود. به‌علت محدود بودن زیرجامعه مدیران و معاونین، تمامی ‌مدیران و معاونین جامعه هدف (33نفر)، مورد مطالعه قرار گرفت در زیرجامعه دبیران و هنرجویان نیز با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای با انتساب متناسب 46 دبیر و 636 دانش‌آموز از بین مدارس برخوردار‌، نیمه برخوردار و کم‌برخوردار انتخاب شد. نتایج حاکی از آن‌است که کیفیت برونداد و پیامدهای مدارس مجری برنامه تعالی مدیریت مدرسه، در سطح نسبتاً نامطلوبی قرار دارد. به‌منظور زمینه‌سازی برای بهبود، پیشنهادهایی متناسب با ساختار، امکانات و شرایط فعلی آموزش و پرورش ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Using Mixed Method Research to Evaluate the Quality of Output and Outcome of “School Management Excellence Program”

نویسندگان [English]

  • Minoo Daraee 1
  • Keyvan Salehi 2
  • Maryam Mohsenpour 3
1 University of Tehran
2 Assistant Professor, Department of Curriculum Development & Instruction Methods, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran
3 Assistant professor at department of Educational Psychology, Faculty of at Education and Psychology, Alzahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of the present research was to evaluate quality of School Management Excellence Program (output and outcome) based on (CIPO) model in Second cycle of girls High Schools in the city of Karaj, Iran district no 4. The research method was survey. The population of the research were school principals, assistant principals, teachers and students selected from among girls high schools of Karaj city, district no 4. Totally, 34 indicators and 7 criteria for gathering data regarding output and outcome were identified and classified. Based on derived indicators, 3 questionnaires for students, teachers, principals and assistant principals were designed. Content validity of the questionnaires was reviewed and verified based on the comments of experts, in the field of evaluation. To determine reliability of the three of questionnaires Alpha Cronbach coefficient was used. The reliability coefficient had an acceptable rate (over 0.85). Due to the limitation of population size, all principals and assistant principals (33 persons) were selected to participate in this research. Furthermore, 46 teachers and 636 students were selected from among successful, semi-successful and low successful schools by sampling method. Research findings indicates that quality of implementing of program in output and outcome from the view point of principals, assistants, teachers and students have been reported partially undesirable. Finally, for the betterment of School Management Excellence some suggestions were proposed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • School Management Excellence Program
  • Quality
  • outcome Evaluation
  • output Evaluation
  • secondary schools
بازرگان‌، عباس(1393). ارزشیابی آموزشی. چاپ سیزدهم، تهران: سمت.
بولا، اچ. اس (1375). ارزشیابی طرح‌ها وبرنامه‌های آموزشی برای توسعه.ترجمه خدایار ابیلی. تهران : مؤسسه بین‌المللی روش‌های آموزش بزرگسالان(L.I.A.E.M).
پوشنه، کامبیز.، خسروی، علی اکبر و پورعلی، پریناز (1391). ارزشیابی میزان کیّفیت برنامه‌های مراکز پیش‌دبستانی شهر تهران. اندیشه‌های نوین تربیتی، 8 (1): 58-29.
خورشیدی، عباس.، غندالی، شهاب الدین و موفق، فرشید (1378). روش‌هایپژوهش در علوم رفتاری، تهران: نوین پژوهش.
داودی‌پور، عبدالله.، آهنچیان، محمدرضا و سعیدی رضوانی، محمود (1387). بررسی زمینه‌های اجرای طرح مدیریت مدرسه محور بر اساس رسالت، مشارکت و تعهد سازمانی مدیران و معلمان مدارس راهنمایی تحصیلی شهر مشهد. اندیشه‌های نوین تربیتی. 4 (4):37-54.
دُرانی، کمال و صالحی، کیوان(1385). ارزشیابی هنرستان‌های کاردانش با استفاده از الگوی سیپ به منظور پیشنهاد الگویی برای بهبود کیّفیت هنرستان‌های کار دانش. مجله روان­شناسی و علوم ترتیبی دانشگاه تهران، 36(1-2): 166-143
زین آبادی، حسن‌رضا.، صالحی، کیوان و پرند، کورش (1385). دختران و آموزش فنی‌حرفه‌ای: ارزشیابی کیفیت ابعاد فردی، اجتماعی، و اقتصادی بروندادهای هنرستان‌های فنی حرفه‎ای شهر تهران. فصلنامه علمی‌پژوهشی زنان، 5(18): 129ـ162.
سیف،  علی اکبر(1375). روش‌‌های اندازه گیری وارزشیابی آموزشی. تهران: دوران.
صالحی، کیوان (1393). «طراحی الگوی سنجش اصیل آموخته‌های علوم تجربی در نظام آموزش ابتدایی برای بهبودکیّفیت یادگیری دانش‌آموزان». رساله دکتری سنجش آموزش، گروه سنجش وتحقیقات آموزشی دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران .
صالحی، کیوان و زین‌آبادی، حسن رضا و کیامنش، علیرضا (1385). نگاهی تحلیلی بر عملکرد هنرستان­های کار دانش: موردی از ارزشیابی کیّفیت بروندادهای هنرستان‌های کار دانش منطقه 2 شهر تهران، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی. 16(5): 163-119.
صالحی، کیوان و زین‌آبادی، حسن‌رضا و پرند، کورش (1388). کاربست رویکرد سیستمی در ارزشیابی کیّفیت هنرستان‌های فنی حرفه ای: موردی از ارزشیابی هنرستانهای فنی‌حرفه‌ای دخترانه شهر‌ تهران، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی. 8(29): 203-152.
عزیزی، محمد(1389). ارزیابی وضعیت موجود توانمندسازی مدیران مدارس متوسطه سازمان آموزش وپرورش استان کردستان. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشگاه تهران.
عمادی، میرعلی (1389)، مدیریت آموزشی در قرن 21. گرگان: نوروزی.
فانی، علی اصغر (1393). تعالی مدیریت مدرسه. زیرنظر شورای سیاست‌گذاری وزارت آموزش وپرورش. تهران: موسسه فرهنگی منادی تربیت.
کارگروه تخصصی برنامۀ تعالی مدیریت مدرسه (1393). برنامۀ تعالی مدیریت مدرسه. تهران: موسسه فرهنگی منادی تربیت.
کیامنش، علیرضا (1376). آشنایی با الگوی ارزشیابی(CIPP). فصلنامه تعلیم وتربیت، 13:92-80.   
کیامنش، علیرضا و رحمان نوری (1371). «یافته‌های سومین مطالعه بین المللی تیمز ریاضیات دوره ابتدایی». تهران: مرکز ملی مطالعات بین‌المللی تیمز وپرلز.
مرشدی، سیده لیلا (1391). تحلیل سوره مبارکه انشراح براساس مدل ارزشیابی سیستمی‌CIPPO به منظور تدوین منشور تربیتی مدیریتی جهت استفاده مدیران دستگاه آموزش. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی‌واحد شیراز.
منسوب بصیری، محمود(1383). مبانی فلسفی الگوهای ارزشیابی آموزشی. تهران: مؤسسه علمی‌کاربردی جهاد کشاورزی.
مهجور، سیامک رضا(1386). ارزشیابی آموزشی (نظریه‌ها، مفاهیم، اصول والگوها). شیراز: سامان.
Azizi, M. (2010). Assessment of the existing situation of empowerment of high school principals in the Kurdistan Provincial Education Organization. Master's thesis in University of Tehran.
Bazargan, A. (2014). Educational evaluation. Tehran: SAMT.
Bhola, H.S. (1996). Evaluating Literacy for development" Projects, Program and Campaigns.  translated by Khodayar Abili (1996) Tehran, publication center of International Institute for Adult Education Practices
Davoodeepoor, A., Aahanchiyaan, M. and Sa'eedeeye Rezvaanee, M. (2008). Feasibility assessment of implementing the School Based Administration Project in the Guidance schools of Mash'had. Quarterly Journal of New Thoughts on Education, 4(4): 37-54.
Davoodi Pour, A., Ahanchian, M. R.and Saeedi Rezvani, M. (2008). The study of the areas of implementation of the school-based management plan based on the mission, commitment and commitment of the school principals and teachers in Mashhad. New Educational Thoughts.4(4):37-54.
Dorrani, K., and Salehi, K. (2006). evaluation of the vocational schools using CIPP model and proposing a framework for quality improvement: a case study of the second region vocational schools in tehran city. journal of psychology and education. 36(1-2): 143-166.
Emadi, M. (2010). Educational Management in the 21st Century. Gorgan: Nowruzi Publishing.
Fani, A.A. (2014). School management excellence. Under the supervision of the Ministry of Education policy council. Tehran: Monadi Tarbiat.
Khorshidi, A., Ghandali, S. and Movafagh, F. (1999). Research Methods in Behavioral Sciences, Tehran: Novin Pazouhesh.
Kiamanesh, A.R. (1997). Introduction to Evaluation Model (CIPP). Quarterly of Education, 13: 92-80.
Kiamanesh, A.R. and Nouri, R. (1992). The findings of the third international study of elementary mathematics. Tehran: National Center for International Studies, TIMMS and PIRLS.
Lincoln, Y.S. and Guba, E.G. (1985). Naturalistic Inquiry. Newbury Park, CA: Sage Publications.
Mahjur, S.R. (2007). Educational Evaluation (Theories, Concepts, Principles and patterns). Shiraz: SAMAN.
Mansob-Basiri, M. (2004). Philosophical Context of Educational Evaluation Patterns. Tehran: Moassesyeh Elmi-Karbordi Jahad.
Murshedi, S.L. (2012).  Analysis of the Surah of Mobarakeh on the basis of the CIPPO System Assessment Model for the purpose of the introduction of a managerial education charter for the use of education managers. Master's Degree in Educational Management at Islamic Azad University, Shahreza Branch.
Pushaneh, K., Khosravi, A.K. and Purali, P.  (2012). The quality of Pre-Schools in Tehran.  Quarterly Journal of New Thoughts on Education, 8(1): 29-58.
Saif, A.A. (1996). Methods of measurement and educational evaluation. Tehran Dorran.
Salehi, K. (2013). Designing a model of authentic assessment of the science course in the primary education system for improving the students learning quality. Doctoral dissertation, University of Tehran.
Salehi, K.,  Zineabadi, H.R. and Kiamanesh, A.R. (2006). An Analytical Look at the Performance of Knowledge Workers' Courses: A Case Study of Quality Outcomes of Knowledge Workshops in Tehran 2nd District; Quarterly of educational innovations. 16 (5): 163-119.
Salehi, K., Zainabadi, H.R. and Parand, K. (2009). a study on the implementation of the systematic approach for quality evaluation of technical-vocational schools (tvs), Quarterly of Educational Innovations. 8 (29): 203-152.
School Management Excellence (2014). School Management Excellence Program. Tehran: Monadi Tarbiat.
Zainabadi, H.R., Salehi, K. and Parand, K. (2006). Girls and Physical Education: Assessing the Quality of Individual, Social, and Economic Dimensions Outputs of Professional Technical Schools in Tehran. Woman In Development And Politics (Women's Research), 5 (2): 129-164