«مدارس هوشمند: از ادراکات رایج تا آرمان نظام آموزشی» (نگاهی به طرح هوشمند سازی مدارس در تهران با رویکرد انتقادی هابرماس و با استفاده از چهارچوب مفهومی مدارس هوشمند مک‌گیل‌کرست)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت. دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران

2 استاد دانشگاه فردوسی مشهد خراسان رضوی، ایران

3 دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران

چکیده

اصلاحات در یک نظام آموزشی عموماً با چالش‌ها و مشکلات مختلفی روبه‌رو خواهد بود؛ برای رفع آن مشکلات لازم است منتقدان به یاری دست‌اندکاران آن جریان اصلاحی آمده و با نگاه نقادانه راه را برای مجریان هموار نمایند. جریان موسوم به طرح هوشمندسازی مدارس نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با مشکلاتی در اجرا از جمله تعارض با اهداف سند تحول آموزش و پرورش درگیر است و هدف این پژوهش واکاوی این تعارضات با الهام از روش انتقادی هابرماس و با تکیه بر واقعیت های مستخرج از مصاحبه با مسؤولان و مجریان این طرح می‌باشد. در این پژوهش تلاش شده است به این پرسش پاسخ داده شود که چگونه می‌توان با الهام از دیدگاه‌ هابرماس در رابطه با فناوری، زمینه های بروز این تعارض ها را تحلیل کرد، راهی برای غلبه بر آن‌ها یافت و از تبدیل شدن فناوری به عاملی مسلط برای تعیین هذف های آموزش و پرورش جلوگیری کرد. برای دستیابی به این هدف از مصاحبه ساخت نایافته به منظور شناسایی وضع موجود و از تحلیل اسنادی و استنتاجی برای بررسی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران و دیدگاه های هابرماس در باره فناوری استفاده شده است. یافته‌های حاصل از این پژوهش حکایت از آن دارد که تعارضاتی در طرح هوشمندسازی مدارس، در سه حوزه‌ی کارایی نظام آموزشی،عدالت و تربیت عمومی وجود دارد. با استناج از مواضع هابرماس ضمن تصریح خاستگاه این تعارضات و تبیین ماهیت سلطه گر فناوری راهبرد رهایی از این سلطه استفاده از رویکرد مک‌گیل کرست در ساختار مدارس هوشمند پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

"Intelligent Schools: the common perceptions to aspirations of the educational system")Plan Intelligent schools in Tehran, according to Habermas's critical approach And using the MacGilchrist Smart School Framework)

نویسندگان [English]

  • mohammad abdollahi arfa 1
  • BAKHTIAR SHABANI VARAKI 2
  • TAHEREH JAVIDI kalateh jafarabadi 3
  • Jahangir masoodi 3
1 دانشجو
چکیده [English]

Corrective actions in an educational system will generally encounter different challenges and challenges; to solve these problems, critics need to come up with a reformist solution with the help of their employers and, with a critical look, pave the way for the executives. The so-called school intelligence scheme is no exception to this and has problems with implementation, including the conflict with the goals of the Education Transformation Document, and the purpose of this study is to explore these conflicts inspired by Habermas's critical approach and relying on the facts to be extracted from Interviews with the authorities and administrators of the project. The paper attempts to answer the question as to how Habermas' insights into technology can be inspired by the context of the emergence of these conflicts, the way to overcome them, and the transformation of technology into a dominant factor for Determination of educational issues. To achieve this goal, the non-produced interview has been used to identify the status.The findings of this study indicate that there are conflicts in the school intelligence design in three areas of educational system efficiency, the spread of educational justice and general education. Then, according to Habermas' views, the cause of these conflicts has been analyzed and attributed to neglect of the dominant nature of technology. Finally, the strategy to get rid of this domination is to use the approach of some researchers in the structure of intelligent schools

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intelligent schools
  • educational technology
  • document the fundamental change of education
  • critical theory of Habermas

مراجع

ادارة کل آموزش و پرورش استان تهران (۱۳۹۳). پورتال مرکزی مدارس هوشمند استان تهران. نقشة راه مدارس هوشمند.http://tehransmartschools.ir
ادارة کل آموزش و پرورش استان خراسان رضوی (۱۳۹۳). پورتال مرکزی مدارس هوشمند استان خراسان رضوی. کلیات مدارس هوشمند.http://www.khschools.ir
آدرنو، تئودور و هورکهایمر، ماکس (۱۳۸۴). دیالکتیک روشنگری قطعات فلسفی، ترجمة مراد فرهادپور و امید مهرگان. تهران: گام نو.
باقری‌نوع‌پرست‌، خسرو (1384). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، ج 2. تهران: مدرسه.
باقری نوع‌پرست، خسرو.، سجادیه، نرگس و توسلی، طیبه (1389). رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفۀ تعلیم و تربیت. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
راجی، م. (۱۳۸۹). تأثیر نظریۀ انتقادی در فلسفة آموزش و پرورش بزرگسالان با تأکید بر آراء هابرماس و فریره و دلالت‌های آن برای سوادآموزی بزرگسالان در ایران. پایان‌نامه دکتری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
شفلر، الف. (1376). کامپیوتر در مدارس، فلسفۀ تعلیم تربیت معاصر (صص: 134-145). ترجمۀ خسرو باقری. تهران: محراب قلم.
شورای عالی انقلاب فرهنگی، سند نقشة جامع علمی کشور (1390 الف). www.sccr.ir/Pages/?current=news&gid=11&Sel=213633
شورای عالی انقلاب فرهنگی، سند مبانی نظری تحوّل بنیادین در نظام تعلیم وتربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران (1390 ب).
www.sccr.ir/pages/simpleView.aspx?provID=1798
شورای عالی انقلاب فرهنگی، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (1390 ج). www.sccr.ir/pages/simpleView.aspx?provID=1798
میچام، کارل (1388). فلسفه فناوری چیست؟، ترجمه مصطفی تقوی و همکاران. تهران: مؤسسۀ انتشاراتی روزنامۀ ایران.
هابرماس، یورگن (۱۳۸۴). نظریة کنش ارتباطی. ترجمه از آلمانی: مک‌کارتی‌. ترجمه از انگلیسی: کمال پولادی. تهران: مرکز.
هایدگر، مارتین (۱۳۷۵). پرسش از فناوری، ترجمه محمدرضا اسدی. تهران: اندیشه.
وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران (۱۳۹۳). پورتال مجتمع‌ها و مدارس هوشمند. http://hamgam.medu.ir
Adorno, Theodore. & Horkheimer, Max (2005). Dialectic of Enlightenment of Philosophical Parts, Translation by Murad Farhadpour and Omid Mehregan. Tehran: gam-e- now.
Amory, A. (2010). Education Technology and Hidden Ideological Contradictions.Educational Technology & Society, 13(1): 69-79.
Feenberg, A. (2006). What Is Philosophy of Technology?.Considering Aspects of
Knowledge and Experience for Developing Technological Literacy.5-16.
Feenberg, A. (1996). Marcuse or Habermas: Two critiques of technology 1. Inquiry, 39(1): 45-70.
Giroux (1988). Teachers as intellectuals. New York: Bergin &Garvey.
Giroux, H.A. (1981). Ideology culture, and the process of schooling. Philadelphia, PA: Temple
University Press.
Gerring, J. (1997). Ideology: A definitional analysis. Political Research Quarterly, 50(4): 957-994.
Habermas, J. (1970). Technology and Science as "Ideology" (J. Shapiro, Trans.) Toward a Rational Society. Boston: Beacon Press.
Habermas, J. (1971). Knowledge and Human Interests (J. Shapiro, Trans.). Boston: Beacon.
Habermas, Jürgen (2005). Communication action theory. Translation from German: McKerry. Translation from English: Kamal Polladi. Tehran: Nashkorm.
Koetting, J.R. (1983a). Philosophical foundations of instructional technology. Paper resented at the annual meeting of the Association for Educational Communications and Technology, New Orleans, LA.
Koetting, J.R. (1983b). Jürgen Habermas’s theory of knowledge and human interests and educational technology: a theoretical investigation. Unpublished manuscript.
MacGilchrist, B., Reed, J. & Myers, K. (2004). The intelligent school: Sage.
McLaren, L. (1994). A new wave of French thinkers, The Chronicle of Higher Education, p. A7.
Mitcham, Carl (2009). What is the philosophy of technology? Translation by Mostafa Taghavi et al. Tehran: Iranian newspaper publishing house.
Ministry of Education of the Islamic Republic of Iran (1393). Integrated Portal and Smart Schools. http://hamgam.medu.ir
Nichols, R. G (1991). Reconciling educational technology with the lifeworld:A study of Habermas’ theory of communicative action. In D. Hlynka & J. Belland, eds. Paradigms regained: uses of illuminative, semiotic and post structural criticism as a mode of inquiry in educational technology 121—37. Englewood Cliffs, NJ: Educational Technology.
Nichols, R. G (1993). Critical theory, educational technology, and ethics: helping teachers.
respond meaningfully to technology. In M. Simonson & K.O. Abu, eds. The 1993 Proceedings of Selected Research Paper Presentations. Washington, DC: Association for Educational Communications and Technology.
Nichols, R. G. & Allen-Brown, V. (1996). Critical theory and educational technology. Handbook of research for educational communications and technology, 226-252.
Perkins, D. (1995). Outsmarting IQ: The emerging science of learnable intelligence: Simon and Schuster.
Peters, M. A. (2006). Towards philosophy of technology in education: Mapping the field The international handbook of virtual learning environments (pp. 95-116): Springer.
Rossiter, M. D. (2015). The Colonization of Educational Lifeworlds: Habermas and the Communicative Process of Teaching and Learning.
Supreme Council of Cultural Revolution, Document Theoretical Foundations of the Fundamental Transformation in the General Education System of the Islamic Republic of Iran (2011 B). www.sccr.ir/pages/simpleView.aspx?provID=1798
Supreme Council of Cultural Revolution, Basic Education Transformation Document (2011). www.sccr.ir/pages/simpleView.aspx?provID=1798
Young, F. D. n. A. R. (1991). A Critical Theory of Education: Habermas and Our Children\'s Future. British Journal of Educational Studies

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار