نقش عوامل اجتماعی و آموزشی در تضعیف انگیزه تحصیلی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

2 کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

3 دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

چکیده

هدف این پژوهش شناسایی عوامل اجتماعی و آموزشی موثر در کاهش انگیزه تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه بود. در این پژوهش از مدل میلر و بریکمن(2004) به عنوان مبنا استفاده شد. جامعه آماری آن شامل کلیه دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 94- 93 بود که با استفاده روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای از سه ناحیه آموزش‌و پرورش 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بوده که روایی محتوایی آن با نظرات اصلاحی و تاییدی ده نفر از صاحب‌نظران حوزه انگیزه تحصیلی و برنامه درسی به‌دست آمده است و پایایی آن نیز پس از اجرای آزمایشی در بین 60 نفر از دانش‌آموزان، آلفای کرانباخ به میزان 87/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده‌ها ابتدا از تحلیل عامل اکتشافی و سپس برای تعیین میزان برازش آنها از تحلیل عامل تاییدی استفاده گردید. یافته‌های این پژوهش نشان داد: مجموعا نه عامل شامل؛ خانواده و مسائل مرتبط با آن، نحوه توجه جامعه به علم و علم‌آموزی، بیکاری تحصیلکرده‌ها، کاربردی نبودن آموخته‌ها، ضعف معلمان، کیفیت پایین برنامه درسی، ساختار و مقررات مدارس، نحوه مدیریت مدارس و توسعه و دسترسی به فناوری‌های نوین ارتباطی به ترتیب اولویت و مجموعا 72/45 درصد از واریانس مربوط به عوامل کاهش انگیزه تحصیلی(برون و درون نظام آموزشی) دانش‌آموزان متوسطه پسر شهر کرمانشاه را تبیین می‌کنند. همچنین شاخص‌های برازش مانند RMSEA ، GFI ، AGFI ، NFI ، IFI و CFI بسندگی عامل‌ها و خرده عامل‌های کشف شده را تایید می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

social and educational factors that decreased students motivation in high school

نویسندگان [English]

  • Farhad Searji 1
  • Sirous Heidary 2
  • Ali Enayatifar Novin 3
1
2
3
چکیده [English]

The aim of this study was to identify social and educational factors that reduce the academic motivation of secondary school students. theorical foundation of this research is miler and brickman(2004) motivational model.The study population was the whole of secondary school male student that using Stratified random sampling 384 student were chosen from three educational region. the researcher made questioner for data gathering was used and its validity was confirmed with ten education and motivation expertise. the reliability of tools After pilot study among 60 high school students /087 was reported. Exploratory and confirmatory analysis of data showed that A total of nine factors , including family and its related problems, knowledge and science position in society, Unemployment and employment educated people, not practical learned things, weakness of teachers, low of curriculum quality, structures and lows of schools, weakness of schools administrations and access and too much use to new communication technologies were discovered that in order of preference 45/ 72 of variance related to reducing high school students motivation were explained. also indicators such as IFI, NFI, AGFI, GFI, RMSEA and CFI were confirmed fitness of factors and sub factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • academic motivation
  • self regulation
  • social factors
  • educational factors
  • secondary school
اکرمی، کاظم(1384). نقد و بررسی اجمالی کمبودهای کتاب‌های درسی از منظر نیازها و ضرورت‌ها، در کتاب قلمرو برنامه درسی، تهران: سمت
بیان‌فر، فاطمه.، ملکی، حسن.، دلاور، علی و سیف، علی اکبر(1390). تبیین اثر برنامة‌درسی پنهان مدارس بر پیشرفت تحصیلیِ دانش‌آموزان دورة راهنمایی به منظور ارائه مدل، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 9(1):71- 101.
بحرانی، محمود(1389). مطالعه انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه استان فارس، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
پیرزهی، عبدالخالق و بهروان، حسین(1392). عوامل جامعه شناختی مؤثر بر میزان انگیزۀ تحصیلی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد، مجله علوم اجتماعی فردوسی مشهد، 10(2): 23-56.
حصاری، فرهاد (1388). بررسی عوامل مؤثر در میزان انگیزه در دانش‌آموزان و جلوگیری از مدرسه گریزی در دانش‌آموزان، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم تربیتی، دانشگاه آزاد تهران مرکز.
رشید، خسرو.، ذاکری، علیرضا.، سلحشوری، احمد و کردنوقابی، رسول(1391). انگیزۀ تحصیلی دانش‌آموزان دورۀ متوسطه در رابطه با عوامل محیطی، فصلنامه فناوری آموزش، 7(2):107-100.
طباطبایی یزدی، مژگان.، شریفی، حسن پاشا و فتاح، ناظم(1386). مطالعه روند افزایش دانشجویان دختر نسبت به پسر و سهم عوامل مؤثر بر این روند، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع مصلحت نظام.
عرفانی، نصراله(1396). نقش واسطه‌ای انگیزش یادگیری در پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی بر اساس راهبردهای شناختی و فراشناختی دانش‌آموزان، مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 14(2): 196-167.
فردوسی، طیبه(1385). بررسی عوامل مؤثر در بی توجهی دانش‌آموزان به مطالب درسی، فصلنامه تعلیم و تربیت، 5(24): 41-24.
کارر، نیکلاس(1394). کم‌عمقها: اینترنت با مغز ما چه میکند؟ ترجمۀ امید سپهرام، تهران: جیحون.
کاوسیان، ج.، فراهانی، م.، هومن، ع.، شهرآرای، م.، فرزاد، و.(1386). مطالعه عوامل مؤثر بر انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر دبیرستان-های سراسر کشور در سال تحصیلی 85-84، فصلنامه روان‌شناسی دانشگاه تبریز،2(8)، 85-108.
کریمی، محمد(1389). علل بی‌انگیزگی دانش‌آموزان و راهبردهای افزایش انگیزه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.
وحیدی، زهرا و براتعلی، مریم (1396). پیش‌بینی میزان عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه بر اساس مهارت‌های فراشناختی و خود نظم بخشی، دو ماهنامه راهبردهای آموزشی در علوم پزشکی، 10(2): 103- 114.
ویستا نیوز(1394). آمار تحلیلی داوطلبان کنکور. قابل دسترس در سایت vistanews.ir
مهرمحمدی، محمود(1391). فرهنگ خانواده: مبنای مغفول در سازماندهی تعاملات بین خانه و مدرسه، فصلنامه راهبرد فرهنگ،5(2): 275-295.
نصیری، حبیب‌اله و جامع بزرگی، محبوبه(1389). ارزیابی بی‌انگیزشی تحصیلی و پیامدهای آن در دانش‌آموزان دبیرستانی، فصلنامه تعلیم و تربیت، 26(3):31- 46.
Abeysekera, L., & Dawson, P. (2015). Motivation and cognitive load in the flipped classroom: definition, rationale and a call for research. Higher Education Research & Development34(1): 1-14.
Blatchford,P, Bassett,P. Brown,P. and Webster,R.(2009). The effect of support staff on pupil engagement and individual attention, British educatioanal research Journal.35(5): 661-686.
Bandura, A. (2002). Environmental sustainability by sociocognitive deceleration of population growth. In P. Schmuck & W. Schultz (Eds.), The psychology of sustainable development (pp. 209–238). Dordrecht, The Netherlands: Kluwer.
Bryan, R. R., Glynn, S. M., & Kittleson, J. M. (2011). Motivation, achievement, and advanced placement intent of high school students learning science. Science Education95(6): 1049-1065.
Csikszentmihalyi, M., & Wong, M. M. H. (2014). Motivation and academic achievement: The effects of personality traits and the quality of experience. In Applications of Flow in Human Development and Education (pp. 437-465). Springer Netherlands.
Cerasoli, C. P., Nicklin, J. M., & Ford, M. T. (2014). Intrinsic motivation and extrinsic incentives jointly predict performance: A 40-year meta-analysis.Psychological Bulletin140(4): 980-997.
Gambrell, L. B. (2011). Seven rules of engagement: What's most important to know about motivation to read. The Reading Teacher65(3): 172-178.
Fan, W., & Wolters, C. A. (2014). School motivation and high school dropout: The mediating role of educational expectation. British Journal of Educational Psychology84(1): 22-39.
Ferriter, B. (2009). Cell phones art disrupting the learning environment. http://teacherleaders.typepad.com
Froiland, J. M., & Worrell, F. C. (2016). Intrinsic motivation, learning goals, engagement, and achievement in a diverse high school. Psychology in the Schools53(3): 321-336.
Hardré, P. L., &Licuanen, B. (2010). Motivational characteristics of native and non-native students in rural, public high schools. Journal of American Indian Education, 49(3): 41–64.
Hardré, P. L., Crowson, H. M., DeBacker, T., & White, D. (2007). Predicting the academic motivation of rural high school students. Journal of Experimental Education, 75(4): 247–269.
Hardre. P. L, Chen. C.H, Huang . S, Chiang. C, Jen. F and Warde. L(2006). Factors Affecting High School Students’Academic Motivation in Taiwan. Asia Pacific Journal of Education,26(2): 189–207.
Hardré, P., Sullivan, D., & Crowson, H. (2009). Student Characteristics and Motivation in Rural High Schools. Journal of Research in Rural Education, 24(16):1-19..
Ladd, H. F., & Sorensen, L. C. (2017). Returns to teacher experience: Student achievement and motivation in middle school, Education Finance and Policy.
Legault. L.,  Green-Demers. I &  Pelletier. L (2006).Why Do High School Students Lack Motivation in the Classroom? Toward an Understanding of Academic Amotivation and the Role of Social Support. Journal of Educational Psychology, 93(3): 567-583.
Miller. R.B and Brickman. S.J(2004). A Model of Future-Oriented Motivation and Self-Regulation. Educational Psychology Review, 16(1): 9- 33.
Miltiyado. M (2013). Origins and Pawns in the Classroom: Self-report and Projective Assassinates of Individual Differences inCildren's Perception. Journal of Personality and Social Psychology. 50(3):550-558.
Schunk, D., Pintrich, P. R., &Meece, J. L. (2008). Motivation in education: Theory, research and applications(3rd ed.). Upper Saddle River: Pearson.
 Tran. N. T (2013). Factors associated with low educational motivation among ethnic minority students in Vietnam. Journal of Asia Pacific Studies, 12(4): 123-136.
Wang, M. T., & Eccles, J. S. (2012). Social support matters: Longitudinal effects of social support on three dimensions of school engagement from middle to high school. Child development83(3): 877-895.
Wentzel, K. R. & Wigfield, A. 2009. Introduction. In K. R. Wentzel & A. Wigfield (Ed.), Handbook of motivation at school (pp. 1-8). New York and London: Routledge.
Williams, K. C. & Williams, C. C. (2011). Five key ingredients for improving student motivation. Research in Higher Education Journal12, 1.
Wormington, S. V., Corpus, J. H. & Anderson, K. G. (2012). A person-centered investigation of academic motivation and its correlates in high school. Learning and Individual Differences22(4): 429-438.
Wentzel, K. R. & Muenks, K. (2016). Peer influence on students’ motivation, academic achievement, and social behavior. Handbook of Social Influences in School Contexts: Social-Emotional, Motivation, and Cognitive Outcomes, 13-30.