نقش انسجام خانواده و تعامل والد-فرزند در تبیین حرمت خود دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روان‌شناسی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

2 کارشناس ارشد روان‌شناسی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش انسجام خانواده و تعامل والد-فرزند در تبیین حرمت‌خود دانش‌آموزان صورت گرفته است. طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان دختر پایه پنجم مشغول به تحصیل در دبستان‌های دولتی شهر ساری در سال تحصیلی 94-93 بود که تعداد 254 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده‌اند. برای جمع آوری داده‌ها از پرسشنامه انسجام خانواده سامانی، رابطه ولی- فرزندی فاین و پرسشنامه حرمت‌خود پوپ استفاده شد. نتایج تحلیل همبستگی حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار بین انسجام خانواده (001/0 < p، 44/0 = r) و تعامل والد-فرزند (001/0 < p، 71/0 = r) و ابعاد آن با حرمت‌خود دانش‌آموزان بود. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که انسجام خانواده و تعامل والد- فرزند می‌توانند 52 درصد حرمت‌خود دانش‌آموزان را پیش‌بینی کنند. بنابراین، لازم است والدین از تأثیرات چشمگیر انسجام خانواده و تعامل مطلوب و سازنده‌ خود بر سلامت روانی و شخصیتی فرزندان آگاهی یابند تا از بروز بسیاری از پیامدهای منفی کاهش حرمت خود آنها پیشگیری به عمل آورند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of family cohesion and parent-child interaction in explanation students' self-esteem

نویسندگان [English]

  • Abbas Ali Hossein khanzadeh 1
  • fereshteh Mirzaei 2
1
2
چکیده [English]

The purpose of the present research was to examine the role of family cohesion and parent-child interaction in explaining the self-esteem of students. The research design is correlation. The population consisted of all female students studying in the fifth grade of public primary schools of Sari in the academic years of 2014-15 that 254 students were selected by cluster random sampling for research sample. To collect data, family cohesion (Samani, 1381) scale, Parent-child relationship (Fine, moreland & schwbe, 1983) scale and self-esteem (Pope, 1988) scale were used. Results of correlation analysis showed that there was a significant positive correlation between family cohesion (r/0 =44, p<00/01) and Parent-child interaction (r0 = /71, p<00/01) and its dimensions with self-esteem of students. Results of regression analysis showed that Family cohesion and parent child interaction can predict 52 percent of student self steem. Therefore, it is necessary to parents learn of family cohesion and favorable and constructive interaction significant impact on children mental and personality health to prevent of many negative consequences outbreak to their self-esteem.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family Cohesion
  • parent-child interaction
  • self-esteem

مراجع

امیری، فاطمه.، حسن‌آبادی، حسین.، اصغری نکاح، سیدمحسن و طبیبی، زهرا (1391). بررسی اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک بر سبک‌های فرزندپروری، فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 1(4): 489-473.
پوپ، آ.، مک هیل، س. و کریهد، ادوارد (1391). افزایش احترام به خود در کودکان و نوجوانان. ترجمه پریسا تجلی، تهران: رشد.
تجلی، پریسا (1375). بررسی عملی بودن، اعتبار، روایی و نرم یابی آزمون حرمت‌خود، پایان‌نامه کارشناسی ارشد (منتشر نشده)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم‌تربیتی.
تنهای رشوانلو، فرهاد و حجازی، الهه (1390). درگیری، حمایت از خودمختاری و گرمی پدر و مادر: پیش‌بینی‌کننده‌های حرمت‌خود نوجوانان، مجله علوم رفتاری، 5، 350-343.
ثنایی، باقر.، علاقبند، ستیلا و هومن، عباس (1388). مقیاس‌هایسنجشخانوادهوازدواج. تهران: بعثت
 چراغی، مهرداد و رفاهی، ژاله‌ (1388). رابطه بین جو عاطفی خانواده و خلّاقیّت دانش‌آموزان پایه سوم راهنمایی شهر زرقان، همایش منطقه‌ای روان‌شناسی نوجوانان و جوانان، دانشگاه فیروزآباد.
حسین‌خانزاده، عباس.، طاهر، محبوبه.، سیدنوری، سیده زهرا.، یحیی‌زاده، آیدا و عیسی پور، مهدی (1392). رابطۀ شیوه تعامل والد- فرزند با میزان اعتیادپذیری و گرایش به جنس مخالف در دانشجویان. فصلنامه اعتیاد پژوهشی سوء مصرف مواد، 7(28): 74-59.
درت‌التاج تهرانی، فرشته‌السادات (1392). کیفیّت رابطه ولی- فرزندی و ارتباط آن با سازگاری، عزت‌نفس و پیشرفت تحصیلی در نوجوانان دختر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد (منتشر نشده)، دانشگاه الزهراء، دانشکده علوم‌تربیتی و روان‌شناسی.
راهجویان، وحید‌ (1392). بررسی رابطه عملکرد خانواده با پرخاشگری و عزت‌نفس دانش‌آموزان پسر دوره راهنمایی شهرستان نی ریز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد (منتشر نشده)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دانشکده علوم‌تربیتی و روان‌شناسی.
رجایی چالشتری، سهیلا‌ (1389). بررسی قدرت پیش‌بینی کنندگی انسجام و انعطاف‌پذیری خانواده بر حرمت‌خود و شادکامی فرزندان در دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شهر شیراز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد گروه راهنمایی و مشاوره (منتشر نشده)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دانشکده علوم‌تربیتی و روان‌شناسی.
رضایی، آذرمیدخت و چراغی، ساناز (1390). نقش عملکرد خانواده در پرخاشگری و حرمت‌خود نوجوانان، دومین همایش ملی روان‌شناسی- روان‌شناسی خانواده، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
رنجبر، فرح‌دخت.، رهبری، شهروز.، محتشمی، جمیله و نصیری اسکوئی، نویده (1392). بررسی همبستگی بین فرایندهای خانواده و حرمت‌خود بیماران افسرده، روان پرستاری، 4، 73- 66.
سندی، فاطمه.، صالحی، ایرج.، کافی، موسی و رضایی، سجاد‌ (1391). رابطه شیوه‌های فرزندپروری ادراک شده و سبک‌های هویت با حرمت‌خود در دانش‌آموزان دختر دبیرستانی، پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 2(2): 56-41.
شاملو، سعید (1392). بهداشت روانی. تهران: رشد.
شاملو، سعید (1392). مکتب‌ها و نظریه‌ها در روان‌شناسی شخصیت. تهران: رشد.
طاهری، منصوره (1390). رابطۀ بین سازگاری زناشویی والدین و رابطه والد- فرزندی با حرمت‌خود و مهارت‌های اجتماعی نوجوان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی- خانواده درمانی (منتشر نشده)، دانشگاه علم و فرهنگ.
طاهری، منصوره.، مهدویان، علی‌رضا و فراهتی، مهرزاد (1390). تأثیر رابطه والد- فرزندی برعزت‌نفس نوجوانان، دومین همایش ملی روان‌شناسی - روان‌شناسی خانواده، مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
نجمی، سیدبدرالدین و فیضی، آوات (1390). بررسی رابطۀ ساختاری کارکرد خانواده و عزّت‌نفس با پیشرفت تحصیلی در دختران دبیرستانی، فصلنامه پژوهشی نوین روان‌شناختی، 6(22): 126- 103.
Ansari, B., & Qureshi, S. S. (2013). Parental Acceptance and Rejection in Relation With Self Esteem in  Adolescents. Contemporary Research in Business, 4, 552- 557.
Carnes- Holt, k. (2012). Child- parent relationship therapy for adoptive families. Family Journal, 4, 419- 426.
Dennis, J. M., Basanez, T., & Farahmand, A. (2010). Intergenerational conflicts among Latinos in early adulthood: Separating values conflicts with parents from acculturation conflicts. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 32(1):118-135.
 Falkenbach, D. M., Howe, J. R., &  Falki, M. (2013). Using self-esteem to disaggregate psychopathy, narcissism, and aggression. Personality and Individual Differences, 54, 815-820.
Gohnson, G., Kent, G., & Leather, G. (2005). Strengthening The Parent-Child Relationship: A Review of Family Interventions and Their use in Medical Settings. Child: Care, Health and Development, 31(1): 25-32.
Harris, M. A., Gruenenfelder-Steiger, A. E., Ferrer, E., Donnellan, M. B., Allemand, M., Fend, H., … Trzesniewski, K. H. (2015). Do Parents Foster Self-Esteem? Testing the Prospective Impact of Parent Closeness on Adolescent Self-Esteem. Child Development, 86(4): 995-1013.
Heaven, P., & Ciarrochi, J. (2008). Parental styles, gender and the development of hope and self-esteem. Europeran Journal of Personality, 22, 707-724.
Heiman, T., Zinck, L., & Heath, N. (2008). Parents and youth with learning disabilities perceptions of relationships and communication. Journal of Learning Disabilities, 41, 524-534.
Hoffman. J. (2011). Father Factors What Social Science Research Tells Us About Fathers and How to Work With Them. Father Involvement Research Alliance (FIRA), http://www.fira.ca/documents/211/FatherFactors.
Kovacs, S. M. (2010). The Role of Mother-Child Relationship Quality in the Link Between Maternal Psychological Control and Internalized Maladjustment in Early Adolescence. Doctoral Dissertation, ‌University of Maryland (College Park, Md.).
Kroner-Herwig, B., Maas, J., & Reckling, P. (2014). Self-Esteem in a German Population Sample of Children and Adolescents: Association with Demographic and Psychosocial Variables. Journal of Child & Adolescent Behavior, 2, 158- 168.
Leidy, M. S., Guerra, N. G., & Toro, R. I. (2010). Positive Parenting, Family Cohesion, and Child Social Competence among Immigrant Latino Families. Journal of Family Psychology, 24, 252-260.
Lian, T., & Yusoof, F. (2009). The effects of family functioning on self-esteem of children. European Journal of Social Sciences, 9, 643-650.
Mogoneaa, F. R. & Mogoneab, F. (2014).The role of the family in building adolescents’ self-esteem. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 127, 189 – 193.
Nazir, S., Sidra, S., Malik, M. S., Falak, S., Zarqa, A., Muhammad Rizwan, S. (2012). Parental Conflict And Its Effects On Youth Self  Esteem (A Study At University Of Punjab).‌ International Journal of Asian Social Science, 9, 1392-1400.
Onayli, S., & Erdur-Baker, O. (2013). Mother-daughter Relationship and Daughters Self  Esteem.  Procedia - Social and Behavioral Sciences, 84, 327-331.
Pei, M. (2011). The Relation between Parent-Child Attachment, Child-Rearing Behaviors, and Aggression in Childhood and Adolescence.  Master’s Thesis, The Faculty of Arts and Sciences- Department of Psychology, Brandeis University.
‌Peixoto, F., & Almeida, L. S. (2010). Self-concept, self-esteem and academic achievement: strategies for maintaining self-esteem in students experiencing academic failure. European Journal of Psychology of Education, 25(2): 157-175.
Popov, L. M., & Ilesanmi, R. A. (2015). Parent-Child Relationship: Peculiarities and Outcome.  Review of European Studies, 7, 253- 263.
Rajkumar, R. ( 2014). Is low self-esteem a risk factor for depression among adolescents? an analytical study with interventional component. International Journal of Medical Research & Health Sciences, 3, 627-633.
Runcan, P. L., Constantineanu, C., Ielics, B. & Popa, D. (2012).  The role of communication in the parent- child interaction. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 904-908.
Sbicigo, B., & Dell'Aglio, D. D. (2012). Family environment and psychological adaptation in adolescents. Academic Journal, 25(3): 18- 23. 
Sharma, A. (2012). Aggressive Behavior in University Students: The Role of Family Environment.  Advances in Asian Social Science, 3, 622-628.
Soltani, L., MirshahJaafari, E., Shirani,N., Arbabisarjou, A. (2013). The Relationship between Children’s Self-Esteem and Parents’ Educational Level. International Journal of Academic Research in Progressive Education and Development, 2(3): 11- 21. 
Turkashvand, R., ‌Kermanshahi, S., & Azadfalah, P. (2011). The effect of educational group therapy plan on self–esteem rate in adolescent girls. Zahedan journal of Research in Medical Sciences, 13(3): 4-30.
White, J., Shelton, K. H.‌ & ‌Elgar, F. J. (2014). Prospective Associations Between the Family Environment, Family Cohesion, and Psychiatric Symptoms Among Adolescent Girls. Child Psychiatry & Human Development, 45, 544- 554.
Wild, L. G., Flisher, A. J.‌ & Lombard, C. (2004). Suicidal ideation and attempts in adolescents: Associations with depression and six domains of self-esteem. Journal of adolescence, 27, 611-624.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار