نقش فرهنگ دانشگاهی بر سهیم سازی دانش بین اعضای هیأت علمی مطالعه موردی دانشگاه الزهراء(س)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشگاه الزهراء (س)، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهراء(س)، تهران، ایران

3 دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهراء(س)، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی مؤلفه های فرهنگ دانشگاهی بر سهیم سازی دانش میان اعضای هیأت علمی دانشگاه الزهراء(س) انجام شد. مؤلفه های فرهنگ دانشگاهی: استقلال آکادمیک، آزادی علمی، مدیریت دانشگاه، اخلاق حرفه ای، ارتباطات، کارجمعی و گروهی، فرهنگ یادگیری، اعتماد، سیستم پاداش و ارزیابی بودند. روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی، ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. مشارکت کنندگان، اعضای هیأت علمی علوم انسانی از رشته های نرم-کاربردی بودند که با نمونه گیری هدفمند (13 نفر) در این پژوهش حضور داشتند. داده ها با روش تحلیل محتوای کیفی بررسی شدند. یافته های پژوهش نشان می دهند فعالیت های سهیم سازی دانش میان اعضای هیأت علمی دانشگاه الزهراء(س) ضعیف است و مؤلفه های فرهنگ دانشگاهی در محیط دانشگاه دارای ضعف های اساسی است و به عنوان مانع فعالیت های سهیم سازی دانش عمل می کنند هم چنین در این پژوهش مشارکت کنندگان کمبود زمان و تک جنسیتی بودن دانشگاه را از دیگر موانع سهیم سازی دانش بیان کردند که بر فرهنگ دانشگاهی آن اثرگذار است. به رغم این که تغییرات فرهنگی زمان بر است، با برنامه ریزی راهبردی مدیریت دانش می توان بر بیشتر این موانع غلبه کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of academic culture on knowledge sharing of faculty members Case Study: University of Al-Zahra (SA)

نویسندگان [English]

  • Mina Mamnunn 1
  • fariba Adli 2
  • Parvin Samadi 3
1 الزهراء
2
3
چکیده [English]

This study was down to examine the components of the academic culture of knowledge sharing among faculty members of Al-Zahra university .Components of academic culture were: academic autonomy, academic freedom, university management, professional ethics, communications, social and team work ,culture of learning, trust, and reward and evaluation systems .The method of study was qualitative content analysis and data collection tools was semi-structured interview. Participants were members of faculty of humanities whose major was soft-practical were present by the purposive sampling(n=13). Data were analyzed by method of qualitative content analysis. The results show that knowledge-sharing activities among faculty members of Al-Zahra university are weak and component of university culture has fundamental weaknesses and act as a barrier to knowledge-sharing activities .also participants of this research stated lack of time and single-sex school as other barriers to knowledge- sharing that effect on academic culture. Despite the fact that cultural change takes time we can overcome this barriers by strategic planning of knowledge management.
Key words: knowledge-sharing, academic culture, faculty members ,Al-Zahra University

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge Sharing
  • academic culture
  • Faculty members
  • University of Al-Zahra (SA)
الوانی، سید مهدی.، زارعی متین، حسن و پاشازاده، یوسف(1388). طراحی و تبیین مدل تولید و تسهیم دانش در دانشگاه، فصلنامه مدیریت در دانشگاه اسلامی44، 13(4).
ابراهیمی، روناک(1391). نقش فرهنگ دانشگاهی بر دانش آفرینی از دیدگاه صاحبنظران نظام آموزش عالی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا(س).
جاودانی، حمید(1387). بررسی وضعیت مدیریت نظام آموزش عالی ایران از دیدگاه مدیران عالی: گذشته، حال و آینده، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، شماره 48
خاکپور، عباس(1389). رابطۀ فرهنگ سازمانی دانش‌مدار و فرایندهای مدیریت دانش: مطالعه موردی واحدهای (آموزشی-پژوهشی) جهاددانشگاهی، رسالۀ دکتری، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
خاتمیان فر، پریسا و پریرخ، مهری(1388). بررسی عوامل مشوق و بازدارنده اشتراک دانش در سازمان کتابخانه‌ها موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، جلد دوازدهم، شماره 1.
حسین قلی زاده، رضوان و میر کمالی، سید محمد(1389). عوامل کلیدی مؤثر بر اشتراک دانش؛ مطالعه موردی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه فردوسی، فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، سال سوم، شماره 10.
زاهدی اصل، محمد(1387). اخلاق حرفه‌ای و فرهنگ دانشگاهی در: بیژن لطیف. از توسعۀ علمی تا توسعۀ ملی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی
سلیمی، قاسم(1391). طراحی و تبیین مدل تسهیم دانش بین اعضای هیأت علمی در دانشگاه‌های دولتی تهران، رسالۀ دکترا، دانشگاه شهید بهشتی.
سهرابی یورتچی، بابک.، رئیسی وانانی، ایمان و شفیعا، سپیده(1389). ارائه الگوی کاربردی برای سنجش میزان توانمندی تسهیم دانش(بررسی دانشگاه‌های دولتی تهران)، فصلنامه پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، 26(1).
سنجقی، محمد ابراهیم.، غضنفری، سید محمد جواد و اصلانی، ابراهیم(1390). شناسایی و سنجش عوامل کلیدی موفقیت در فرایند به اشتراک گذاری دانش(مطالعه موردی در یک سازمان دفاعی)، فصلنامه راهبرد دفاعی، 9(35).
طالب‌نژاد، احمد(1387). طراحی و تبیین راهبردهای دانش‌آفرینی در دانشگاه‌های جمهوری‌ اسلامی ایران، رسالۀ ‌دکتری، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
طایفی، علی(1378). فرهنگ علمی-پژوهشی ایران: بررسی قابلیت‌ها و تنگناها، فصلنامه رهیافت، شماره 21
ذاکرصالحی، غلامرضا(1388). بررسی ابعاد حقوقی و مدیریتی استقلال دانشگاه‌ها در ایران و تدوین راهکارهای اجرایی تحقق آن، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 53.
علی پوردرویشی، زهرا(1391). ارائه مدل عوامل مؤثر بر تسهیم دانش گروه‌های آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی، فصلنامه مدیریت فناوری اطلاعات، 4(2).
علیزاده، ندا.، پزشکی راد، غلامرضا و صدیقی، حسن(1389). بررسی نگرش اعضای هیأت علمی پیرامون تسهیم دانش در مؤسسات آموزش عالی(مطالعه موردی دانشکده‌های کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران)، فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران،3(2)‌.
فراستخواه، مقصود(1388). استقلال دانشگاهی: تحولات مفهومی و چالش‌های جهانی آن( رویکردها و چشم اندازهای نو در آموزش عالی)، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
فراستخواه، مقصود(1382). آزادی علمی، فصلنامه مجلس و پژوهش،10(41).
فاضلی، نعمت‌اله(1387). فرهنگ و دانشگاه، تهران: ثالث.
فراستخواه، مقصود(1385). بررسی جایگاه و سازوکارهای اخلاقیات حرفه‌گری علمی در تضمین کیفیّت آموزش عالی، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 1.
فلیک، اووه(1388). در آمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران، نی.
کیوی، ریمون و کامپنهود، لوک وان(1382). روش تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمۀ عبدالحسین نیک گهر، تهران: توتیا.
کشاورزی، علی حسین(1386). موانع و تسهیل کننده‌‌های تسهیم دنش در سازمان‌ها، مرکز همایش‌های بین الملی رازی.
محسنی تبریزی، علیرضا.، قاضی طباطبایی، محمود و مرجائی، سید هادی(1389). تأثیر مسائل و چالش‌های محیط علمی بر جامعه‌پذیری دانشگاهی، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 55.
مانیان، امیر.، میرا، سید ابولقاسم و کریمی، احسان(1390).بررسی شاخص‌های مؤثر بر تسهیم دانش در میان دانشجویان دوره‌های آموزش الکترونیکی(مطالعه موردی، مرکز آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه تهران)، فصلنامۀ پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، 27(1).
محمدی، اکرم(1386). تأثیر ارتباطات علمی بر تولید دانش، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، 1.
معیدفر، سعید و جهانگیری، پرویز(1388). اعتماد اجتماعی تعمیم‌یافته و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن مطالعۀ موردی شهرستان ارومیه، فصلنامۀ جامعه‌شناسی تاریخی، 1(1).
نورشاهی، نسرین و فراستخواه،مقصود(1391). کیفیّت زندگی کاری اعضای هیأت علمی بر اساس تجربۀ زیستۀ آن‌ها، فصلنامه آموزش عالی ایران،4(2): 1-29.
Alhammad, F.,AlFaori, S. & Abu Husan, L, S. (2009). Knowledge sharing In the Jordanian Universities. Journal of Knowledge Management Practice, 10, (3): 1-11.
Bartol, K. M. & Srivastava, A. (2002). Encouraging knowledge sharing: the role oforganizational reward systems. Journal of Leadership a Organization Studies,9(1): 64-76.
Connelly, C. E. & Kelloway, E. K. (2001).Predictors of employees' perceptions of knowledge sharing cultures. Leadership & Organization Development Journal, 24(56): 294−301.
De Long, D. W. & Fahey, L. (2000).Diagnosing cultural barriers to knowledgemanagement. Academy of Management Executive, 14(4): 113−127.
Evangelista, F. & Hau, L. N. (2009). “Organizational Context and Knowledge Acquisition in IJVS: An Empirical Study”, Journal of World Business, 44, 63-73.
Goh, G. G., (2002) “Managing Effective Knowledge Transfer, an Integrative frame Work and Some Practice Implications”, Journal of Knowledge Management, 6 (1): 26.
Hou, H., Sung, Y. & Chang, K. (2009).Exploring the behavioral patterns of an onlineknowledgesharing discussion activity among teachers with problem-solvingstrategy. Teaching & Teacher Education, 25, 101-108.
Huang,Checheng.(2009)."Knowledge sharing and group cohesiveness on performance". An empirical study of T technologyR& D teams in Taiwan Tech novation, www.Elsevier.com /locate Tec novation.
Hooff .B. & R. Ridder.(2004)." Knowledge sharing in context the influence oforganizational commitment communication climate and CMC use onknowledge sharing ", Journal of knowledge management, 8) 6(.
Kim, S & Ju, B. (2008). An analysis of faculty perceptions: Attitudes toward knowledge sharing and collaboration in an academic institution. Library & Information Science Research, 30, 282–290.
Riege, Andreas. (2005). "Three – dozen knowledge sharing barriersmanagers mast consider", journal of knowledge management,9(3): 18-35.
Zawawi, et al. (2011).The Study of Barrier Factors in Knowledge Sharing: A Case Study in Public University. Management Science and Engineering, 5, (1): 59-70.