رابطه انواع سبک‌های تفکّر و سازگاری آموزشی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه الزهراء(س)

2 استاد دانشگاه الزهراء(س)

3 استادیار دانشگاه الزهراء(س)

چکیده

هدف از اجرای این پژوهش بررسی رابطۀ انواع سبک‌های تفکّر و سازگاری آموزشی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان کاشان و حومه بود. جامعۀ آماری کلیۀ دانش‌آموزان سال دوم و سوم مقطع متوسطه بودند و به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای 367 نفر به عنوان نمونۀ آماری انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری دو پرسشنامۀ سبک‌های تفکّر استرنبرگ – واگنر و سازگاری آموزشی سینهاوسینگ و برای سنجش پیشرفت تحصیلی، از معدل کل دانش‌آموزان استفاده شد. داده‌های پژوهشی با بهره‌گیری از آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس دوراهه تحلیل شد و نتایج نشان داد دانش‌آموزان دارای سبک‌های تفکّر اجرایی، قضاوت‌گر، تک‌محور، سلسله‌مراتبی، سازگارتر و دارای سبک‌های تفکّر بی‌قانونی و جزئی‌نگرناسازگار بودند. رابطل پیشرفت تحصیلی با سبک‌های تفکّر قانون‌گذار، اجرایی، قضایی، تک‌محور، سلسله‌مراتبی، محافظه‌کار؛ مثبت و باسبک تفکّر بی‌قانونی، منفی است. یافته‌ها نشان داد، هرچه دانش‌آموز سازگارتر باشد، پیشرفت تحصیلی بالاتری دارد. در مقایسه بین سبک‌ها با توجه به جنسیّت، دختران قانون‌گذارتر و برون‌نگرتر از پسران هستند. دانش‌آموزان دختر در مقایسه با دانش‌آموزان پسرسازگارتر هستند. پسران در رشته‌های کار و دانش و دختران در رشتۀ علوم انسانی نسبت به سایر رشته‌های تحصیلی از سازگاری آموزشی کم‌تری بهره‌مند هستند. پسران در رشتۀ ریاضی فیزیک و دختران در رشتۀ علوم تجربی نسبت به سایر رشته‌های تحصیلی از پیشرفت تحصیلی بیشتری بهره‌مند هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship of Thinking Styles and Academic Adjustment with Academic Achievement in High School Students

نویسندگان [English]

  • mahboobeh heydari 1
  • simin Hosseinian 2
  • Roya Rasooli 3
1
2
3
چکیده [English]

 
The present study aimed at investigating the relationship of various thinking styles, and academic adjustment with academic achievement. The population of this descriptive-correlational study included all second and third grade high school students in city of Kashan, out of which a sample of 367 male and female students was selected through cluster random sampling. To collect the data, two standard instruments including the Thinking Styles Inventory (Strenberg & Wagner) and The Adjustment Inventory for School Students (Sinha & Singh) were used. The GPA of students were used as an index of their academic achievement. The data were then analyzed using Pearson correlation and MANOVA. The results of the study showed that judicial, executive, hierarchic, and monarchic thinking styles had positive significant relationship with academic adjustment. There was, however, negative significant relationship between anarchic and local thinking styles and academic adjustment. In addition, judicial, legislative, executive, hierarchic, monarchic, and conservative thinking styles had positive significant relationship with academic achievement whereas anarchic thinking style had negative significant relationship with the students’ academic achievement. Furthermore, the results indicated significant relationship between academic achievement and academic adjustment. Finally, it could be concluded that academic adjustment and academic achievement have relationship with thinking styles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Thinking Styles
  • Academic adjustment
  • Academic Achievement
اصفهانی اصل، مریم، عطاری، یوسفعلی و مهرابی زاده، مهناز (1388). مقایسه سازگاری و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر شاخه نظری براساس اولویتهای پنجگانه تعیین شده طبق برنامه هدایت تحصیلی. مجلۀ یافته‌های نو در روان‌شناسی. شماره پنجم، 29-18.
اکبرزاده، مریم (1385). بررسی عوامل شخصی و تحصیلی مرتبط با سبک‌های تفکّر و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه شهیدباهنرکرمان. پایان نامة کارشناسی ارشد، برنامه‌ریزی درسی، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی دانشگاه باهنرکرمان.
امامی‌پور، سوزان و سیف، علی اکبر ( 1382).‌بررسی تحولی سبک‌های تفکّر در دانش‌آموزان و رابطه آن‌ها با خلّاقیت و پیشرفت تحصیلی‌، فصلنامۀ نوآوری‌های آموزشی، 2(3) 35 – 56‌.
امامی پور، سوزان و شمس اسفندآباد، حسن (1382). مطالعۀ سبک‌های یادگیری در دانش‌آموزان یک زبانۀ دوره راهنمایی و رابطۀ آن با پیشرفت تحصیلی و جنسیّت‌. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی،2(5):11-27.
بیات، مرجان (1386). بررسی رابطۀ سلامت روان و سازگاری اجتماعی نوجوانان با توجه به نوع محل سکونت در شهر کرج. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد روان‌شناسی دانشگاه الزهراء.
پیرمحمدی، غلامرضا.، خدایی، علی.، یوسفی، هادی.، شریعتی،فرهاد و دستا، مهدی (1389). رابطل سبک‌های تفکّر و رویکردهای یادگیری با پیشرفت تحصیلی دانشجویان دختر و پسر،1(2): 69-94.
حسن زاده، رمضان و مداح، محمدتقی (1387). روش‌های آماری در علوم رفتاری:راهنمای عملی تحقیق. تهران: ساوالان.
حسینی طباطبایی، فوزیه و قدیمی مقدم، ملک محمد (1386). بررسی علل پیشرفت تحصیلی دختران در مقایسه با پسران در استان‌های خراسان رضوی، شمالی وجنوبی‌. مجله دانش و پژوهش درعلوم تربیتی. شمارة پانزدهم:147-119.
رضویان شاد، مرتضی (1384). رابطۀ بین هوش هیجانی با سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه‌ی سوم راهنمایی شهر تبریز در سال تحصیلی 84-83. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
زارعی،حیدر علی و سرداری، باقر (1392). سهم ناشناختۀ سبک‌های تفکّر و یادگیری در فرایند آموزش. تهران: ساوالان.
زارعی،حیدرعلی.، میرهاشمی، مالک و پاشاشریفی، حسن(1391). ارتباط سبک‌های تفکّر با سازگاری تحصیلی بر روی دانشجویان پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی،12(3): 160-166.
سلگی، زهرا (1390). بررسی رابطۀ بین سبک‌های تفکّر و پیشرفت تحصیلی دانشجویان، اولین همایش ملی یافته‌های علوم شناختی در تعلیم و تربیت.
فرخی، نورعلی و سیف، علی اکبر (1384). تأثیر مشترک راهبردهای یادگیری و سبک تفکّر بر درک مطلب دانش‌آموزان دوم راهنمایی شهر تهران‌. فصلنامه روان‌شناسی و علوم تربیتی،(32): 1-13.
فرقدانی، آزاده‌(1383). بررسی رابطۀ بین هوش هیجانی و سازگاری اجتماعی دانشجویان دختر دوره کارشناسی دانشکدۀ روانشناسی علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی در سال تحصیلی 83- 82. پایان نامۀ کارشناسی ارشد مشاوره. دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
فنونی، طلعت السادات (1380). بررسی رابطۀ خود پنداره و سازگاری اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دختران سال اول متوسطۀ منطقۀ 10 آموزش و پرورش تهران. پایان نامۀ کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی دانشگاه تربیت معلم تهران.
کافی، طاهره (1382).‌ بررسی عوامل مؤثر بر انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان دختر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان خراسان.
کیوانفر، محمدرضا و نصراصفهانی، احمدرضا (1380).  تأثیر روش‌های فعال در تدریس علوم بر میزان موفقیّت دانش‌آموزان پایۀ چهارم ابتدایی، فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی،(9): 1.
مرادی، سیدفاتح (1390). ‌بررسی سبک‌های تفکّر و پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان مقطع راهنمایی بادرنظرگرفتن جنسیّت. اولین همایش ملی یافته‌های علوم شناختی در تعلیم و تربیت، دانشگاه فردوسی مشهد.
معین، محمد (1360) فرهنگ فارسی. جلد دوم. تهران: امیرکبیر.
موسوی، شکوفه (1386). موفقیت تحصیلی: نقش والدین در تحصیل فرزندان. تهران: قطره.
میلانی‌فر، بهروز (1386). بهداشت روانی، تهران: ‌قومس.
نظری‌فر، فرهاد.، ابوالقاسمی نجف آبادی، مهدی.، کمالی، هادی‌ و حسینی هفشجانی، تورج (1389). ‌مقایسه کارکرد سبک‌های تفکّر و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی در بین دانشجویان دانشکده‌های فنی– مهندسی و روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران‌. دانش و پژوهش در علوم تربیتی- برنامه ریزی درسی، 25، 52-33.
Abdullah MC, Elias H. & Mahyuddin R, Uli J. ( 2009).‌ Adjustment among first year students in a Malaysian  University‌. European Journal of Social Sciences, 8(3): 496-505.
Atkinson, S. (1998).‌ Cognitive styles in context of design and technology. Project work: Educational psychology‌. An International Journal of ExperimentalEducational Psychology, 18 (2): 183-194.
Bender, S. D.‌ & Garner K. J. (2010). Using the lassi to predict first year college achievement: Is a gender-specific approach necessary. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association Denver, Colorado, pp. 1-21.
Brennan, ph. (2002) .Girls do better in single sex schools. Newsmax. Com, Friday, May,3‌ .
Chen,X. &Chang,L.,Y. (2003).‌The peer group as a context:Mediating and moderating effects on relations between academic achievement and social functioning in Chinese children‌.Child Development,74(3):710-727.
Fan, W., Zhang, L. F.‌ & Watkins, D. (2010).‌ Incremental validity of thinking styles in predicting academic achievements: An experimental study in hypermedia learning environments‌. Educational Psychology,30, 605-623.
Rotenberg, K. J., Michalik, N., Eisenberg, N. & Betts, L. R. (2008). "The relations among young children, s peer-reported trustworthiness,inhibitory control,and preschool adjustment‌. Childhood Research Quarterly)3(:288-298.
Weng, Judy. (1999). http:// www.thesys Reviewal Administrator e thesysversion1.3.2. Electronical thesysethesys.lib.cyut.edu.tw/etd-db/etd-search/search.
Warren, S. (2000). Lets do it Properly: Inviting children to be researchers. In A Lewis and Lindsay (eds) Researching Childrens Perspectives. Buckingham: Open University Press.
Zhang , li-fang‌. (2004) .‌Revisiting the predictive power of thinking styles for Academic performance‌ .The Journal of psychology ,134(4):351-370.
Zhang LF, Sternberg RJ. (2006). The Nature of Intellectual Styles. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Zhang,l.f. &Sternberg,R.j. (2009). ‌Revisiting the value issue in intellectual styles. In L.F‌. Perspectives on the Nature of Intellectual Styles,63-85.