بررسی اثر‌بخشی مشاوره گروهی خود بخشودگی مبتنی بر مفاهیم قرآنی بر افسردگی دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه شهر اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری. مشاوره خانواده. دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبایی. تهران

2 دانشجوی دکترای روان شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، اصفهان، ایران.

3 کارشناسی ارشد روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، اصفهان، ایران.

چکیده

برای درمان مشکلات هیجانی دانش‌آموزان در کشور اسلامی نیاز به یک برنامۀ مبتنی بر فرهنگ وجود دارد که مفاهیم و رهنمودهای اسلامی و قرآنی را نیز مد نظر قرار داده باشند. هدف این مطالعه بررسی تأثیر برنامۀ مشاورۀ گروهی خودبخشودگی مبتنی بر مفاهیم قرآنی بر افسردگی در دانش‌آموزان پسر سال اول دبیرستان بود. بر اساس نتایج تست غربالگری اجرا شده بر دانش‌آموزان دبیرستانی شهر اصفهان، دانش‌آموزان دارای سطح بالینی افسردگی به مرکز مشاوره دعوت شدند. در یک طرح آزمایشی20 دانش‌آموز دارای نشانگان افسردگی بالا در دو گروه آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. برنامۀ مشاوره خود بخشودگی گروهی مبتنی بر مفاهیم قرآنی در 8 جلسه در میان شرکت‌کنندگان گروه آزمایش انجام شد. از سیاهۀ افسردگی بک به عنوان پیش‌آزمون و پس‌آزمون استفاده شد. داده‌ها به‌وسیلۀ تحلیل کواریانس تحلیل شدند. نمرات پس‌آزمون افسردگی شرکت‌کنندگان در گروه آزمایش به‌طور معناداری کاهش یافته بود. می‌توان بیان داشت که برنامۀ مشاورۀ خودبخشودگی مبتنی بر مفاهیم قرآنی در غلبه بر مشکلات هیجانی پسران دورۀ نوجوانی مؤثر بوده است. این مطالعه نشان داد که می‌توان از منابع اسلامی و فرهنگی در زمینۀ گروه درمانی استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Self-forgiveness Group Counseling based on Quranic Concepts on Depression in High School Boy Students

نویسندگان [English]

  • elham fathi 1
  • Tahereh Farhadi 3
چکیده [English]

To deal with the emotional problems of students in an Islamic country like Iran, we need a culture-based program which takes into account concepts and guidelines of Quran and Islam. The aim of this study was to investigate the effectiveness of self-forgiveness group counseling program based on Quranic concepts on depression in first grade male students of high school. Based on the results of a mental health screening test administered to high school students in Isfahan city, students who had symptoms of depression were invited to a counseling center. In an experimental design, 20 high school students with high depression symptoms were randomly assigned to experimental and control groups. Self-forgiveness group counseling program was administered in 8 sessions for participants in the experimental group.  Beck depression inventory was used as pretest and posttest. The data was analyzed using the statistical method of covariance. The experimental group post-test scores of depression were significantly decreased. It seems that forgiveness group counseling program based on Quranic concepts was effective in overcoming emotional problems of boys in early adolescent period. This study showed that it is possible to use Islamic and cultural resources in group therapy context.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-forgiveness group counselling
  • Quranic concepts
  • Depression

مراجع

بحرینی،مسعود.، اکابریان، شرافت؛  قدیس‌بین، فریبا؛ یزدان خواه فرد، محمدرضا و محمدی باغملایی، مسعود(1391). تأثیرات الگوی تعلق والدینی بر افسردگی و اعتماد به نفس دوره نوجوانی. مجله دانشگاه علوم پزشکی جهرم، 10،(1):12-7.
فتحی، الهام‌(1390). اثربخشی خودبخشودگی مبتنی بر مفاهیم قرانی بر کاهش افسردگی زنان مطلقه. پایان نامه دانشگاه علامه طباطبایی.
حبیب پور، زینب و شریفی، اصغر(1388). بررسی مقایسه‌ای شدت افسردگی در نوجوانان دختر و پسر. فصلنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، 7 (‌1): 6-12.
جان بزرگی، مسعود و مستخدمین حسینی، خیرالنسا(1384). بررسی شیوع افسردگی در دانش‌آموزان مدارس شهر تهران. دوماهنامه پژوهنده؛ 10،(6): 15-9.
 خدایاری فرد، محمد؛ غباری بناب، باقر؛  فقیهی، علی نقی و وحدت تربتی، شادی(1381). روش درمانی عفو با تأکید بر دیدگاه اسلامی: بررسی موردی، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 8(‌1): 49-39.
مرادی شهربابک، فاطمه.، قنبری هاشم آبادی، بهرامعلی و آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا(1389). بررسی اثر‌بخشی واقعیت درمانی به شیوۀ گروهی بر افزایش میزان عزت نفس دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد. مطالعات تربیتی و روان‌شناسی.  11(‌2): 238-227.
رییسیان، اکرم سادات.، گلزاری، محمود و برجعلی، احمد(1390). اثر‌بخشی امید درمانی بر کاهش میزان افسردگی و پیشگیری از عود در زنان درمان جوی وابسته به مواد مخدر، اعتیاد پژوهی، 5(17): 40-21.
طباطبائی‌، سید محمدحسین(1386). ترجمۀ تفسیر المیزان، مترجم محمدباقر موسوی‌ همدانی.قم: اسلامی.
Avery. Ch. M.(2008). The relationship between self-forgiveness and health: Mediating variables and implications for well-Being.[Dissertation].USA: The University Of Hartford.
Enright, R. D.(1996). counseling within the forgiveness triad: Onforgiving,receiving forgiveness, and self-forgiveness. Counseling and Values. 40(2).
Hall, J. H. &  Fincham, F. D.(2005). Self-forgiveness: The stepchild of forgiveness research. Journal of Social and ClinicalPsychology. 24.
Lin. W., Mack, D., Enright, R D., Krahn, D.,  Baskin, T W.( 2004). Effects of forgiveness therapy onanger, mood, and vulnerability to substance use among inpatient substance dependent clients. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 72(6).
Maltby, J.,  Macaskill, A.&  Day, L.(2012). Failure to forgive self and others: a replication and extension of the relationship between forgiveness, personality, social desirability and general health. Personality and Individual Differences. 20(5).
Mauger, P. A., Perry,  J.  E., Freeman, T., Grove,  D. C., McBride, A. G., McKinney,K. E.(2002). The measurement of forgiveness: Preliminary research. Journal of Psychology and Christianity. 11(2).
Millings,A., Buck, R., Montgomery, A. , Spears,M., Stallard, P.(2012). School connectedness, peer attachment, and self-esteem as predictorsof adolescent depression. Journal of Adolescence. 35(4).
Mullet, E., Girard, M., Bakhshi, P.(2004). Conceptualization of forgiveness. European  psychologist. 9(2).
Nimheck,LT.(2007). Self-forgiveness and depression in Christian womenA group therapy treatment model.[Dissertation]. USA: Hartford university.
Peck,  J. M. (2000). Forgiveness and the post-abortive women achieving selfforgiveness[Dissertation]. USA: Grand Valley State university.
Romero, C., Kalidas,M., Elledge, R., Chang, J., Liscum, K. R., Friedman, L. C.(2006). Self-forgiveness, spirituality, and psychological adjustment in women with breast cancer. Journal of Behavioral Medicine. 29(1).
Terzino, K. A.(2010). Self-forgiveness for interpersonal and intrapersonal transgressions[Dissertations]. Iowa state: USA:  Iowa State University.
Toussaint. L. L., Williams, DR., Musick, MA.,  Everson, SA.( 2001). Forgiveness and health: Age differences in a U.S. probability sample. Journal of Adult Development. 8(4).
Swanson, D. L.(2011). Predictors of self forgiveness in olde adults [Dissertation]. USA: NortheasternUniversity.
اندیشه های نوین تربیتی
دوره 12، شماره 3
آبان 1395
صفحه 109-126

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار