بررسی آسیب های موجود در تعامل زوجین با والدین خود بعد از ازدواج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مشاوره خانواده‌‌، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی‌‌، دانشگاه اصفهان

2 دانشیار گروه مشاوره‌‌، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی‌‌، دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف این پژوهش بررسی آسیب های موجود در تعامل بین افراد متأهل با والدین خود بود. پژوهش قابل تفکیک به دو بخش می باشد. روش پژوهش در بخش اول، تحلیل کیفی بود که ابتدا متون نظری و پژوهشی مرتبط با عنوان بررسی شد، سپس با استفاده از مصاحبه‌ی نیمه ساختاریافته بر روی یک نمونه‌ی 36 نفری (شامل افراد متأهل و والدین) که به صورت هدفمند انتخاب شدند، مهم ترین آسیب های تعاملی زوجین با والدین استخراج گردید. سپس اطلاعات حاصل از تحلیل مصاحبه ها و کتب و مقالات مرتبط ادغام گردیده و از آن در جهت تهیه‌ی پرسشنامه‌ی آسیب‌شناسی تعاملی استفاده شد. در بخش دوم که به روش توصیفی مقطعی انجام گردید، پرسشنامه‌ی مذکور بر روی نمونه ای شامل 135 نفر (78 زن متأهل و 57 مرد متأهل) که به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده بودند، اجرا گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار spss و با روش محاسبه فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد و آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که از منظر کیفی بیشترین آسیب ها عبارتند از وابستگی، انتظارات نابجا، بی‌اعتنایی، دخالت و رفتارهای منفی. در بخش کمی پژوهش نتایج نشان داد که آسیب های وابستگی عاطفی، انتظارات نابجای والدین، بی اعتنایی والدین و دخالت، با اختصاص بیشترین میانگین ها به ترتیب اولویت های اول تا چهارم را به خود اختصاص دادند. همچنین نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که در خصوص آسیب‌های تعاملی، در گروه افراد متأهل تفاوت معناداری (05/0>p) بین زنان و مردان وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessing the existing damages in the couple's interactions with their parents after marriage

نویسندگان [English]

  • fatemeh afghari 1
  • fatemeh bahrami 2
  • maryam sadat fatehizadeh 2
1
2
چکیده [English]

ABSTRACT The purpose of this study was the assessment of the existing damages in the interactions of married with their parents after marriage. The present study is divided into two parts. Method in initial part was qualitative research, in which theoretical texts and researches were investigated. Then, one purposive sample (including 36 individuals) selected for semi-structured interview and most significant interactional damages between married and their parents explored. Then, information from interviews and books and scientific articles was combined to produce a questionnaire for assessment the interactional damages. In second part of this study that was a cross-sectional and descriptive research, mentioned questionnaire completed by 135 individuals (including 78 women and 57 men). Data were analyzed by frequency, mean, standard deviation, and t test. Results of The study showed that the most important damages according to qualitative viewpoint are dependency, inappropriate expectations, disregarding, interference and negative behaviors. in an quantitative section of study results showed that emotional dependency, aberrant parental expectations, parental disregarding, and parental interference with the highest averages are most important damages. In addition, results showed that there are no significant deference between men and women. The results of this study are applicable in developing the theoretical texts in the fields of psychopathology; and Marriage and Family Counseling.

کلیدواژه‌ها [English]

  • interactional pathology
  • married
  • parents
استریت، ادی‌ (1389). مشاوره خانواده (نظر و عمل در نگرش سیستمی)، ترجمۀ مصطفی تبریزی و علی علوی نیا، تهران: فراروان.
افقری، فاطمه (1391). تدوین و استاندارد سازی بسته آموزشی بومی مهارت‌های ارتباط زوجین با خانواده اصلی بر مبنای آسیب شناسی تعاملی در خانواده‌های شهر اصفهان، پایان نامۀ کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه اصفهان.
بارکر، فیلیپ (1375). خانواده درمانی پایه، ترجمۀ محسن دهقانی و زهره دهقانی‌، تهران: رشد.
بستان، حسین (1389). اسلام و جامعه‌شناسی خانواده. قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
بشارت، محمد علی.، دهقانی، سپیده و تولاییان، فهیمه سادات (1393). نقش واسطه‌ای روانسازه‌های ناسازگار اولیه در رابطۀ بین سبک‌های والدگری و مشکلات زناشویی. روان‌شناسی خانواده 1(1): 3-18.
برناردز، جان (1388). درآمدی به مطالعات خانواده، ترجمۀ حسین قاضیان، تهران: نی.
بنی‌جمالی، شکوه‌السادات‌؛ نفیسی، غلامرضا و یزدی، منور (1383). ریشه‌یابی علل از هم‌پاشیدگی خانواده‌ها در رابطه با ویژگی‌های روانی- اجتماعی دختران و پسران قبل از ازدواج. مجله علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. 1و2: 143-170.
پروچاسکا، جیمز و نورکراس، جان (1391). نظام‌های روان درمانی، ترجمۀ یحیی سید محمدی. تهران: روان.
تبریزی، مصطفی.، دیبائیان، شهرزاد.، کاردانی، مژده و جعفری، فروغ (1385). فرهنگ توصیفی خانواده و خانواده درمانی. تهران: فراروان.
ثنایی، باقر (1387). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: بعثت.
ثنایی، باقر (١۳۷۸ ). نقش خانواده‌های اصلی در ازدواج فرزندان. تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، ٢،٢۱-٤۶.
جانسون، سوزان و ویفن، والری ای (1388). فرآیندهای دلبستگی در زوج درمانی و خانواده درمانی. ترجمۀ فاطمه بهرامی و همکاران. تهران: دانژه.
جنادله، علی و رهنما، مریم (1393). دگرگونی در الگوی متعارف خانواده ایرانی ( تحلیل ثانویه داده‌های ملّی). خانواده پژوهی. 10 (3): 277-296.
چراغی، مونا.، مظاهری، محمد علی.، موتابی، فرشته.، پناغی، لیلی و صادقی، منصوره سادات (1393). مقایسۀ رابطه با خانواده همسر در دو گروه افراد راضی و ناراضی از ارتباط مذکور. فصلنامه خانواده پژوهی. 40: 451-474.
چیل، دیوید ج(1388). خانواده‌ها در دنیای امروز. ترجمۀ محمد مهدی لبیبی. تهران: نقد افکار.
حاجیان مقدم، فاطمه (1393). فراتحلیل مطالعات خانواده در زمینۀ عوامل مقوم و عوامل فرساینده خانوادۀ ایرانی. پژوهشنامه زنان. 1‌(5): 1-39.
حسینی، بیتا (1389). زمینه زوج درمانی. تهران: جنگل.
حسینی بیرجندی، سید مهدی (1390). مشاوره و روان درمانی خانواده با رویکرد فرهنگ ایرانی. تهران: آوای نور.
حسینی بیرجندی، سید مهدی (1390). نظریه‌ها و فنون خانواده درمانی. تهران: رشد.
حسینیان، سیمین.، یزدی، منور و جاسبی، منیژه (۱۳٨6). رابطۀ بین سطح سلامت خانوادۀ اصلی ورضایت زناشویی زنان دبیر آموزش وپرورش شهرستان کرج. مجلۀ پژوهش‌های تربیتی و روانشناختی دانشگاه اصفهان، شماره ١، ۶۳-۷۶.
حسینیان، سیمین.، حسینی، فاطمه.، شفیعی نیا، اعظم و قاسم زاده نساجی، سوگند (‌۱۳٨۷). رابطۀ آشفتگی زناشویی مادران با زندگی فرزندان همسر دار آنان. مطالعات زنان، شماره ۳، ۸١-١۰۳.
حسینی، فاطمه و ثنایی، باقر (١۳۸٤). مقایسۀ تعارض زناشویی والدین با تعارض زناشویی فرزندان همسر دار آنان. اندیشه‌های نوین تربیتی، ٤،۷٩-٩۶.
خسروی، نجمه.، پناغی، لیلی.، احمد آبادی، زهره و صادقی، منصوره سادات (1392). رابطۀ بین ناکارآمدی خانواده مبدأ و وابستگی متقابل زنان: نقش تعدیل کننده تحصیلات دانشگاهی. فصلنامه روان شناسی کاربردی. 7(1): 85-100.
رحمت اللهی، فرحناز (1385).  آسیب شناسی زندگی زناشویی در شهر اصفهان و ارائه مدلی جهت آسیب شناسی زندگی زوجین. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مشاورۀ خانواده، دانشگاه اصفهان.
رسولی، محسن.؛ نوابی نژاد، شکوه و ثنایی، باقر (1387). رابطۀ بین الگوهای ارتباط زوج‌های دانشجو و الگوهای ارتباط والدین آن‌ها. تحقیقات زنان، شماره 4، 83-100.
ریاحی، محمد اسماعیل.، علیوردی، اکبر و بهرامی کاکاوند، سیاوش (1386). تحلیل جامعه شناختی میزان گرایش به طلاق (مطالعۀ موردی شهرستان کرمانشاه). پژوهش زنان. شماره 3. 109-140.
ریبنز مک کارتی، جین و ادواردز، روزالیند (1390). مفاهیم کلیدی در مطالعات خانواده. ترجمۀ محمد مهدی لبیبی. تهران: علم.
زارعی محمودآبادی، حسن (1391). بررسی عوامل پیش بینی کنندۀ میل به طلاق، تدوین مدل مداخله‌ای بومی و اثربخشی آن بر میل و خودکارآمدی مدیریت طلاق در زوجین متقاضی طلاق شهر یزد. رسالۀ دکترای مشاورۀ خانواده، دانشگاه اصفهان.
زرگر، فاطمه و نشاط دوست، حمیدرضا ( 1386). بررسی عوامل مؤثر در بروز طلاق در شهرستان فلاورجان. خانواده پژوهی، 11: 737-749.
زهراکار، کیانوش و جعفری، فروغ (1389). مشاوره خانواده (مفاهیم، تاریخچه، فرآیند و نظریه ها). تهران: ارسباران.
سازمان ملی جوانان، معاونت مطالعات و تحقیقات (1387). جوانان، روابط خانوادگی و نسلی. تهران: سازمان ملی جوانان.
سالاری فر، محمد رضا(1392). خانواده در نگرش اسلام و روان شناسی. تهران: سمت و قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.    
ستیر، ویرجینیا (1370). آدم سازی. ترجمۀ بهروز بیرشک. تهران: رشد.
سیف، سوسن و اسلامی، معصومه (1387). نقش باورهای ارتباطی در کارکرد خانواده و سازگاری زناشویی. اندیشه‌های نوین تربیتی، (1و2)4: 99-130.
صداقت، کامران و اسدیان، عقیل (1393). تبیین جامعه شناختی عوامل اجتماعی مؤثر بر طلاق (مطالعه موردی: شهرستان قایم شهر). جامعه شناسی کاربردی. 54(2): 97-116.
عیدی، رقیه و خانجانی، زینب (1385). بررسی رضایت زناشویی در سبک‌های مختلف دلبستگی، فصلنامه علمی- پژوهشی روان شناسی دانشگاه تبریز، شماره 2و3: 175-201.
علیکی، محمود و نظری، علی محمد (۱۳87). بررسی رابطۀ بین تمایز‌یافتگی و رضایت زناشویی، تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، ٢٦: ۷-٢٤.
فاتحی زاده، مریم.، بهجتی اردکانی، فاطمه و نصر اصفهانی، احمد رضا (1384). بررسی تأثیر عوامل خانوادگی در پایین بودن آمار طلاق در شهرهای یزد، اردکان و میبد. مطالعات تربیتی و روان شناسی. 6: 117-136.
فیض‌آبادی، سلیمه و خسروی، زهره (1388). سبک دلبستگی و تصور از خدا در میان زنان خواهان طلاق و غیر خواهان طلاق شهرستان کاشان. اندیشه‌های نوین تربیتی، 5‌(3): 37-54.
قاسمی، سیمین (1391). تدوین و استاندارد سازی بسته آموزشی بومی مهارت‌های  ارتباط با خانواده همسر بر مبنای آسیب شناسی تعاملی در خانواده‌های شهر اصفهان. پایان نامۀ کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه اصفهان.
قطبی، مرجان.، هلاکویی نایینی، کورش.، جزایری، ابوالقاسم و رحیمی، عباس (1382). وضعیت طلاق و برخی عوامل مؤثر برآن در افراد مطلقه ساکن در منطقه دولت آباد. رفاه اجتماعی،12: 273-288.
گلادینگ، سامویل (1392). خانواده درمانی«تاریخچه، نظریه و کاربرد»، ترجمۀ فرشاد بهاری و دیگران. تهران: تزکیه.
گلدنبرگ، ایرنه وگلدنبرگ، هربرت (1389). خانواده درمانی، ترجمۀ حمید رضا حسین شاهی برواتی، سیامک نقشبندی و الهام ارجمند، تهران: روان.
لانگ، لین و یانگ، مارک (1393). مشاوره و روان درمانی مسائل زن و شوهری، ترجمۀ علی محمد نظری، جواد خدادادی، مسعود اسدی، کبری ناموران و حسین صاحبدل. تهران: آوای نور.
محسن زاده، فرشادنظری، علی محمد و عارفی، مختار (1390). مطالعه کیّفی عوامل نارضایتی زناشوئی و اقدام به طلاق، (مطالعۀ موردی شهر کرمانشاه). مطالعات راهبردی زنان. شماره 53: 7-42.
محسن زاده، فرشادنظری، علی محمد و عارفی، مختار (1390). تجارب خانواده پدری و ادراک تعارضات خصمانه زناشویی، تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 38: 7-24.
مک گلدریک، مونیکا.، گرسن، ر‌ندی و شلن برگر، سیلویا (1389). ژنوگرام: سنجش و مداخله در مشاوره ازدواج و خانواده درمانی، ترجمۀ فرشاد بهاری. تهران: دانژه.
موسوی، اشرف السادات (1382). خانواده درمانی کاربردی با رویکرد سیستمی، تهران: انتشارات دانشگاه الزهراء.
مینوچین، سالوادور (1381). خانواده و خانواده درمانی، ترجمۀ باقر ثنایی. تهران: امیر کبیر.
نجفلویی، فاطمه (١۳۸٥). نقش تمایز خود در روابط زناشویی، اندیشه‌های نوین تربیتی، شماره.٣ و٤: ٢۷- ۳۷.
نظری، علی محمد (1392). مبانی زوج درمانی و خانواده درمانی. تهران: علم.
نیکولز، مایکل پی و شوارتز، ریچارد سی (1387). خانواده درمانی«مفاهیم و روش‌ها». ترجمۀ محسن دهقانی و دیگران. تهران: دانژه.
هاروی، مایکل (1388). کتاب جامع زوج درمانی. ترجمۀ خدابخش احمدی، زهرا اخوی، و علی اکبر رحیمی. تهران: دانژه.
یوسفی، ناصر (1389). مقایسۀ اثر بخشی دو رویکرد خانواده درمانی مبتنی بر طرحواره درمانی و نظام عاطفی بوئن بر طرحواره‌های ناسازگار اولیه، تفکیک خویشتن، سبک‌های دلبستگی و میل به طلاق در مراجعان متقاضی طلاق شهر سقز. پایان نامۀ دکترای مشاورۀ خانواده، دانشگاه اصفهان.
Amato PRBooth A. (2001). The legacy of parents' marital discord: consequences for children's marital quality. Journal of Personality and  Society Psychology. 81(4). 627-38.
Andrews JA, Foster SL, Capaldi D & Hops H. (2000). Adolescent and family predictors of physical aggression, communication, and satisfaction in young adult couples: a prospective analysis.Journal of Consulting and Clinical Psychology. 68(2). 195-208.
Bertoni  A & Bodenmann G. (2009). Satisfied and dissatisfied couples: positive and negative dimensions, conflict styles, and relationships with family-of-origin. European psychologist. 15(3). 175-184.
Brunsson  N, Rasche A & Seidl, D. (2012). The dynamics of standardization: three perspectives on standards in organization studies. Organization studies. 33(5-6). 613-632.
Conger RD, Cuim Bryant CM & Elder GH Jr. (2000). Competence in early adult romantic relationships: a developmental perspective on family influences.  Journal of Personality and  Society Psychology. 79(2). 224-37.
Dinero RE,  Conger RD, Shaver PR & Widaman K. (2008). Influence of family of origin and adult romantic partners on romantic attachment security. Journal of family psychology. 22(4).622-632.
Flouri E, & Buchanan A. (2002). What predicts good relationships with parents in adolescence and partners in adult life: findings from the 1958 British birth cohort. Journal of  family psychology. 16(2). 186-198.
Hall SS. (2003). Associations among family-of-origin, dating patterns, and single adults' conceptualizations of marriage. Pudrue university.
Haws W & Mallinckrodt B. (1998). Separation-individuation from family-of-origin and marital adjustment of recently married couples. The American journal of family therapy. 26(4).293-306.     
Hofbauerova B. (1999). Relations in primary family and their influence on the partnership formation.Ceskoslovennska  psychologie. 43(3).216-230.
Larson JH, Benson MJ, Wilson SM & Nilufer M. (1998). Family of origin influences on marital attitudes and readiness for marriage in late adolescents. Journal of family issues. 19. 750-768.
Le Poire BA. (2006). Family communication. Sage publication. 
Levy SY, Wamboldt FS & Fiese BH. (1997). Family-of-origin experiences and conflict resolution behaviors of young adult dating couples. Family Process. 36(3).297-310.
Long L & Young M. (2007). Counseling and therapy for couples. USA :ThomsonBook/Cole.
Martinson VK. (2005). How coming to terms with difficulties in the family of origin positively influences adult children,s relationships. Thesis (Ph.D), Brigham university, department of marriage, family and human development.
Richard E. (1989). Self-reports of differentiation of self and marital compatibility as related to family functioning in the third and fourth stages of the family life cycle. Scholary inquiry for nursing practice. 3(3), 163-178.
Ryan CE, Epstein NB, Keitner GI, Miller IW & Bishop DS. (2005). Evaluating and treating families: the Mc Master  approch. New York: Routledg.
Sabatelli RM & Haring SB. (2003). Family-of-origin experiences and adjustment in married couples. Journal of marriage and family. 65(1).159-169.   
 Scharfe E &  Bartholomew K. (1995). Accommodation and Attachment Representations in Young Couples. Journal of social and personal relationships. 12(3). 389- 401.
Skowron, EA. (2000). The role of differentiation of self in marital adjustment. Journal of counseling psychology. 47 (2). 229-237.
Smith DB. (1999). Intergenerational transmission of courtship violence: a meta-analysis. Thesis (MA). Faculty of Virginia polytechnic institute & State university.
Story LB, Karney BR, Lawrence E & Bradbury TN. (2004). Interpersonal mediators in the intergenerational transmission of marital dysfunction.  Journal of  family psychology. 18(3). 519-529.
Wkong MJ, Bartholomew K, Henderson AJ & Trinke SJ. (2003). Intergenerational transmission of relationship violence. Journal of family psychology. 17(3). 288-301.
Whitton SW, Waldinger RJ, Schulz MS, Allen JP, Crowell JA & Hauser ST. (2008). Prospective associations from family-of-origin interactions to adult marital interactions and relationships adjustment. Journal of family psychology. 22(2). 274-286.