بررسی اثربخشی طرح آموزش مهارتهای زندگی در دبیرستانهای شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه الزهرا(س)

2 استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، گرمسار،ایران

چکیده

هدف پژوهش حـاضر بررسی اثربخشی طرح آموزش مهارت­های زندگی در مدارس مجری طرح از دیدگاه دبیران دبیرستان­های دخترانةشهر تهران در سال تحصیلی 91-1392 می­باشد. روش تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعة آماری، کلیة دبیران زن دبیرستان­های دخترانة شهر تهران است که درس مهارت­های زندگی را در سال تحصیلی 91-92 تدریس کرده­اند(N=150). حجم نمونه، با استفاده از روش سرشماری 150 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری داده­ها، پرسشنامة محقق ساختة مهارت­های زندگی، شامل خود آگاهی، ارزش­های فردی– خانوادگی، تصمیم­گیری، مقابله با اضطراب، برقراری ارتباط مطلوب، و انتخاب هدف است. روایی محتوایی ابزار اندازه­گیری توسط صاحب­نظران تأیید شد و پایایی پرسشنامه بر اساس محاسبة ضریب آلفای کرونباخ 85/0 محاسبه گردید. با  استفاده از فنون آمار توصیفی(میانگین، فراوانی، رسم جدول، و نمودار) و آمار استنباطی(آزمون تی تک نمونه­ای و نیز آزمون فریدمن برای تعیین اولویت­ها) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­های پژوهش نشان داد که از نظر دبیران آموزش درس مهارت­های زندگی بر مهارت­های خودآگاهی، ارتباط مطلوب، ارزش­های فردی و خانوادگی، اضطراب، انتخاب هدف و تصمیم­گیری مؤثر بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of life skills education in schools in Tehran

نویسندگان [English]

  • Hoda Sadat Mohseni 1
  • Hamid Shafizadeh 2
چکیده [English]

The present study is aimed at investigating the efficiency of life skills training in high schools of Tehran from the teachers’ point of view in the school year of 91-92. The sample of this descriptive survey included 150 female teachers in high schools of Tehran who were selected using census method. To collect the data, a researcher made questionnaire of life skills was employed which included components of self-awareness, personal-family values, decision making, coping with anxiety, making desirable relationship, and goal setting. Content validity of the questionnaire was confirmed by expert views. The reliability of the questionnaire was estimated using cronbach alpha and it turned out to be 0.85. The data was analyzed using descriptive and inferential statistics (individual sample t-test, Friedman test). According to the results, the teachers believed that life skills training had significant effects on skills of self-awareness, personal-family values, making desirable relationship, coping with anxiety, goal setting and decision making.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Efficiency
  • Life skills
  • Training
  • Girl high schools
دیب، یوسف(1383). طراحی الگوی مطلوب برنامه درسی مهارتهای زندگی برای دوره راهنمائی تحصیلی. رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس.
بابا پور، خیرالدین(1387). مهارتهای ارتباطی شیوه­های حل مسئله.تهران: صبا.
بابائی، مهناز(1388). بررسی تأثیر آموزش کتاب مهارتهای زندگی بر افزایش اعتماد به نفس توانائی حل مسئله ومهارتهای اجتماعی دانش آموزان دختر سال اول متوسطه استان مازندران . پایان نامه کارشناسی ارشد، کتابخانه ملی ایران.
بروجنى، على؛ یزدانى، محسن؛ یزدان نیک، احمدرضا(1381). ارتباط الگوى رفتارى والدین با افسردگى و افکار خودکشى در نوجوانان. مجله شماره46 ، دانشگاهعلومپزشکىشهرکرد.
بنیادزاده، محمد(1376). مهارت‌های زندگی دوره راهنمائی. تهران: هنر آبی. معاونت سازمان بهزیستی.
حقیقی، جمال؛ موسوی،محمد و مهرابی زاده هنرمند(1385). بررسی تأثیرآموزش مهارت‌های زندگی برسلامت روانی و عزت نفس دانش­آموزان دخترسال اول مقطع متوسطه. مجله علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم.
زراعتی ایده لو، رقیه(1387). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر افزایش سطح سلامت عمومی دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان‌های شهر تهران. پایان نامه کارشناسی­ارشد دانشگاه رودهن.
سیف­آبادی، علی(1389). برنامه آموزش مهارت‌های زندگی برسلامت روان دانش آموزان دختر شاهد. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه مشهد. مشهد: سنجه.
شهرآرای، مهرناز(1384). روانشناسی رشد نوجوان. علم: تهران.
فرهادی­پور، عباس و زارعیان‌، حسن(1384). مهارتهای زندگی تصمیم گیری. تهران: انجمن اولیاء و مربیان.
قاسمی هرندی، الف(1376). تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر میزان رشد فرزندان شبه خانواده مراکز بهزیستی. پایان نامه کارشناسی­ارشد روان­شناسی عمومی. دانشکده تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد خوراسگان/ اصفهان.
کردنوقانی، رسول(1383). تهیه و تدوین برنامه درسی جامع در دوره متوسطه با تأکید بر مهارتهای زندگی. وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه­ریزی آموزشی. تهران: شمس.
مرادی، اعظم و کلانتری، مهرداد(1385). تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر نیمرخ روانی زنان داری ناتوانایی­های  جسمی، حرکتی.  مجله پژوهش در حیطه کودکان استثنائی سال 6، شماره 1.
وفائیان، آزاده(1387). مهارت‌های زندگی بر سلامت روان دانش‌آموزان پسر12 تا 15 ساله شهرستان تفت.
همتی علمدارلو، قربان؛ شجاعی، ستاره(1384). تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر کاهش اختلال سلوک دانش آموزان دوره راهنمایی مدرسه امام سجاد. تازه ها و پژوهش‌های مشاوره. 16 :73-91.
یادآوری، ماندانا(1383). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت عمومی و عزت نفس دانش آموزان دختر سال اول مقطع متوسطه شهرستان اهواز . پایان نامه کارشناسی­ارشد روان شناسی عمومی، دانشگاه آزاد واحد اهواز ، تهران: رشد.
Botivin.B.l.&.kantor,l.w. (2000).prevention alcohol through life skills training. Journal of alcohol research & health, 24(4), 25. 
Botvin, G. J., Baker, E., Dusenbury, L., Botvin, E. M., & Diaz, T. (1995). Long-term follow-up results of a randomized drug abuse prevention trial in a white middle-class population. Journal of the American Medical Association, 273, 1106–1112
Botvin, G. J., Griffin, K. W., Paul, E., & Macaulay, A. P. (2003).Preventing tobacco and alcohol use among elementary school students through Life Skills. Training.Journal of Child & Adolescent Substance Abuse, 12, 1-18.
Hanlej , Gregory D , Heal , Nicolea , Tiger , Jeffrey. (2007) . Evaluation of class wide teaching program for developing preschool life skills. Journal of applied behavior Analus.740 . P221-300
Hawkins, J. D., and Weis, J. G. (1985). The social development model: an integrated approach to delinquency prevention. Journal of Primary Prevention, 6, 73–97.
Kantom, L.D .& Markoos,I. (1977). Do negative emotions cause coronary heart disease? Journal of Psychosomatic Research, 48, 323-337.
Lore, D., & Lip, G. Y. H. (1998). Psychology in coronary care. Quarterly Journal of Medicine, 92,425-431.
Pick, s., Givaudan , M., & Poortinga V.H.(2003). Sexuality and life skills education: a multi stratege intervention in Mexico. American Psychologist,53(3),230-234