شناسایی ویژگی‌ها و ابعاد مدارس اسلامی در ایران به همراه ارائة الگوی مطلوب مدرسه اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشگاه سمنان

چکیده

 به­منظور شناسایی ویژگی‌های مدارس اسلامی در ایران و ارائة الگوی مطلوب مدرسة اسلامی ، این پژوهش به روش توصیفی- پیمایشی و با استفاده از ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل مصاحبة عمیق، مشاهدات میدانی امکانات و تجهیزات و کلاس‌های درس، و یادداشت‌برداری و بررسی اسناد، در میان مدارس اسلامی- که به­صورت کاملاً غیردولتی و زیر نظر مؤسسه­های فرهنگی- آموزشی اداره می‌شوند- اجرا شد. روش نمونه‌گیری از نوع در دسترس و حجم نمونه 23 مدرسه از تهران، اصفهان، و مشهد بود. برای تجزیه ‌وتحلیل داده‌ها از روش توصیفی و ارائة درصد فراوانی در هرکدام از ویژگی‌های احصاشده استفاده به­عمل آمد. نتایج نشان داد که مدارس اسلامی مورد بررسی دارای ابعادی از جمله ارتباطات، فوق‌برنامه و پرورشی، مؤلفه‌هایی از قبیل نمادهای هویتی سازمانی و تنوع برنامة درسی و  ویژگی‌هایی مثل ملاک‌های خاص گزینش کارکنان و دانش‌آموزان و تأکید بر تربیت دینی و اخلاقی و اجتماعی و سیاسی دانش‌آموزان هستند. این ابعاد، مؤلفه‌ها، و ویژگی‌های احصاشده در قالب الگوی یک مدرسة اسلامی مطلوب ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

recognize the features of Islamic schools of Iran, and introducing a favorable model of an Islamic school

نویسندگان [English]

  • noor mohammad khademifard 1
  • abbas abbaspour 1
  • mahdi haseinzadeh 2
چکیده [English]

In order to recognize the features of Islamic schools of Iran, and introducing a favorable model of an Islamic school, this research was conducted in Islamic schools which are completely non-governmental and under the management of cultural-educational institutes, through descriptive-measurement method and by instruments of gathering information such as lengthy interviews, field observations of the facilities and instruments, and classrooms and taking notes of them, ----- of documents.The sampling method was the available one and the sample consisted 23 schools of Tehran, Isfahan and Mashhad. To analyze the gathered data, the descriptive method was used and the frequency of each of the considered features were pointed out. The results show that the reviewed Islamic schools have dimensions such as communication, extracurricular and training programs, components such as symbols of organizational identity and variety of curriculum and features such as  rules for the selection of the staff and the students. They also put emphasis on the religious, ethical, social, political education of the students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic schools
  • favorable model
  • and features of Islamic schools

مراجع

 آذری، آذر.(1375). بررسی عوامل‌ مؤثر در تربیت دینی از نظر مدیران، دبیران دینی و دانش‌آموزان متدین در دبیرستان‌های شهر اصفهان. پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
آقازاده،محرم؛ دبیری نژاد اصفهانی،عذرا(1380). اندیشه های نوین در آموزش و پرورش.تهران: آییژ.
اصلانی، ابراهیم.(1383).بررسی کیفیت آموزشی در مدرسه‌های سازمان سما.تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
                 باقریان، مسعود.(1376). تقویت مبانی اسلامی دانش‌آموزان مدارس از دیدگاه مدیران، معاونان و معلمان شهرستان          بم. پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان.
روشن‌نهاد، ناهید.(1384). مدارس اسلامی در دوره‌ پهلوی دوم. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
صادقیان، نبی‌الله.(1379). بررسی ویژگی‌های مدرسه کارا و اثربخش در دوره‌ ابتدایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
طباطبایی، محمدحسین(1363) .تفسیر المیزان ، ترجمه محمـد بـاقر موسـوی همـدانی،تهران، مرکز نشر فرهنگی رجاء، ج۱۸. ۱۶ ، ۱۵ ، ۱۲ ، ۱۱ ، ۲ـ۷ ،۹ .
علاقه‌بند، علی.(‌1388). مقدمات مدیریت آموزشی. تهران: روان.
قاسمی‌‌پویا، اقبال.(1387). تبیین و تحلیل ویژگی‌های مدارس موفق در آموزش ‌و پرورش ایران معاصر. فصلنامه تعلیم و تربیت، 96، 239-201.
کاردان،علیمحمد(1381). سیر آراء تربیتی در غرب. تهران: انتشارات سمت، چاپ اول
کهون، لارنس. از مدرنیسم تا پست مدرنیسم. ترجمه عبدالکریم رشیدیان(1381). تهران: نشر نی.
 
Azmi, S.(2001). Muslim educational institutions in Toronto, Canada. Journal of  Muslim Minority Affairs, 21, 260-272.
Bryk, A., S., Lee, V. E., & Holland, P. B.(1993). Catholic schools and the common good. Cambridge, MA: Harvard.
Eck, D. L.(2001). A new religious America. San Francisco: Harper.
Elanniani, Hassan.(2007). Muslim schools and the common good. Unpublished Doctoral Dissertation, Illinois State University.
Giroux, henry.(1991). Postmodern education: politics, culture, and social criticism. University of Minnesota press.
Hassan, A. G.(2000). American Muslims: The new generation. New York: Continuum.
Hewer, C.(2001). Schools for Muslims. Oxford Review of Education, 27(4),515-527.
Hourani, A.(1991).  A history of the Arab people. Cambridge, MA: Belknap.
Kysilka, M. & Qadri, Y.(1997, September). Faith: The key to successful education. Paper Presented at the International Standing Conference for HistoryEducation, Maynooth, Ireland.
 Marty, M. E.(1997). The one and the many: America,s struggle for the common good. Cambridge, MA: Harvard University.
Merry, M. S.(2005). Advocacy and involvement: The role of parents in western Islamic schools. Religious Education, 100(4), pp. 374- 385.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار