اثربخشی آموزش‌های‌ ضمن خدمت دبیران و مربیان فنی - حرفه‌ای مدارس استثنائی شهر تهران بر خشنودی شغلی و توانمندی حرفه‌ای آنها

نویسندگان

چکیده

ارائه نشدن آموزش‌های مناسب ضمن خدمت، بازآموزی و... موجبات کاهش مهارت‌های کاری، کمرنگ شدن هویت شغلی و بی معنا شدن کار برای کارکنان آموزشی را فراهم کرده است. کارکنان آموزشی مدارس، مسئولیت‌های مختلف آموزشی، پرورشی و حرفه‌ای را به عهده دارند، با گذشت زمان انجام دادن این وظایف و مسئولیت‌ها تکراری و یکنواخت می‌شود و آنچه که می‌تواند روند این مسئولیت پذیری را دگرگون کند، آموزش‌های ضمن خدمت است. به این دلیل، پژوهش حاضر اثرات آموزش‌ ضمن خدمت دبیران و مربیان فنی - حرفه‌ای مدارس استثنائی شهر تهران را بر خشنودی شغلی و توانمندی حرفه‌ای آنها در سال 1387 می‌سنجد. روش نمونه‌گیری تصادفی منظم مرحله‌‌ای است و ابتدا از میان 320 دبیر و مربی ثبت‌نام شده در دوره‌‌های آموزشی مختلف، اسامی 160 نفر استخراج شد، که در دوره آموزشی «راهنمایی و مشاوره شغلی افراد کم‌توان ذهنی» ثبت نام کرده بودند. در مرحله پیش‌آزمون، پس از اجرای پرسشنامه‌های محقق ساخته «توانمندی حرفه‌ای» و «خشنودی شغلی»، برای مجموع 160 نفر ثبت نام شده، 120 نفر که از توانمندی حرفه‌ای ضعیفی در زمینه اشتغال معلولین و همچنین خشنودی شغلی کمی داشتند، به‌عنوان گروه نمونه تحقیق انتخاب شدند و آموزش‌های ضمن خدمت (1- اطلاعات و توانایی‌های حرفه‌ای در زمینه اشتغال معلولین 2- راهنمایی و مشاوره شغلی افراد کم توان ذهنی) را به مدت 36 ساعت دریافت کردند.
یافته‌های حاصل از پژوهش حاکی از آن است که آموزش‌های ضمن خدمت بر خشنودی شغلی و فقط پنج حیطه آن (خشنودی از شغل؛ ارتقاء شغل، مدیریت و سرپرستی، همکاران، و خشنودی شغلی به طور کلی) در هر سه مرحله آزمون (قبل از آموزش، بعد از آموزش و پیگیری) مؤثر بوده است. علاوه بر این، آموزش‌های فوق بر اطلاعات و توانایی‌های حرفه‌ای دبیران و مربیان فنی و حرفه‌ای مدارس استثنائی در مراحل سه‌گانه اندازه‌گیری (قبل، بعد و پیگیری) تأثیر داشته و افزایش دانش و توانمندی حرفه‌ای دبیران و مربیان را باعث شده است. در بررسی مقایسه‌‌ای بین دبیران و مربیان زن و مرد، زنان سطوح بالاتری از خشنودی شغلی را (در حیطه‌های ارتقاء شغلی، خشنودی از همکاران و خشنودی شغلی به طور کلی) در مقایسه با مردان، از خود نشان دادند، ولی از لحاظ توانمندی حرفه‌ای تفاوت معناداری بین دو گروه زنان و مردان مشاهده نشد.
به این دلیل، ارائه آموزش‌های ضمن خدمت (1- اطلاعات و توانایی‌های حرفه‌ای در زمینه اشتغال معلولین 2- راهنمایی و مشاوره شغلی افراد کم توان ذهنی) پیشنهاد می‌شود، که در افزایش معلومات، روزآمد کردن اطلاعات کارکنان آموزشی (مدارس راهنمایی - استثنائی) و همچنین در جهت توانمندی حرفه‌ای آنها در ارائه ایده‌های اشتغالزا برای افراد معلول (کم توان ذهنی) مؤثر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

In-service education as a factor in teachers\' job satisfaction and professional capabilities: the case of Tehran\'s Schools for the Exceptional

نویسندگان [English]

  • S. Hossaineeyaan
  • Sh. Tabaatabaa'ee
چکیده [English]

Job satisfaction and professional capabilities among teachers, especially those working with the exceptional students, are areas of great importance and as a result, in need of maintenance and improvement. In-service training, on the other hand, seems to be an appropriate way of doing just that. To show this, from among a group of 160 teachers and vocational instructors who had registered for an in-service course on occupational counseling for the mentally retarded, 120 who were low on job satisfaction and professional capabilities were selected using two measures constructed by the researchers to measure these constructs. Then, the selected group was enrolled in a 36-hour course on the employment of the disable and job counseling for the mentally retarded. The constructed measures were utilized again at the end of the course and in a follow up. The data show a significant improvement in both job satisfaction and professional capabilities of the participants at both junctures. A comparison of male and female participants yielded that women are higher in job satisfaction than men. Thus it is suggested that such courses are offered to all such teachers and instructors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • in
  • service training/education
  • technical
  • vocational instructors
  • Job Satisfaction
  • professional capabilities