شناسایی راهبردهای موجودِ جلب مشارکت والدین در مدارس متوسطه؛ با تأکید بر ابعاد مشارکتی اپستین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 عضو هیئت علمی گروه روشها و برنامه های آموزشی و درسی، دانشگاه تهران، تهران.

3 گروه روشها و برنامه های آموزشی و درسی، عضو هیات علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران

4 دانشجوی دکتری مطالعات برنامه درسی،دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

بهره‌برداری از راهبردهای مختلف جهت هم‌افزایی والدین/ مدارس در راستای تحقق اهداف و برنامه‌های رسمی و غیررسمی از الزامات اساسی هر نظام آموزشی محسوب می‌شود. مطالعه حاضر با هدف توصیف راهبردهای موجودِ جلب مشارکت والدین در مدارس متوسطه با تأکید بر ابعاد مشارکتی اپستین صورت پذیرفته است. داده‌ها با استفاده از مصاحبه ساختارمند با 16 نفر از معلمان، مدیران و والدین در سطح 3 مدرسه از منطقه 6 تهران گردآوری شده است. اعتباریابی داده‌ها با استفاده از روش‌های ممیزی بیرونی، چند سویه‌سازی و درگیری طولانی مدت پژوهشگر در روند پژوهش حاصل شده است. بر پایه یافته‌های پژوهش مشخص شد که در مدارس منتخب برنامه‌ها و راهبردهای موجودِ جلب مشارکت والدین/ مدارس در هر یک از ابعاد شش‌گانه مشارکتی اپستین شامل استفاده از فن‌آوری اطلاعات – برنامه آموزش خانواده (فرزند پروری)، وب‌سایت مدرسه - کانال تلگرامی – پیام کوتاه – تقویم آموزشی – دعوت‌نامه (ارتباط یابی)، مشارکت در اعیاد ملی- مذهبی (مشارکت داوطلبانه)، فعالیت‌های فوق‌برنامه – دفتر برنامه‌ریزی دانش‌آموز (یادگیری در خانه) و انجمن مرکزی – انجمن پایه (تصمیم‌گیری) است. همچنین مشخص شد که در بعد همکاری با سازمان‌های اجتماعی هیچ‌گونه راهبردی از سوی مدارس منتخب به‌کارگرفته نشده است. با این حال ضمن ارزشمندی همکاری با سازمان‌های اجتماعی در راستای تحقق مدرسه زندگی، باید اذعان داشت که این مهم به مثابه‌ی حلقه‌ی مفقوده در نظام آموزشی کشور ما محسوب می‌شود. پیشنهاد می‌شود که ضمن در نظر گرفتن تفاوت‌ها، سایر مدارس نیز با بهره‌مندی از راهبردهای مدارس مورد بررسی در پژوهش حاضر، اقدام به تدارک و طراحی برنامه‌ها و راهبردهای خود نمایند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Identification of present Parent Involvement Strategies in middle schools: Based on Epstein’s Framework of Six Types of Involvement

نویسندگان [English]

  • Ahmad Zarei 1
  • Marzieh Dehghani 2
  • Keyvan Salehi 3
  • Sohrab Mohammadipouya 4
1 MA of Curriculum Development, Tehran University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor of Group Practices and Training Programs, Tehran University, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Curriculum Development & Instruction Methods, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran
4 دانشجوی دکتری مطالعات برنامه درسی،دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. ۶۲/۵۰۰۰ PhD Student of Curriculum Studies, Tabriz University, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

Utilization of strategies that Synergistic school / parent involvement in order to achieve formal and informal goals and programs considered as essential requirements in every educational system. This study identification the present Parent Involvement Strategies in middle schools Base on Epstein’s Framework of Six Types of Involvement. To collect needed data, we applied structured interview and research data was gathering and reported from 16 parent, teachers and principal in three schools in Tehran 6th district. For truth worth to this study, we uses of Member checking, ‌ External audit, Triangulation and Prolonged Engagement methods. Based on results, selected schools reportage present Parent Involvement Strategies Based on Epstein’s Framework of Six Types of Involvement, including; Use of Technology and Family training Program (parenting), School Website , Telegram Channel , SMS , Educational Calendar and Invitation (communication), Participation in national, religious festivals (volunteering), Extracurricular Activities and Student Planning Office (learning at home) and Central association and Grade association (decision – making). As, selected schools have not reported any strategy in collaborate with community. However, because valuable of cooperation with community in order to realization of life school, it should be acknowledged that this is a missing link in our country's education system. Those, schools with aware of unparalleled such strategies and plans among different schools, can uses from the experiences of selected schools in attracting school / parent involvement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Epstein’s Framework
  • Middle school
  • Present strategies
  • Parent involvement
افضل خانی، مریم و عبدی پاکروان، مژگان (1392). بررسی شیوه‌های بهینه در مشارکت اثربخش اولیا و مردم در مدارس، پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 10(9): 146-137.
بهبودی، هایده (1387). اهمیت مشارکت والدین در فعالیت‌های مدرسه. تعلیم و تربیت استثنایی،  87: 70-65.
پور اسماعیل، راحله؛ امین خندقی، مقصود و مهرام، بهروز (1397). التقاط ناسازوار در جهت‌گیری عملی برنامه درسی دانشجو معلمان: نظریه داده بنیاد، پژوهش‌های برنامه درسی، 8(1): 30-1.
جهانیان، رمضان (1388). راهکارهای توسعه مشارکت در واحدهای آموزشی از دیدگاه مدیران مدارس شهر تهران. تحقیقات مدیریت آموزشی. 1(1): 130-113.
جهانیان، رمضان (1389). بررسی راه‌های ایجاد و تقویت مشارکت مردم در آموزش‌وپرورش، فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، 5(3): 58-45.
جلیلی، زهرا و طاهری، مرتضی (1397). نوآوری در جذب منابع مالی: تأملی بر چالش‌های مالی مدیران مدارس دولتی، فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 8(1): 108-83.
داودی، رسول (1389). موانع مشارکت دانش‌آموزان دوره متوسطه در فعالیت‌های مدارس شهر تهران، فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 1(27): 100-79.
حاجی دوستی، هومن؛ فتحی واجارگاه، کورش؛ خراسانی، اباصلت و صفایی موحد، سعید (1396). مفهوم‌پردازی گفتمان برنامه درسی محیط کار؛ گفتمان نوظهور یا مغفول، فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 13(2): 33-28. 
سبحانی نژاد، مهدی (1384). بررسی موانع مشارکت اولیای دانش‌آموزان در امور مدارس متوسطه‌ی شهر اصفهان به منظور ارائه راهکارهای مناسب، فصلنامه آموزه، 25: 84-77.
سبحانی نژاد، مهدی و یوزباشی، علیرضا (1392). بررسی موانع خانوادگی مشارکت اولیای دانش‌آموزان در امور مدارس متوسطه شهر اصفهان، پژوهش‌های آموزش و یادگیری(دانشور رفتار)، 20(3): 378.361.
سجادیه، نرگس و محمدی پویا، سهراب (1396). تحلیل تطبیقی محتوای کتاب‌های تعلیمات اجتماعی چاپ قدیم و جدید پایه چهارم ابتدایی بر اساس اصول معرفت‌شناختی تربیت، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 12(47): 94-69.
شیربگی، ناصر؛ عزیزی، نعمت‌الله و امیری، شیلا (1394). واکاوی مفهوم " مشارکت و مداخله در آموزش فرزندان" از دیدگاه والدین و معلمان، مجله‌ی علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، 6(2): 54-21.
شهری، آذر، شیربگی، ناصر و بلندهمتان، کیوان (1397). تحلیل مداخله خانواده‌ها و اجتماعات محلی در فرایندهای آموزشی و مدیریتی مدارس با استفاده از مدل نظری «هم‌پوشانی حوزه‌های تأثیر»، دو فصلنامه مدیریت بر آموزش سازمان‌ها، 7(2): 210-167.
طاهری، نوراله؛ شیرزادگان، راضیه؛ الهامی، سعیده؛ محمودی، ناهید؛ بان، مریم و سروندیان، سارا (1396). سبک‌های فرزند پروری والدین با کمال‌گرایی در دانشجویان خانواده‌های تک فرزند و چند فرزند، فصلنامه پرستاری، مامایی و پیراپزشکی، 3(2): 73-58.
عباسیان، حسین و حیدرزاده، سارا (1393). تبیین نقش خوش‌بینی تحصیلی و ساختار توانمند ساز در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان، پژوهش‌های رهبری و مدیریت آموزشی، 1(2): 165- 147.
فتحی واجارگاه، کورش؛ خراسانی، اباصلت و رودی، محمد تقی (1391). علل گرایش به آموزش در خانه از نظر والدین کودکان آموزش دیده در خانه: مطالعه کیفی تجربیات والدین، پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 9(2): 13-1.
فتحی واجارگاه، کورش (1397). به سوی موج سوم در مطالعات برنامه درسی ایران: حرکت به فراسوی نومفهوم گرایی، در جستجوی تکثرگرایی در اقلیم‌های برنامه درسی، دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 9(18): 69-45.
فرحبخش، سعید؛ ستار، آزیتا و محمدی، طاهره (1395). بررسی عوامل مؤثر بر استقرار مدرسه زندگی در مدارس ابتدایی شهر خرم‌آباد، فصلنامه مدیریت مدرسه، 4(1): 85-71.
گوهری، زهره؛ جمشیدی، لاله و بیدختی، علی‌اکبر (1394). شناسایی موانع مشارکت والدین در امور مدارس مقطع ابتدایی شهر سمنان. مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی, 4(7), 162-134.
ماهروزاده، طیبه و عباسی، منصوره (1391). مدرسه زندگی، ماهیت و چگونگی تحقق آن، فصلنامه اندیشه‌های نوین تربیتی، 8(1): 170-147.
متین، نعمت‌الله (1391). ضرورت مشارکت در آموزش‌وپرورش: کاستی‌ها و راهکارها، جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش، 3: 176-143.
ملکشاهی، محبوبه (1395). نقش خوش‌بینی علمی در توانمندسازی معلمان، نشریه مطالعات آموزشی( «نما» نشریه مرکز مطالعات و توسعه پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ارتش)، 5(1): 62-50.
مرندی حیدرلو، مریم، ادیب، یوسف، فتحی آذر، اسکندر و محمودی، فیروز (1397). یادگیری خدمات‌رسانی: کاربست نظریه تربیتی در عمل، فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 15(32): 17-1.
نفیسی، عبدالحسین (1392). هشت سال تلاش(گزارش، دست آوردها، مشکلات، برنامه‌های آینده و چشم‌انداز وزارت آموزش‌وپرورش)، انتشارات وزارت آموزش‌وپرورش.
یزدخواستی، بهجت و عباس زاده، محمد (1386). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت والدین دانش‌آموزان در امور مدرسه‌ای دانش‌آموزان مقطع متوسطه استان آذربایجان شرقی، مجله علوم تربیتی و روان‌شناسی، 3(3): 62.
Dixon, S. R. (2008). A study of parental involvement and school climate: perspective from the middle school. A dissertation for the degree of doctor of philosophy. Texas A&M University.
Epstein, J. (2001). School, family, and community partnerships: Preparing educators and improving schools. Boulder, CO: Westview.
Epstein, J. L & Jansorn, N.R. (2004). School, family, and community partnerships: Link the plan. Education Digest. 69(6): 19-23.
Epstein, J. L; Sanders, M. G., Simon, B. S., Salinas, K. C, Jansorn, N. R., & Van Voorhis, F. L. (2009). School, family, and community partnerships: Your handbook for action. Thousand Oaks, CA: Corwin Pres.
Epstein, J. L. (2011) School, Family, and Community Partnerships: Preparing Educators and Improving Schools, Second Edition. Boulder, CO: Westview Press.
Fan, X  & Chen, M. (2001). Parental involvement and students' academic achievement: A meta-analysis. Educational Psychology Review. 13(1): 1-22.
Fitzgeral, D.(2004).parent partnership in the Early Years. London: Continuum.
Grolnick, W.S & Slowiaczek, M. (1994). Parents' involvement in children's schooling: A multidimensional conceptualization and motivational model. Child Development 27(1): 237-252.
Greenwood, G.E & Hickman, C.W. (1991). Research and practice in parent involvement: Implications for teacher education. The Elementary School Journal. 91: 279-288.
Herrell, P.O.(2011). Parental Involvement: Parent Perceptions and Teacher Perceptions. A dissertation for the doctor of education. Faculty of the Department of Educational Leadership and Policy Analysis East Tennessee State University.
Henderson, A. T., Mapp, K. L., Johnson, V. R & Davies, D. (2007). Beyond the Bake Sale The Essential Guide to Family-School Partnerships. New York: The New Press.
Melvin, A. (2010). Japanes School promote parental involvement? International Journal of Social Sciences and Humanity Study. 2 (1): 1309-1319.
Spera, C; Wentzel, K. R. & Matto, H. C. (2009). Parental aspirations for their children's educational attainment: Relations to ethnicity, parental education, children's academic performance, and parental perceptions of school climate. Journal of Youth and Adolescence. 38(8):1140-1152.
Washington, A. (2011). A national study of parental involvement: its trends, status, and effects on school success. A dissertation for the degree of doctor of philosophy. Western Michigan University.