ارائه نظریه داده بنیاد برای تبیین فرایند شکل‌گیری روحیه کارآفرینی در بین دانش آموزان مدارس فنی و حرفه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی؛ دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 گروه روشها و برنامه های آموزشی و درسی، عضو هیات علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه روش‌ها و برنامه‌های آموزشی و درسی؛ دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

< p>یکی از دغدغه‌های عمده نظام آموزشی ایران، شناسایی روش‌های بهینه پرورش روحیه کارآفرینی در دانش‌آموزان است. با توجه به سهم عمدۀ کارآفرینان در رشد اقتصادی و توسعه پایدار، این مسئله مطرح می‌شود که الگوی مناسب برای شکل‌‌گیری و توسعه روحیه کارآفرینی در بین دانش‌آموزان مدارس فنی‌حرفه‌ای چیست؟ به‌منظور رسیدن به این الگو، از رویکرد کیفی و روش نظریه برخاسته از داده‌ها استفاده شد. داده‌ها با استفاده از مصاحبۀ عمیق با 21 کارآفرین که فارغ‌التحصیل از هنرستان فنی‌حرفه‌ای بوده‌اند، گردآوری‌گردید. پس از تحلیل داده‌ها، 195 کد اولیه بدست آمد که در 85 کد مفهومی،31 زیرمقوله و در نهایت 19 مقوله کلی گروه‌بندی شدند. تحلیل عمیق تجربه زیسته و ارزش‌های مشارکت‌کنندگان به شکل‌گیری یک خرده‌نظریه(نظریه میانی) منجر گردید. الگوی به‌دست آمده از این پژوهش نشان می‌دهد مقوله‌ی اصلی که منجر به ایجاد کارآفرینی می‌شود، گرایش فرد به نوآوری است که ایجاد فعالیت کارآفرینانه را مطلوب می‌سازد. چنان‌چه فردی تحت تاثیر شرایط واسطه‌ای نظیر «‌تشخیص‌ فرصت»‌، «تجربهکاری» و «سرمایه(انسانی، اجتماعی و اقتصادی)» و شرایط محیطی «وضعیت بازار» و «حمایت هنجارهای اجتماعی و فرهنگی»، گرایش به نوآوری را امکان‌پذیر بیاید، راهبردهای «قصد ایجاد کار نوآورانه»، «گروه‌گرایی»، «تامین سرمایه» و «عمل‌گرایی» را در پیش می‌گیرد که در نتیجه‌ی آنها یک فعالیت کارآفرینی شکل می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A grounded Theory explaining the process of entrepreneurial spirit formation among the students in Technical-Vocational schools(TVS)

نویسندگان [English]

  • Zahra Karimian 1
  • Keyvan Salehi 2
  • Ebrahim Khodaie 3
1 MA in Educational Research, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Curriculum Development &amp; Instruction Methods, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran
3 Asociated Professor, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

< p >One of the main concerns of Iran’s educational system is identifying the best method to foster entrepreneurial spirit among the students. Regarding the major contribution of entrepreneurs in economic growth and sustainable development, it is suggested that what the appropriate pattern to form and develop entrepreneurial spirit among vocational and technical students is. In order to reach this pattern, a qualitative approach and grounded theory method were used. The data was collected during an in-depth interview with 21 entrepreneurs who graduated from the Technical-Vocational school. After analyzing the data, 195 initial codes were obtained, in which they were grouped in 85 conceptual codes, then in 31 subcategories, and finally in 19 categories. Deep analysis of experience and values of the participants led to the formation of a middle-range theories. The pattern obtained from this study shows that the main category leading to the creation of entrepreneurship is the individual’s tendency to innovation, which makes creating entrepreneurial activity desirable. If a person is affected by intermediary conditions such as "opportunity diagnosis", "work experience" and "capital (human, social and economic)" and environmental conditions such as "market situation" and "support of social and cultural norms" and finds tendency to innovation possible, follows strategies of "the intent to create innovative work", "sociality", "supplying capital" and "pragmatism" which results in entrepreneurial activity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Entrepreneurship"
  • "Entrepreneurial Spirit"
  • "Educational System"
  • "Students"
  • "Technical-Vocational Schools"

مراجع

احمدپور دادیانی، محمود (1383). تجارت کارآفرینی در کشورهای منتخب؛ تهران: امیرکبیر.
احمدپور دادیانی، محمود (1379). کارآفرینی، تعاریف(الگوها و نظریات). تهران: شرکت پردیس.
استراس، آنسلم؛ و کوربین، جولیت (1394). مبانی پژوهش کیفی(فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای). ترجمه ابراهیم افشار. تهران: نی.(تاریخ انتشار به زبان اصلی1916).
بازرگان، عباس (1397). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته. تهران: دیدار.
الیاسی، قنبر محمد (1387). موضوع کارآفرینی به عنوان یک حوزه علمی. فصلنامه توسعه کارآفرینی، 1(1): 51-85.
توسلی، فاطمه؛ و چرمچیان، مهدی (1393). بررسی سازه‌های موثر بر تقویت روحیه کارآفرینی اعضای تعاونی‌های تولید کشاورزی. فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، 12(46): 54-58.
جمشیدی‌فر، مصطفی؛ خرمی، شهروز؛ و راحلی، حسین (1389). بررسی عوامل موثر بر روحیه کارآفرینی دانشجویان دانشکده کشاورزی. مجله پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی. 3(3): 53-64.
حسینی خواه، علی (1387).امکان و ضرورت آموزش کارآفرینی در مدارس. مطالعات برنامه درسی، 3(11):  66-94.
دانایی‌فرد، حسن؛ و امامی، مجتبی (1386). اﺳﺘﺮاﺗﮋیﻫﺎیﭘﮋوﻫﺶﻛﻴﻔﻲ: تاملّی بر نظریه‌پردازی داده بنیاد. اندیشه مدیریت، 1(2): 69-97.
درانی، کمال؛ و صالحی، کیوان (1385)؛ ارزشیابی هنرستان های کاردانش با استفاده از الگوی سیپ به منظور پیشنهاد الگویی برای بهبود کیفیت هنرستان‌های کاردانش؛ مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران؛ 36( 1و2): 143-166.
رضوانی، مهران؛ و طغرایی، محمد تقی(1390). نقش آفرینی سرمایه اجتماعی سازمانی در گرایش به نوآوری سازمانی در شرکت های دانش بنیان (مورد مطالعه شرکت های مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران). پژوهش نامه مدیریت تحول، 3(6): 28-53.
زین‌آبادی، حسن‌رضا؛ صالحی، کیوان؛ و پرند، کورش (1386)؛ دختران و آموزش فنی حرفه ایی: ارزیابی کیفیت ابعاد فردی؛ اجتماعی و اقتصادی بروندادهای هنرستان های فنی حرفه ایی دخترانه شهر تهران؛ پژوهش زنان؛ 5 (2): 129-164.
شریف‌زاده، مریم؛ و زمانی، غلامحسین (1384). روحیه کارآفرینی در دانشجویان کشاورزی: مطالعه موردی دانشگاه شیراز. مجله علوم کشاورزی ایران، 37(1)، 107-115.
شریفی، امیر؛ اسدی، علی؛ رضایی، روح الله و عادلی، محسن (1389). کارآفرینی زنان دانشگاهی. پژوهشنامه زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 1(1)،  73-106.
صالحی، کیوان؛ زین‌آبادی، حسن‌رضا؛ و پرند، کورش (1388). کاربست رویکرد سیستمی در ارزشیابی کیفیت هنرستان‌های فنی حرفه ای: موردی از ارزشیابی هنرستان‌های فنی‌حرفه ای دخترانه شهر تهران؛ فصلنامه نوآوری‌های آموزشی؛ 8(29): 152-203.
صمدی، پروین؛ و شیرزادی‌اصفهانی، هما(1386). بررسی رابطه جو سازمانی مدرسه با روحیه کارآفرینی در دانش‌آموزان. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 5(16): 164- 187.
عابدزاده، عشرت (1391). مدیران و کارآفرینی دانش‌آموزان(بازتاب نظرات دبیران مدارس متوسطه دختران شهرستان ری). رشد آموزش فنی و حرفه‌ای، 8(2): 41- 47.
فتحی‌زاده، علیرضا؛ پاک طینت، اقبال؛ و شهبا، محمدجواد (1390). بررسی میزان خلاقیت و نوآوری در سه اداره دولتی. فصلنامه مدیریت، 8: 94-79.
غفوری، آرزو؛ و صالحی، کیوان، (1395). بازنمایی فرآیند شکل‌گیری دگرگونی‌های ارزشی در افراد با محوریت زنان، فصلنامه مطالعات اجتماعی-روان‌شناختی زنان، 14(4): 157-208
غفوری، آرزو؛ و صالحی، کیوان (1398). راهنمای عملی اجرای پژوهش کیفی: با تاکید بر روش پژوهش نظریه برخاسته از داده‌ها(GT). تهران: دانشگاه تهران.
مشایخ، پری (1386). بررسی تاثیر آموزش کارآفرینی بر روحیه کارآفرینی دانش‌آموزان دبیرستانی شهرستان کازرون. اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، 4(8): 101 -114.
ناهید، مجتبی (1388). چیستی و چرایی کارآفرینی و کارآفرینی سازمانی در یک نگاه. بررسی‌های بازرگانی، (34): 39-58.
نوه ابراهیم، عبدالرحیم؛ و تندسه، اشکان(1387). مطالعه شاخص های کارآفرینی در بین دانش‌آموزان سال آخر سه شاخه نظری، فنی و حرفه‌ای و کاردانش (مدارس متوسطه شهرستان گرمسار). فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 2(2): 133-146.
نوری، علی؛ و مهرمحمدی، محمود (1390). اﻟﮕﻮﯾﯽ ﺑﺮای ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از روش ﻧﻈﺮﯾﻪﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از داده ﻫﺎ در پژوهش‌های تربیتی. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران،6(23): 8-35.
نویدی، احد؛ و برزگر، محمود (1382). بررسی وضعیت اشتغال مهارت آموختگان رشته‌های کامپیوتر و الکترونیک شاخه کار و دانش. فصلنامه تعلیم و تربیت، 45: 135-160.
هزارجریبی، جعفر (1382). توسعه کارآفرینی و دانش‌آموختگان. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 9(30): 159 -177.
یدالهی فارسی، جهانگیر؛ و رضوی، سید مصطفی (1391). نقش سرمایه ی اجتماعی و سرمایه انسانی در کارآفرینی جوانان در روستاهای بخش کربال. پژوهش های جغرافیای انسانی، 25‌: 103 - 116.
یادگار، نسیم (1389). فرایند شکل‌گیری ابتکارات کارآفرینانه‌ی اجتماعی: الگویی برگرفته از نظریه‌ی برخاسته از داده‌ها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کارآفرینی، دانشگاه تهران.
Abedzade, E. (2013). Managers & Entrepreneurship Students. Roshd Technical and vocational education. 8(2). 41-47. (Text in Persian).
Ahmadpour Dadiani, M. (2000). Entrepreneurship, Definitions (Patterns and Ideas). Tehran: Pardis Company Publications. (Text in Persian).
Ahmadpour Dadiani, M. (2004). Entrepreneurship Business in Selected Countries; Tehran: Amir Kabir Publications. (Text in Persian).
Alsos, G. A. (2001). Portfolio entrepreneurs within primary production. Northland Research Institute, university of Kuopio.
Anderson, C. S. (1982). The search for school climate: A Review of the research. Review of educational research, 52(3), 368-420.
Anonymous, A. (2006). Entrepreneurship everywhere: The case for entrepreneurship education, the catalyst. Proquest Education, 8(20), 13-15.
Ardagana, S., & Lusardi, A. (2008). Explaining international differences in entrepreneurship: The role of individual characteristics and regulatory constraints. Oxford University Press, Inc.  New York, New York.
Bazargan, A. (2018). Introduction to qualitative and mixed research methods. Tehran: Didar. (Text in Persian).
Begley, T., & Boyd, D.P. (1987). The Relationship of the Jenkins Activity survey to type A Behavior among Business Executives. Jornal of vocational Behavior, 27(3), 316-328.
Daghbashyan, Z., & Harsman, B. (2014). University choice and entrepreneurship. Small BusEcon, 42(4), 729- 746.
Danaei fard, H., & Emami, M. S. (2007). Strategies of qualitative research; A reflection on grounded theory. Strategic management thought. 1(2). 69-97. (Text in Persian).
De Carlo, J.F., & Lyons, P.R. (1979). A comparison of selected personal characteristics of minority and nonminority female entrepreneurs. Journal of Small Business Management, 17, 22-29.
Dorani, K., & Salehi., K. (2007). Assessing his workshops using the sip’model to propose a model for improving the quality of this college workshops. Journal of psychology and educational sciences, university of Tehran. 36(1,2), 143-166. (Text in Persian).
Elyasi, GH. M. (2008). The entrepreneurship as an emergent scientific field. Journal of Entrepreneurship development. 1(1). 51-85. (Text in Persian).
Eroglu, O., & Picak, M. (2011). Entreprenearship, National culture andTurkey. International Journal of Business and Social science, 2(16), 146-151.
Espiritu –olmos, R., & Sastre – Castillo, M.A., & Miguel, A., (2015). Personality traits versus work values: Comparing psychological theories on entrepreneurial intention. Journal of Business Research, 68, 1595-1598.
Fathizade, A., Paktinat, A., & Shahba, M.J. (2012). Investigate creativity and innovation in three government offices. Journal of public Administration.8, 79-94. (Text in Persian).
Ghafoori, A., & Salehi, K. (1398). A Prractical Guide to Qualitative Research with Emphasis on the Grounded Theory (GT). Tehran: Tehran University Press. (Text in Persian).
Hezar Jaribi, J. (2004). Entrepreneurship development among graduates. Quarterly journal of research and planning in higher education. 30, 159-177. (Text in Persian).
Hornaday, J. A., & Aboud, J. (1973). Characteristics of successful entrepreneurs. Personnel Psychology, (24), 141–153.
Hornaday, J. A., & Bunker, Ch. S. (1970). The nature of the entrepreneur. Personnel Psychology, (23), 47-54.
Hosseini Khah, A. (2009). The possibility and need for entrepreneurship education in schools. Journal management system. 3(11). 66-94. (Text in Persian).
Hull, D. L., Bosley, J. J., & Udell, G. G. (1980). Renewing the Hunt for the Heffalump, Identifying Potential Entrepreneurs by Personality Characteristics. Journal of Small Business, 18(1), 11 - 18.
Hulsbeck, M., & Pichave, E.N. (2014). Regional knowledge production as determinant of high-technology entrepreneurship; empirical evidence for Germany. Int Entrep Manage, (10), 121-138.
Jamshidi far, M., Khorami, SH., & Rahili, H. (2009). Investigating the factors affecting the students entrepreneurial spirituality in faculty of agriculture. Journal of Agricultural extension and education research. 3(3), 53-64. (Text in Persian).
Nahid, M. (2010). What and why entrepreneurship and corporate entrepreneurship at a glance. Barresy bazargani. 34. 39-58. (Text in Persian).
Naveh ebrahim. A., & Tandese, A. (2009). Study of entrepreneurship indices among the final year students of theoretical, technical and vocational fields (high schools in Garmsar city). Qurterly journal of educational leadership & Adminstration.2(2).133-146. (Text in Persian). (Text in Persian).
Navidi, A., & Barzegar, M. (2004). Study of employment status of students in computer and electronic fields of work and knowledge. Quarterly journal of education. 45. 135-160. (Text in Persian).
Nori, A., & Mehrmohamadi, M. (2012). A Model for Using the Grounded Theory from Educational Research. Journal of Curriculum Studies.6(23). 8-53. (Text in Persian).
Pari., M. (2008). The Effect of entrepreneurship education on the entrepreneurial spirituality of high school Students in Kazeroun. Journal of Modern Thoughts in education.8. 101-114. (Text in Persian).
Postigo, S. (2002). Entrepreneurship education in Argentina, The case of Santander University. Paper presented for the Internationalizing Entrepreneurship education & training conference in ENT, Malaysia.
Rashed, H.S. (2000). Developing entrepreneurial potential in youth: The effect of entrepreneurial education and venture creation. Available at: www.proquest.umi.com.
Rezvani, M., & Toghraee, M. T. (2012). The role of organizational social capital organizational innoration orientation in knowledge – based enterprises (case of: university of Tehran science and technology park. Transformation Management Journal.3(2). 28-53. (Text in Persian).
Robinson, P.B., Stimpson, D.V., Huefner, Y.C., & Hunt, K.H. (1991). Anattitude approach to the prediction of entrepreneurship. Entrepreneurship Theory and practice summer. 15(4), 31-73.
Salehi, K., Zeinabadi, H. R., & Parand, K. (2007). A study on the implementation of the systematic approach for quality Evaluation of technical – vocational shools(TVS): A case of evaluating girls TVS in Tehran. Educational Innovations. 8(29). 203-152. (Text in Persian).
Samadi, P., & Shirzadi Esfehani. H. (2006). A study of the Relation between schools organizational atmosphere and the spirit of entrepreneurship among students. Educational Innovations. 5(16). 164-187. (Text in Persian).
Sasu, C., & Sasu, L. (2015). Demographic Determinant of the Entrepreneurship intentions, The case of Romania. Journal procedia Economics and finance, 20, 580-585.
Shane, S. (2003). A General Theory of Entrepreneurship Published by Edward Elgar Publishing Limited Glensanda House Montpellier Parade Cheltenham IVA Glos GL50 UK. P 9.
Sharifi, A., Asadi, A., Rezaie, R., & Adeli, M. (2011). University educated womens’entrepreneurs. Womens’ studies. 1(1). 72-106. (Text in Persian).
Sharifzade, M., & Zamani, GH. (2006). Entrepreneurship spirituality in agricultural students: A case study of shiraz university. Iranian journal of agriculture science. 37(1). 107-115
Siguaw, J.A., Simpson, P.M., & Enz, C.A. (2006). Cenceptualizing innovation orientation: a frame work for study and integration of innovation research. Journal of product Innovation management, 23(6), 556-574.
Strauss, A., & Corbin, J. (1988). Basics of qualitative research: grounded theory procedures and techniques. Translated by Ibrahim Afshar. Tehran: Nashr-Nay.
Strauss, A., & Corbin, J. (1988). Basics of qualitative research: grounded Theory Procedures and Techniques. Translation by Buick Mohammadi. Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies.
Tavasoli, F., & Charmchian, M. (2016). Investigating effective structures on enhancing the entrepreneurial spirituality of agricultural cooperatives. Agriculture and natural resources engineering disciplinary organization.12(46). 54-58. (Text in Persian).
Timmones, A. S. (1990). New venture creation Entrepreneurship for the 21st century. Timons, The entrepreneurial process, 84-89.
Wagner, K., & Ziltener, A. (2008). The Nascent Entrepreneur at the Crossroads: Entrepreneurial Motives as Determinants for Different Types of Entrepreneurs, Discussion Papers on Entrepreneurship and Innovation are edited by the Swiss Institute for Entrepreneurship, Chur.
Wilson, N. C., & Stokes, D. (2005). Managing creativity and the challenge for cultural entrepreneurs. Journal of small business and enterprise.3(12), 366-378.
Yadegar, N. (2011). The Process of Creating Social Entrepreneurship Initiatives: A Model Based on grounded Theory. Master's Degree in Entrepreneurship, University of Tehran. (Text in Persian).
Yadolahi Farsi, J., & Razavi, S. M. (2012). The role of human and social capital in you the entrepreneurship in korbal rural areas. Human geoghraphy research quarterly. 25(1). 103-116. (Text in Persian).
Zeinabadi, H.R., Salehi, K., & Parand, K. (2007). Girls and Technical – vocational education(TVE). Women in development & politics. 5(2). 129-164. (Text in Persian).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار