نقد و ارزیابی محتوای کتاب درسی دین و زندگی سال سوم دبیرستان (با تاکید بر برنامه درسی)

نویسنده

سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی

چکیده

ارزش یابی برنامه درسی، یکی ازمولفه های بسیار اساسی در بهسازی و بهبود برنامه درسی از طراحی برنامه تا تولید ماده آموزشی است که به هنگام تکوین برنامه، انجام می شود و می تواند برنامه ریزان و تهیه کنندگان یک برنامه را به شکل علمی و منطقی یاری رساند. مقاله حاضر نیز برگرفته از یکی از همین ارزش یابی ها می باشد. این برنامه درسی تحت عنوان «دین و زندگی»، نشات یافته از کلام وحی (قرآن)، برگرفته از معارف دینی اسلام و بر اساس برنامه چهار ساله دوره متوسطه و پیش دانشگاهی طراحی و تدوین شده است.
با توجه به سیاست ها و رویکردهای مطرح در دفتر برنامه ریزی و تالیف کتب درسی مبنی بر ارزش یابی برنامه ها و مواد آموزشی تازه تولید شده از جمله کتاب درسی سنوات گذشته کتاب درسی جدید التالیف دین و زندگی سال سوم متوسطه، به قضاوت صاحب نظران و دبیران مجرب این درس، گذاشته شد. در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات مورد نظر، از پرسش نامه باز پاسخ و مصاحبه استفاده شده و اساسی ترین سوال پژوهشی چنین بوده است: از دیدگاه صاحب نظران و دبیران، تا چه حد محتوای کتاب درسی دین و زندگی 3، با مولفه های پیش بینی شده در راهنمای این برنامه درسی، تناسب دارد و اساسا از چه نقاط قوت و نارسایی های احتمالی، برخوردار می باشد؟
یافته های پژوهش نشان داده اند که در مجموع، منابع مختلف اطلاعاتی از تناسب میان محتوای کتاب و مولفه های مورد نظر، سخن گفته اند و مولفان توانسته اند موفقیت قابل توجهی کسب کنند. لیکن در برخی از موارد، اظهارات گروههای پاسخ دهنده نه به معنای عدم توفیق یا مردود بودن موضوع، بلکه به معنای ژرف نگری و برخورداری از یک نگاه اصلاحی حاوی نکات برجسته و قابل تاملی است که تهیه کنندگان برنامه را به سمت کیفیت بخشی بیشتر مباحث و موضوعات ارایه شده، سوق می دهد.

کلیدواژه‌ها