از رنج تا گنج: تحلیل رویکردهای سه گانه به نقش تربیتی رنج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار، هیئت علمی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 استادیار، هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی،تهران، ایران

چکیده

هر فردی در زندگی خود لزوماً با درد و رنج مواجه می‌شود؛ تا آنجا که می‌توان رنج را زبان مشترک انسان‌ها نامید. با توجه به اینکه این لحظه‌ها سخت‌ترین و غامض‌ترین تجربه‌های هر فرد است؛ تاثیرات عمیق و اساسی در زندگی و تربیت او به دنبال دارد. در این پژوهش، با روش توصیفی‌-‌‌تحلیلی، پس از مروری کلی بر جایگاه رنج در تاریخ اندیشه، سه رویکرد مختلف در مواجهه با رنج معرفی و تحلیل شده است: در رویکرد انفعالی، رنج چالشی غیر قابل تغییر در زندگی انسان محسوب می‌شود که آدمی باید از مواجهه با آن بگریزد. در رویکرد تدافعی، رنج مانعی برای رشد و تربیت انسان در نظر گرفته می‌شود که باید با آن مبارزه کرد. در رویکرد تکاملی، رنج بستری لازم برای تعالی انسان دانسته می‌شود که موجب یالفعل شدن استعدادهای وجودی آدمی است. نتیجه پژوهش نشان داد که رویکردهای انفعالی و تدافعی، نگاه جامع و واقع بینانه‌ای نسبت به رنج ندارند و تنها در رویکرد تکاملی می‌توان نقش تربیتی فعال و واقع‌بینانه‌ای برای رنج متصور شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

From suffering to treasure: an analysis of three approaches to educational role of suffering

نویسندگان [English]

  • Zahra Asgari‌ 1
  • reza ali nowrozi 2
  • Reza Mohamadi 3
چکیده [English]

Every human being inevitably faces suffering and pain in the course of life; in fact, suffering may be considered as the universal language for the human being. Since such moments are among the most distressing experiences one encounters, they have deep and fundamental impacts on his life and upbringing. In this study, using the descriptive-analytical approach, after a general overview on the role of suffering in the history of thought, three different views towards the educating role of suffering are introduced and analyzed. In the passive approach, suffering is considered an unchangeable challenge in human’s life, which should be avoided. In the defensive approach, suffering is regarded as an obstacle to human growth and education, which should be confronted. In the evolutionary approach, suffering is considered as the foundation required for human excellence, which results in redeeming human’s potential talents. The results from this study show that passive and defensive approaches don’t have a comprehensive view towards suffering, and only in the evolutionary approach an active and realistic educational role can be considered for suffering.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Philosophy of suffering
  • Passive approach
  • Defensive approach
  • Evolutionary approach
آدامز میلنر (1373). روان‌شناسی کودکان محروم از پدر، ترجمۀ خسرو باقری، محمد عطاران. تهران: تربیت.
آگوستین، اورل (1382). اعترافات، ترجمۀ افسانه نجاتی، تهران: پیام امروز.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1319). ابن سینا و تدبیر المنزل، ترجمۀ محمد نجمی زنجانی، تهران: مجتمع ناشر کتب.
ارسطو (1378). اخلاق نیکوماخوس، ترجمۀ محمد حسن لطفی، تهران: طرح نو.
افلاطون (1350). مجموعه آثار افلاطون، ترجمۀ محمد حسن لطفی، تهران: ابن‌سینا.
الدنبرگ، هرمان (1373). فروغ خاور، ترجمۀ بدرالدین کتابی، تهران: اقبال.
باقری، خسرو.، سجادیه، نرگس و توسلی، طیبه (1389). رویکردهاوروش‌هایپژوهشدرفلسفهتعلیمو تربیت. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی، اجتماعی.
باقری، خسرو (1393). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، جلد 1. تهران: مدرسه.
راسل،برتراند (1373). تاریخ فلسفه غرب. تهران: پرواز.
شاتو، جان (1388). مربیان بزرگ، ترجمۀ غلامحسین شکوهی. تهران: دانشگاه تهران.
سهروردی، شهاب الدین (1380). مجموعه مصنفات شیخ الاشراق، ج2، تصحیح سید حسین نصر، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی
شوپنهاور، آرتور (1388). در باب حکمت زندگی، ترجمۀ محمد مبشری، تهران: نیلوفر.
شعبانی ورکی، بختیار (1383). آموزش و پرورش و انسان شدن، فصلنامۀ نوآوری‌های آموزشی، (8): 95- 106.
کاپلستون، فردریک (1391). تاریخ فلسفه، ترجمۀ سید جلال الدین مجتبوی، تهران: علمی، فرهنگی.
کیرکگور، سورن (1386). ترس و لرز، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان. تهران: نی.
فریره، پائولو (1363). آموزش در جریان پیشرفت، ترجمۀ احمد بیرشک. تهران: خوارزمی.
فیض کاشانی، محسن (1373). اخلاق حسنه، ترجمۀ محمد باقر ساعدی، تهران: پیام عدالت.
ملاصدرا، صدرالدین محمد (1382)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، با تصحیح، تحقیق و مقدمه سید مصطفی محقق داماد، تهران: بنیاد حکمت صدرا.
پسندیده، عباس (1391). بررسی و تحلیل شادکامی از منظر قران، فصلنامه علمی پژوهشی، (10): 45–64.
خزائی، زهرا (1384)؛ قدیسان اخلاقی، پژوهش‌های فلسفی کلامی، (24): 144-166.
علی زمانی، امیر عباس و خلیلی، اکرم (1390). تئودیسة پرورش روح جان هیک، پژوهشنامة فلسفة دین (نامة حکمت)، 9(2): 79–94.
ملکیان، مصطفی (1387). درد از کجا؟ رنج از کجا؟ سخنی درباب خواستگاه رنج، هفت آسمان، (24):51-72. 
میرفخرایی، مهشید (1371). رنج جهانی در آئین بودا، فرهنگ، (13): 217-238.
نصرتی، یحیی (1385). مکتب رنج، فلسفه و کلام، (43):247-278.
نیچه، فردریش (1379). شوپنهاور به مثابۀ آموزشگر، ترجمۀ سید حسن امین، نامه فلسفه، (9): 192-214.
Beloyannis, S.J. (2013). The philosophy of Heraclitus today, Encephalos, 50, 1-21.
Benjamin, A. and Cuff Snow, S. (2012). Economies of Suffering: Kierkegaard and Levinas. In J. Malpas and N. Lickiss (eds.), Perspectives on Human Suffering, London: Springer.
Blyth, D. (2012). Suffering and Ancient Therapy: Plato to Cicero. In J. Malpas and N. Lickiss (eds.), Perspectives on Human Suffering, London: Springer.London: Springer.
 Diehl, U. (2009). Human Suffering as a Challenge for the Meaning of Life, Existenz. 56, 78-86.
Hazlitt, F.K. and Hazlitt, H. (1984). The Wisdom of the Stoics, United States of America: University Press of America.
Jonas, M. (2010). When Teachers Must Let Education Hurt: Rousseau and Nietzsche on Compassion and the Educational Value of Suffering, Journal of Philosophy of Education, 44(1): 45–60.
Joshua, S., Caren, R. and Ahmed, O.A. (2014). A Reflection on the Works of Paulo Freire and its Relevance to Classroom Teaching, Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 13, 21-26.
Kūle, M. (2012). Interpretations of Suffering in Phenomenology of Life and Today’s Life-World, In Anna-Teresa Tymieniecka (ed), Analecta Husserliana. The Yearbook of Phenomenological Research. Vol. (pp. 69–80). London: Springer.
McNamee, S. (2009). Postmodern Psychotherapeutic Ethics: Relational Responsibility in Practice, Human Systems: The Journal of Therapy, Consultation & Training, 20(1): 57-71.
Mintz, A.I. (2012). The Happy and Suffering Student? Rousseau’s Emil And Path Not Taken In Progressing Educational Thought, Educational Theory, 62(3): 249–265.
Oreopoulos, D.G. (2005). IS There Meaning in Suffering? Humane Medicine, 5(2).
Ratanakul, P. (2004). The Buddhist Concept of Life, Suffering and Death, and Related Bioethical Issues, Eubios Journal of Asian and International Bioethics, (14): 141-146.
Schools Analysis and Research Division (2009). Deprivation and Education: The Evidence of Pupils on England. London: Department for Children, Schools and Families.
Soëtard, M. (2000). Johann Henrich Pestalozzi, Prospects: the quarterly review of comparative education, 24 (1-2): 297–310.
Trogan, C.R. (2013). Suicide and Freedom from Suffering in Schopenhauer’s “Die Welt als Wille und Vorstellung”, Open Journal of Philosophy, 3(1): 5-8.
White, R. (2012). Levinas, the philosophy of suffering and ethics of compassion, the heythrop journal, 53(1): 111–123.