بررسی رابطه منبع مهار تحصیلی، خودکارآمدی و به‌زیستی روانشناختی دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه الزهراء، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: کارشناسی ارشد دانشگاه الزهراء، تهران ایران

3 کارشناسی ارشد مربی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

4 دانشجوی دکتری دانشگاه الزهراء، تهران، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی رابطۀ منبع مهار تحصیلی، خودکارآمدی و به‌زیستی روانشناختی در دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه یزد در سال تحصیلی 90-89 بود. جامعه آماری عبارت بود از تمامی دانشجویان دختر در مقطع کارشناسی که در سال تحصیلی 1390-1389 در دانشگاه یزد مشغول به تحصیل بودند. نمونۀ این پژوهش شامل 393 نفر از دانشجویان دختر بود، که به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای نسبی انتخاب شدند. ابزارهای سنجش عبارت بودند از پرسشنامه منبع مهار تحصیلی ترایس (ALOC)، پرسشنامه خودکارآمدی عمومی شرر (GSE)و پرسشنامه آزمون به-زیستی ذهنی بزرگسالان کی‌یز (SWB). جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام و تحلیل واریانس یک‌طرفه استفاده شد. داده‌های پژوهش نشان داد که بین منبع مهار تحصیلی درونی دانشجویان و خودکارآمدی آنان رابطۀ معنادار و مثبت وجود دارد. بین منبع مهار تحصیلی درونی و به‌زیستی روانشناختی در افراد نمونه، رابطه معنادار و مثبت است. بین خودکارآمدی و به‌زیستی روانشناختی رابطه معنادار و مثبت وجود دارد. همچنین از نظر منبع مهار تحصیلی، خودکارآمدی و به‌زیستی روانشناختی در بین دانشجویان مجتمع‌های علوم انسانی، فنی‌-مهندسی، علوم پایه و هنر و معماری تفاوت معناداری وجود ندارد (P<0/05).پیشنهاد می‌شود با برگزاری کلاس‌های آموزشی مهارت‌های زندگی برای دانشجویان به آنان آموخته شود که شکست‌های خود را ناشی از عدم تلاش و موفقیت‌هایشان را ناشی از توانایی‌های خویش بدانند که در این صورت به‌زیستی روانشناختی بیشتری را تجربه خواهند کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between the Academic Locus of Control and Self- Efficacy and Psychological Well-Being among students

نویسندگان [English]

  • Mah Sima PoorShahriari 1
  • Hamideh Fahimi Hanzayi 2
  • Abolfazl AzadNia 3
  • Mahnaz Ghiyasi 4
1
2
3
4
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the relationship between resource control, academic self-efficacy and - biological psychology undergraduate students at the University of Yazd which is the academic year 2009-2010. The sample consisted of 393 female students, the sample was stratified a relative of the Humanities Center, Technical - Engineering and Architectural Sciences, University of Yazd were selected. Assessment tools include: Inventory Control Supply Trays Education (ALOC), general self-efficacy questionnaire and colleagues (GSE) and a Short Questionnaire to - Biological, Psychological Reef (1989). For analysis of statistical correlation, regression and analysis of variance were used. The data suggest that research: harnessing the power of education and student Self-Efficacy Their relationship is positive. Between resource control and internal education - biological, psychological, and there is a positive meaningful relationship. Between self and - biological, psychological, and there is a positive meaningful relationship. The source of academic control, and self-efficacy - among students in integrated bio-psycho ‌ humanities, technical - engineering, science, art and architecture, there is no significant difference. The classes are offered life skills training for their students to be taught their failure resulted from a lack of effort and success their ability to learn from their In this case - will experience more psychological life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "self-efficacy"
  • "locus of control"
  • " well-being"

مراجع

ابراهیم‌پور، محبوبه‌ (1387). رابطۀ انگیزش پیشرفت و منبع کنترل با پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان دختر دبیرستانی شهر مشهد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء(س).
افضلی، اعظم‌ (1386). بررسی رابطۀ خوش بینی با به‌زیستی روان‌شناختی و سبک‌های مقابله در دانشجویان دانشگاه‌های شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
باباپورخیرالدین،‌ جلیل.، رسول‌زاده‌ طباطبائی، سیدکاظم.، اژه‌ای، جواد و فتحی‌آشتیانی، علی‌(1382). بررسی رابطۀ بین شیوه‌های حل مسأله و سلامت روان‌شناختی دانشجویان، روانشناسی، 7، 18-3. 
بال، ساموئل‌ (1382). تحلیل سیستمی خانواده، ترجمۀ مهدی قراچه داغی. تهران: البرز.
بندورا، آلبرت‌ (1372). نظریه یادگیری اجتماعی. ترجمۀ فرهاد ماهر. شیراز: رهگشا.
بوستان، افسانه (1382). بررسی رابطۀ منبع کنترل وخلّاقیّت در دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا(س).
تگریان، زینب‌(1386). بررسی رابطۀ سبک‌های شناختی یادگیری و خودکارآمدی و عزّت‌نفس دانشجویان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طبابائی تهران.
حضرتی، مریم‌ (1385). بررسی رابطۀ سبک دلبستگی با منبع کنترل در نوجوانان مقطع راهنمایی تحصیلی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء(س).
خداپناهی، محمد کریم (1382). انگیزش و هیجان. چاپ چهارم، تهران: سمت.
خدایاری، رقیه (1384). مقایسۀ اضطراب امتحان و موفقیت تحصیلی در دانشجویان با منابع کنترل درونی و بیرونی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
خلجی، طیبه‌ (1386). بررسی رابطۀ بین امید، منبع مهار تحصیلی و موفقیت تحصیلی دختران دورۀ پیش‌دانشگاهی شهر تهران در سال تحصیلی86-85. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء(س).
دلاور، علی‌ (1380). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، تهران‌: ویرایش.
ریو، جان مارشال‌ (1383). انگیزش وهیجان. ترجمۀ یحیی سیدمحمدی. تهران: ویرایش.
زکی، محمدعلی‌ (1385). بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر احساس خوشبختی دانشجویان دانشگاه‌های اصفهان و پیام‌نور شهرضا. مقاله ارائه شده در سومین سمینار بهداشت روانی دانشجویان، دانشگاه علم و صنعت تهران.
زنجانی طبسی، رضا‌ (1383). ساخت و هنجاریابی مقدماتی آزمون به-زیستی روان‌شناختی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
سارافینو، ادوارد. پ‌ (1386). روان‌شناسی سلامت، ترجمۀ احمدی ابهری و همکاران، تهران: رشد.
سیاه پوش، زهیر‌(1387). رابطۀ بین سبک‌های هویّت و به-زیستی روان‌شناختی در دانشجویان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
سیف، علی اکبر(1379). روان‌شناسی پرورشی(روان شناسی یادگیری آموزش). ویراست نو، تهران: آگاه .
شولتز، دوان و شولتز، آلن (1383). نظریه‌های شخصیت، ترجمۀ یحیی سید محمدی. تهران: ویرایش.
عباس‌پور، پرستو‌ (1384).بررسی بین کمال‌گرایی و عزّت‌نفس با سلامت روان‌شناختی در دانشجویان پزشکی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران در سال تحصیلی84-83. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه معلم تهران.
غباری بناب، باقر‌ (1385). بررسی سلامت عمومی و میزان توکل دانشجویان دانشگاه تهران. همایش بهداشت روان دانشجویان. تهران‌:دانشگاه علم وصنعت.
غنی‌زاده، ایلیا‌ (1385). مقایسۀ کیّفیت زندگی و بهزیستی روانی سوء مصرف‌کنندگان مواد مخدر پیش و پس از درمان با متادون، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
فراهانی، محمدنقی(1379). اندازه‌گیری مکان کنترل و مروری بر تحقیقات انجام‌ شده در ایران، فصلنامه علمی- پژوهشی دانشگاه معلم، جلد هشتم. شماره 394.
فیست، جس. و فیست، گیریگوری‌(1384). نظریه‌های شخصیت، ترجمۀ یحیی سید محمدی، تهران: روان.
قنبرزاده، منصوره (1380). بررسی رابطۀ مفهوم خود (تحصیلی و غیرتحصیلی) و خودکارآمدی تحصیلی با پیشرفت در دانش‌آموزان دختر شهر تهران ( گرایش‌های ریاضی فیزیک و علوم انسانی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
کار، آلان‌ (2004). روان‌شناسی مثبت، ترجمۀ حسن پاشا شریفی و جعفرنجفی زند، تهران: سخن.
کدیور، پروین‌(1381). روان‌شناسی تربیتی، تهران: سمت.
کهکی، فاطمه‌ (1384). بررسی رابطۀ سازگاری زناشوئی و به‌‌زیستی روان‌شناختی در بین دانشجویان متأهل دانشگاه الزهراء. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء(س).
گلستانی‌بخت، طاهره‌ (1386). ارائه الگوی به-زیستی ذهنی و شادمانی در جمعیت شهر تهران، پایان نامه دکتری، دانشگاه الزهراء(س).
مجیدیان، فرزاد‌ ( 1384). بررسی رابطۀ باورهای خودکارآمدی و سخت‌روئی با استرس شغلی مدیران مقطع متوسطه شهر سنندج، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
میرزائی، پریوش‌ (1386). ساخت برنامۀ به‌زیستی ذهنی و مقایسۀ اثربخشی این برنامه با برنامۀ شادی فوردایس در کاهش افسردگی دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء(س).
میرشریف، فاطمه‌ (1382). بررسی رابطه سخت رویی و منبع کنترل در دانشجویان دختر و پسر رشته‌های علوم تربیتی دانشگاه‌های شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء(س).
میرمشتاقی، شهربانو‌ (1384). بررسی و مقایسۀ خودکارآمدی و خودتنظیمی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایۀ سوم رشته ریاضی-فیزیک و علوم انسانی دبیرستان‌های شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء(س).
نجفی، محمود‌ (1383). بررسی رابطۀ خودکارآمدی و سلامت روان در دانش‌‌آموزان پایه سوم مقطع متوسطه شهر شیراز، پژوهشکده تعلیم وتربیت. شورای تحقیقات اداره کل آموزش و پرورش شهرستان‌های شیراز.
Cassidy, & Eachus, P. (2000). Learning style, academic belief systems, self-report students sroficiency and academic achivement in higher education, Educational Psychology, 20,) 3(:307-315.
Clarke, D. (2004). Neuroticism: moderator or mediator in the relation between locus of control and depression, Personality and Individual Differences, 37, 245-258.
Cotlar, L. G. & Silvesri, L. (2005). Relationship between locus of control and health- related Variables, Education, 126( 3): 593-596.
Diener, E. D. & Sligman, M. E. (2004). Beyond Money: Toward on Economy of Well-Being, Psychological Science in the Public Interst, 5, 1-31.
Dierenonck, D. V., Diaz, D. & Carvajal, R. R. (2007). Ryff’s Six-Factor Model of Psychological Well-being a Spanish Exploration, Springer Science, 87, 473-479.
Dishman, K. R. Saunders, P. R. & Dowda, M. (2008). Self-efficacy Moderates the relation Between Declines in Physical Activity and Perceived Social Support in High School Girls, Journal of Pediatric Psychology Advanced Access, 30.
-Frenkel, E & Kugelmass, S. & Nathan, M & Ingraham, L.J. (1985). Locus of control and mental health in adolescence and adulthood, Schizophernia Bulletin, 21( 2): 219-226.
Hart, S. Fonareva, I. Merluzzi, N. & Mohr, D. C. (2005). Treatment for depression and its relationship to improvement in quality of life and psychological well-being in multiple sclerosis patients, Journal of Quality of Life Research, 14, 695-703.
Jackson, J. (2002). Ehancing self- efficacy and learing performance, Journal of Experimental Education, 70( 3): 243-254.
Kim, Y. H. (2003). Correlation of Mental Health Problems with Psychological Construct in Adolescence: Final Results from a 2-Year Study, International Journal of Nursing Studies, 40, 115-124.
Kirkaldy, B., Shepherd, R. & Furnhaum, A. (2002). The influence of type A and locus of control upon job satisfaction and occupational health. Personality and Individual Differences, 33, 1361-1371.
Lee, L., Arthur, A. & Avis, M. (2008). Using Self-efficacy Theory to Develop Intervention That Help Older People Overcome Psychology Barriers to Physical Activity: A Discussion Paper, International Journal of Nursing. NS 1315, 10.
Lefcourt, H. M. (1984). Durability and impact of locus of control, psychological bulletin, 112, 411-414.
Maddux, J. E. (2002). Self-Efficacy: The Power of believing you can, In C. R. Snyder & Lopez, S. J. (ED) The handbook of positive Psychology. New York: Oxford University Press. 277-286.
Mearns, J. (2001). The social learning theory of Juli. B. R. Tters. Http// www. Psycho, -edu/Jmearns/rotter.htm
Muris, P. (2002). Relationship between self-efficacy and symptoms of anxiety disorder and depression in a norm adolescent sample ,Personality and Individual Difference, 337- 348.
Ozalins, Anderejs, R. & Stenstrom, U/F. (2003). Validation of health locus of control pattern in Swedish adolesents. 38(152): 657-659.
Pajares, F. (2002). Gender ad perceived self-efficacy in self-regulated learning. Theory hnto prcthce, 41.
Pajares, F. & Schunk, D. H. (2002). Self and self- belief in psychology and education: An historical perspective. In J. Aronson & D. Cordova (ED) psychology of education. New York: Academic Press.
Ryan, R. M & Deci, E. L. (2001). On Happiness and Human Potentials: A Review of Research and Eudaimonic Well-Being. Annual Reviews Psychology, 52, 141- 166.
Schieman, S. (2001). Age variation in personal agency and self- Esteem. Journal of Aging and Health, 13( 2): 155-185.
SiU-kau cheng & Stephon, K. (2000). Effects of Self-Efficacy and Social Support on The Mental Health Condition of Mutual-aid Organization Memberd.
Stavely, T. (2002). Personality home psycho 242-01 and 02 personality 200- April 22 notes, http://web-keene.edu/ Stavely/spro2002-4-22 notes.PHD.
Taylor, m. & Popma , J. (1990). An Examination of Career Decision Making, Self-efficacy, Career Salience, Locus of Control and Vocational Indecision. Journal of Vocational Behavior, 37, 17- 31.
Tuicomeppee, A. & Romano L. J. (2005). Psychological Well-Being OF Thai Drug User: Implication for Prevention, International Journal for the Advancement of Counseling, 27( 3): 431- 440.
Vleioras, G. & Bosma, A. (2005). Are identity styles important for psychological wellbeing? Journal of Adolescent, 28, 397-409.
Waillant, G. E. (2003). Mental health, American Journal of Psychology, 160, 1373-1384.
Wisse, M. (2002). Locus of control in our Daily Life .Psy 334, Advanced Social Psychology.WWW.unites. Muohio. Edu/ Psybersite.
Zimmerman, B. J. (2001). Self-efficacy: An essential to learn, Contemporary Educational Psychology, 25, 82-91.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار