بررسی رابطه بین سبک شناختی و ابعاد انگیزشی، رفتاری و شناختی اطلاع‌جویی در دانش‌آموزان مقطع متوسطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روان‌شناسی تربیتی دانشگاه الزهرا(س)

2 دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی دانشگاه الزهرا(س)

3 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه الزهرا(س)

چکیده

این پژوهش به‌منظور بررسی رابطۀ بین سبک شناختی با ابعاد انگیزشی، رفتاری و شناختی اطلاع‌جویی در دانش‌آموزان مقطع متوسطه انجام شد. منظور از سبک شناختی در این پژوهش، راهبردهای پردازش اطلاعات (عمیق، گام‌به‌گام و عینی) و راهبردهای نظم‌دهی (درونی، بیرونی و نامتمرکز) است که با پرسشنامۀ سبک شناختی سنجیده شد. ابعاد انگیزشی، رفتاری و شناختی اطلاع‌جویی نیز با استفاده از پرسشنامۀ محقق ساخته اندازه‌گیری شد. نمونۀ این پژوهش، 100 نفر از دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر اصفهان بودند که به صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. یافته‌ها نشان داد راهبرد پردازش عمیق با هیچ یک از ابعاد اطلاع‌جویی رابطۀ معنادار نداشت؛ در حالی که راهبرد پردازش گام‌به‌گام و عینی و نیز راهبرد نظم‌دهی درونی در یادگیری با تمام ابعاد اطلاع‌جویی رابطۀ معنادار داشت. راهبرد نظم‌دهی بیرونی با بعد انگیزشی اطلاع جویی و راهبرد نظم‌دهی نامتمرکز نیز تنها با بعد رفتاری اطلاع‌جویی رابطۀ معنادار داشتند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد راهبرد پردازش عینی بیشترین نقش را در تبیین واریانس ارزش‌گذاری در اطلاع‌جویی و راهبرد نظم‌دهی نامتمرکز نیز بیشترین نقش را در تبیین واریانس نظم‌دهی در اطلاع‌جویی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Relationship of Cognitive Style with Motivational, Behavioral and Cognitive Aspects of "Information Seeking" in High School Students

نویسندگان [English]

  • Molok Khademi 1
  • mahbobeh Sadat Kadkhodaie 2
  • Zoya Abam 3
1
2
3
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the relationship between cognitive style and various aspects of "information seeking" behavior. Here, “cognitive style” refers not only to “information processing strategies” (Deep, step by step and objective) but also "regulation strategies" (internal, external and decentralized). Both of these aspects were measured using a cognitive style scale. Besides, motivational, behavioral and cognitive aspects of "information seeking" behavior were measured employing a researcher-made scale. From among all high school students in Isfahan, 100 participants were selected using stratified sampling. The results showed that deep information processing strategies did not have any significant relationship with any aspects of information seeking behavior. While step by step processing strategy, objective processing strategy, and internal regulation strategy correlated strongly with all aspects of information seeking. Furthermore, external regulation strategy had a significant relationship just with the motivational aspect of information seeking and decentralized regulation strategy correlated strongly with the behavioral aspect of information seeking. Also, the results obtained through regression analysis showed that objective information processing strategy and decentralized regulation strategy had the most leading roles in predicting variance in information seeking valuation and regulation, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive styles
  • Information processing strategy
  • Regulation strategy
  • Information seeking
السون، ام. اچ و هرگنهان، بی.آر.(1394). مقدمه‌ای بر نظریه‌های یادگیری، ترجمۀ علی‌اکبر‌ سیف، تهران: دانا.
حریری، نجلا (1383). رابطه در مدل سنّتی و مدل‌های تعاملی بازیابی اطلاعات، مجله اطلاع‌شناسی، 2 (1):114-91.
خسروجردی، محمود‌ (1388). رابطۀ دانش پیشین با رفتار اطلاع‌جویی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران، فصلنامه علوم اطلاعات و فناوری، 25(1):109-91.
داورپناه، محمدرضا‌ (1386). ارتباط علمی: نیاز اطلاعاتی و رفتار اطلاع‌جویی، تهران: دبیزش.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه‌ (1394). روشهای تحقیق در علوم رفتاری، تهران: آگاه. 
سیف، علی‌اکبر‌ (1387). روان شناسی پرورشی نوین، تهران: دوران.
طاهرزاده موسویان، صدیقه، رجبی، غلامرضا و بیگدلی، زاهد‌(1390). بررسی نقش عوامل مؤثر بر رفتار اطلاعاتی دانشجویان و رابطه بین خودکارآمدی و رفتار اطلاعاتی آنان: مطالعه موردی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان. مجله مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، دانشگاه شهید چمران اهواز. 3(18):120-99.
عابدینی، یاسمین‌ (1386). نقش درگیری تحصیلی و اهداف پیشرفت در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایه سوم دبیرستان: مدل ساختاری پیشرفت تحصیلی در دو رشتة ریاضی فیزیک و علوم انسانی. پایان نامه دکتری، دانشگاه تهران، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
کراسکیان، آدیس‌ (1388). ابزارهای روان شناختی: پرسشنامه سبک‌های یادگیری. رشد مشاور مدرسه، 5(9):15-11.
محمودی، نعمت الله‌ (1387). استاندارد ساختن پرسشنامه سبک‌های یادگیری ورمونت و ریجسویک بر روی دانش‌آموزان دوره متوسطه استان مازندران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
مختاری، حیدر و داورپناه، محمدرضا‌ (1391). نیاز به شناخت و تأثیر آن بر رفتار اطلاعاتی دانشجویان. پژوهش نامه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد، 2(1): 54-33.
مهرآبادی، سمیه‌ (1392). بررسی میزان همخوانی رفتار اطلاع‌یابی کودکان و نوجوانان در وب سایت‌های فارسی زبان کودکان و نوجوانان با مدل رفتار اطلاع یابی در وب. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهراء(س).
نوروزی چاکلی، عبدالرضا‌ (1385). عوامل اصلی و مؤثر در رفتار جستجوگران اطلاعات. فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، 9(1)، 174-143.
نوشین فرد، فاطمه‌(1388). نظریه‌های رفتار اطلاعاتی. کتاب ماه کلیات، 146، 35.
ورمونت، دی. اچ. ام و ریجسویک، دبلیو. ام. ون‌ (1998). پرسشنامه سبک‌های یادگیری (ILS). ترجمۀ احد نویدی (بی‌تا). مؤسسه تحقیقاتی علوم رفتاری سینا (روان تجهیز).
Curseu, P.L. (2011). Need for cognition and active information search in small student groups. Learning and Individual Differences, 21(4): 415-418.
Khosrowjerdi, M., & Iranshahi, M. (2011). Prior knowledge and information- seeking behavior of PhD and MA students. Library & information Science Research, 33(4): 331-335.
Liang, J., & Tsai, C. (2008). Internet self- efficacy and preferences toward constructivist Internet based learning environment: A study of pre- school teacher in Taiwan. Educational Technology & Society, 11 (1): 226-237.
      Linnenbrink, E.A., & Pintrich, P.R. (2003). The role of self efficacy belifes in student engagement and learning in the classroom. Reading and Writing Quarterly, 19, 119-137.
Martinez, E., Chen, S.Y., & Xiaohui, L. (2008). Investigation of behavior and perception of digital library users: A cognitive style perspective, International Journal of Information Management. 28 (5): 355-365.
Mokhtari, H. (2014). A Quantitative Survey on the Influence of Students' Epistemic Beliefs on Their General Information Seeking Behavior. The Journal of Academic Librarianship. 21(1): 58-67.
Oh, E. & Kendra, A. (2004). Learning styles and information seeking behaviors in online information retrieval environments: focusing on the use of online library catalogs and electronic databases. Proceedings of Society for Information Technology and Teacher Education International Conference, 1324-1329.
Pintrich, R., & Degroot, E. (1994). Classroom and individual differences in early adolescents  motivation. Journal Early Adolescence, 14, 139-161.
Salarian, M., Ibrahim, R., & Nemati, K. (2012). The relationship between users cognitive style and information seeking behavior among postgraduate engineering students. Procedia –Social and Behavioral Sciences, 56, 461- 465.
Schlechty, P.C. (2005). Creating create schools: six critical systems at the heart of educational innovation. Sanfrancisco: Jhon wiley and Sons.
Tella, A. (2007). Self- efficacy and use of Electronic Information as predictors of Academic and special librarianship. V8, n2. From: http://informationr.net/ir/8-2/paper150.html.