رابطه عقل و اخلاق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

Ali Zekavati Gharagozlou (Ph.D) abstract: چکیده: بررسی راه حل های عاقلانه به جای راه حل زورمدارانه (تحمیل،قهر و تهاجم و ناهمدلی) یا فریب آمیز (دستاموزگری،وافسون، وجزم باوری )در فرایند توصیف سیرتاریخی تکوینی ، ساختاری و کارکردی عقل و نیز ترسیم بعضی شرایط تجویزی موضوع اساسی نوشته است. می توان الگوها و طرح واره های اندیشه وعمل واحساس را به مثابه حوزه ارزشها به اعتبار معانی در نظر گرفت و کنش را تحقق انگیزه/ " دلیل" یا اعتبار ارادی فردی از آن معانی تلقی کرد که حوزه تعقل را تشکیل می دهد. تحقق رابطه فرهنگ، اخلاق و تربیت و جامعه پذیری با رویکرد قاعده مندی و در عرصه اراده و انتخاب وعقلانیت با“یادگیری متفکرانه وکنش تفاهمی“ احراز می‌شود. در این جا رویکرد اول یا “یادگیری متفکرانه” نماد پویش زنده هماهنگی بین کنش و الگوها و طرح واره های اندیشه وعمل واحساس منظور شده است. رویکرد دوم ، رویکردرفتارگرایانه ویادگیری سطحی ،بر اساس شرطی سازی و نظم وانضباط بیرونی و کنترل از راه ترساندن دستاموزگری،وافسون، وجزم باوری در باره هنجارها،نظم وانضباط است. مدعای اول نوشته روشنگری و بیان تمایز مفاهیم یادگیری متفکرانه( رویکرد اول)، که با ارتباط(عینیت اجتماعی حاصل از روابط و نقد متقابل )تکوین می یابد. محوریت عقل یاری می کند که این دو رویکرد در تربیت و جامعه پذیری اخلاقی خلط نشوند. منظور از عقلانیت که زمینه ساز جامعه پذیریِ اخلاقی تواند بود،

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The relationship between reason and morality

نویسنده [English]

  • ali zekavati
چکیده [English]

The article studied the evaluation of rational solutions instead of the militant ones (force, violence and aggression and without empathy ), or deceptive (manipulation , enchantment, dogmatic belief) describes the process historical and genetic trend, structural and functional reason. As well as the article draw certain prescribed essential topic of relevant conditions. . The first claim of this article as the enlightenment and description of concepts of thoughtful expression of differentiation, the relationship (social reality of relationships and mutual criticism)was developed. Realization of the relationship between culture, ethics, education and socialization approach in rationality through “thoughtful learning and action engagement" is held. Here the first approach or "reflective learning" living symbol of the dynamism of coordination between actions and patterns of thinking .feeling and action schemas to be studied. The second approach, learning behaviorist approach, based on the condition of external discipline, order and control through intimidation manipulation, and enchantment, dogmatic beliefs about morals and social order are considered. The differentiation of two approaches does not confuse moral education and socialization. In the absence of a rational course, the education is prevailed over by titles such as lobbying and managerial necessity , successfulness, order, discipline and compromise . These titles are authenticated mendaciously, but neutralize and break down the real mission of education .Real education frees the neck of reason from the chain of ignorance

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reasoning
  • communicative confirmations
  • model and schema
  • rationality
  • meaningfulness
ارشاد، فرهنگ (1383). مقایسه‌ای تاریخی در تحول عقل‌گرایی و انسان‌گرایی در شرق و غرب، مجله جامعه شناسی ایران، 1(5): 159-146.
اینگلهارت، رونالد (1382). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفتی صنعتی، ترجمة مریم وتر.تهران: کویر.
باترفیلد، هربرت‌(1353). دانشگاه‌ وآموزش‌ و پرورش‌ در جهان‌ امروز، ترجمة‌ محمدعلی‌کاتوزیان‌. شیراز: دانشگاه‌ شیراز.
بارن، تی. ای. (1381). نقادی و خبرگی فرهنگی، ترجمة علیرضا کیامنش در محمود مهر محمدی(پدید‌آورنده)‌. برنامۀ درسی: نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها. مشهد: به‌نشر.
باقری،خسرو(1386). جایگاه فلسفه تعلیم وتربیت در میانه نظر و عمل:‌ تأملی بر واپسین چالش فلسفه‌های تحلیلی و قاره‌ای، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 6(20): 87-108.
بنتلی، میشل(1385). بحران در روش، ترجمۀ علیرضاملایی توانی، نامه تاریخ پژوهان،35-18.
بودون، ریمون و بوریکو فرانسوا(1385). فرهنگ انتقادی جامعه‌شناسی، ترجمۀ عبدالحسین نیک گهر، تهران: فرهنگ معاصر.
پیاژه‌‌، ژان(1369). تربیت به کجا ره‌می‌سپرد، ترجمۀ محمود منصور، پریرخ دادستان تهران: دانشگاه تهران.
پرهام‌، باقر (1362). کیّفیت‌ زندگی‌ (گروه‌ نویسندگان‌)، زندگی‌ و شهر. تهران: آگاه‌.
توسلی، غلامعباس (1383). تحلیلی از اندیشة پیربوردیو دربارة فضای منازعه آمیز اجتماعی و نقش جامعه‌شناسی. فصلنامة علوم اجتماعی،(23):1-25.
چلبی، مسعود (1375). جامعه‌شناسی نظم. تهران: نی.
خزاعی،زهرا(1385). عقلانیت واخلاق، فصلنامۀ‌اندیشهدینی، 6(21): 23-50.
دادرس‌‌، محمد و نقیب زاده میرعبدالحسین(1386). زبان، مسئله‌ای معرفتی در آراء فیلسوفان و مربیان، اندیشه‌های نوین تربیتی،3(3):95-117.
داوری، رضا (1357). کلیاتی‌ درباره‌ آشنایی‌ با تفکر اروپایی. تهران: سروش.
رهنما،اکبر(1391). تربیت اخلاقی از منظر پست مدرنیسم با ‌تأکید بر اندیشه‌های اخلاقی ریچارد رورتی، اندیشه‌های نوین تربیتی، 8(4): 119-140.
دکارت،رنه(1389). مجموعه آثار،جلد4ص284 به نقل ازموحدی، محمدجواد،«اخلاق دکارت»، فصلنامه اخلاق، پائیز ،ص.263.
رید، هربرت (1356).‌ هنر و زندگی‌. آیندۀ سرمایه‌داری. ترجمة‌ احمد کریمی‌. تهران‌: ‌ بابک.
زخودلسکی، بوگدان‌ (1358). آموزش‌ و پرورش‌ میان‌ بودن‌ و زیستن. ترجمة‌ محمدعلی‌نقوی. دانشگاه خوارزمی تهران: نمای‌ تربیت‌،جلد 6.
ژیرار، آگوستین (1372). توسعۀ فرهنگی. ترجمة‌ عبدالحمید زرین‌ قلم، پروانه‌ سپرده‌ و علی‌هاشمی‌ گیلانی.تهران: مرکز پژوهش‌های‌ بنیادی.
سجادی، سیدمهدی و ابوالفضل علی آبادی(1387). تبیین نظریه اخلاق در فلسفه مدرن(کانت)وپست مدرن(فوکو)و نقدتطبیقی دلالت‌های آن برای تربیت اخلاقی، فصلنامه تعلیم وتربیت 24( 1)‌، 137-164.
شایگان، داریوش (1380). افسون‌زدگی جدید، ‌‌هویّت چهل‌تکه و تفکر سیار. ترجمة فاطمه ولیانی. تهران: نشر و پژوهش فرزان روز.
صلیبی، ژاسنت (1382). فرهنگ توصیفی روان‌شناسی اجتماعی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
طباطبایی،محمد حسین(1360). المیزان، ج 3‌‌، ص 29 به نقل از «عقل چیست»،پایگاه اطلاع رسانی حوزه.
عضدانلو،حمید(1385). نقش روشنفکر، تهران‌‌، نی.
علیزاده ثانی، محسن و فانی، علی اصغر(1386). تأثیر فساد اداری بر توسعه انسانی جوامع، فصلنامۀ اخلاق در علوم وفناوری، انجمن ایرانی اخلاق در علوم وفناوری، 2(1):17-30.
فرر، پائولو(1386). فرهنگ سکوت، ترجمۀ علی شریعتمداری،تهران: چاپخش.
کاپلستون فردریک(1372). تاریخ فلسفه (از فیشته تا نیچه)، ترجمۀ داریوش آشوری،جلد هفتم، تهران:سروش.
کاردان، علی محمد(1381). سیر آراء تربیتی در غرب، تهران: سمت.
محقق، مهدی(1390). برخی از اصطلاحات فلسفی در شعر ناصر خسرو،‌‌ پژوهشنامه ادبیات تعلیمی (پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی)، 3 (‌9):1 -16.
ماهروزاده، طیبه(1384). دین و ارزش‌ها از دیدگاه کانت و فیلسوفان نوکانتی‌، فصلنامۀ اندیشه‌های نوین تربیتی،1(1):7-18‌.
نقیب زاده‌‌، میرعبدالحسین(1374). نگاهی به فلسفه آموزش و پرورش، تهران: طهوری.
Alfarabi. (1968). Fusul mabadi ara ahl al madina alfadila. In Muhsin Mahdi (ed), Kitab almilla, beriut, Imprimerie Catholique.
Barojas J. (2004) .teacher training as collaborative problem solving. Educational Technology & Society, 7 (1), 21-28. http://www.ifets.info/journals/7_1/4.pdf.
Brubacher.J.(1939). modern philosophies of education, McGraw-Hill.
Higgins, Patricia J.(1976). The conflict of acculturation and enculturation in suburban elementary schools of Tehran. Journal of Research & Development in Education, Vol 9(4), 102-112.
Powelson John P.(2015). The Institutions of Economic Growth: A Theory of Conflict Management, in https://books.google.com/books?id=1ZF9BgAAQBAJ&pg=PA153&lp