نقش دلبستگی به والدین و همسالان و ازخودبیگانگی روانی در پیش‌بینی رفتار خرابکارانۀ نوجوانان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی (ره)

2 استاد دانشگاه خوارزمی

چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین نقش پیش‌بینی‌کنندگی دلبستگی به والدین و همسالان و ازخودبیگانگی روانی در پیش‌بینی رفتار خرابکارانۀ نوجوانان است. به منظور دستیابی به این هدف، از بین دانش‌آموزان دبیرستانی با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، نمونه‌ای با حجم 320 نفر (176 دختر و 144 پسر) انتخاب و پرسشنامه‌های ازخودبیگانگی روانی (ملوین سیمن، 1959) پرسشنامۀ رفتار خرابکارانه و سیاهۀ دلبستگی به والدین و همسالان (آرمسدن و گرینبرگ، 1987) روی آن‌ها اجرا شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که بین مولفه‌های مختلف ازخودبیگانگی روانی و کیفیت دلبستگی با رفتارهای خرابکارانه رابطه وجود دارد. همچنین، تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که ازخودبیگانگی روانی و کیفیت دلبستگی، پیش‌بینی‌کننده-های نیرومندی برای پیش‌بینی رفتارهای خرابکارانه در نوجوانان بودند (62.3%R2= ). با توجه به نتایج حاضر، توجه به شرایط ازخودبیگانگی روانی و کیفیت دلبستگی بین نوجوانان با والدین و همسالانشان در بررسی رفتار خرابکارانه، اهمیت دارد. لذا تأکید بر ایجاد فضای اعتماد، محبت، عاطفه و صمیمیت در رشد و تحول بهنجارِ دانش‌آموزان؛ برای والدین و مسئولین مدرسه امری ضروری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of attachment to parents and peers, and psychological self-alienation in predicting adolescent’s vandalistic behaviors

نویسندگان [English]

  • neda afsharian 1
  • Parvin Kadivar 2
چکیده [English]

The present study aimed to examine the role of parents and peer’s attachment, and psychological self-alienation in predicting vandalistic behaviors in high school students. 320applicants (176 females and 144 males) were selected through multi-stage cluster sampling in the third grade of high school. The Psychological Self-alienation Questionnaire (Seeman, 1959), Vandalistic Behaviors Questionnaire and the Inventory of Parent and Peer Attachment (Armsden & Greenberg, 1987) were employed. The analyses of the data indicated that dimensions of psychological self-alienation, attachment quality and vandalistic behaviors were significantly related. Also, stepwise regression represented that psychological self-alienation and attachment quality could successfully predict vandalistic behaviors in adolescents. It can be concluded that psychological self-alienation and attachment quality to parents and peers would play a crucial role in examining adolescents’ vandalistic behaviors. So the emphasis on creating an atmosphere of sentiment, confidence, affection, and intimacy is very crucial in the process of growth and maturation of student’s. It is an essential step for both the parent’s and the school headmasters.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Vandalistic behaviors
  • psychological self-alienation
  • attachment to parents and peers
  • high school students

مراجع

انجمن روانشناسی آمریکا(1391). فرهنگ توصیفی انجمن روانشناسی آمریکا. ترجمۀ گروه مترجمین(42 عضو هیئت‌های علمی دانشگاه­های کشور)، چاپ اول، تهران: ارس.
بشارت، محمدعلی(1384). بررسی رابطه سبک‌های دلبستگی و هوش هیجانی. فصلنامه اندیشه­های نوین تربیتی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا(س). دوره 1، شماره 2و3، تابستان و پاییز، 131-142.
پاکدامن، شهلا(1380). بررسی ارتباط بین دلبستگی و جامعه­طلبی در نوجوانی. پایان­نامه دکتری در رشتۀ روان­شناسی تربیتی، دانشگاه تهران.
پاکدامن، شهلا.، سیدموسوی، پریسا سادات.، قنبری، سعید.، ملحی، الناز(1390). کیفیت دلبستگی به والدین و نشانه­های درونی­سازی شدن و برون­سازی شده در نوجوانان: بررسی مقایسه­ای نقش پدران و مادران. فصلنامۀ پژوهش­های نوین روانشناختی، سال ششم، شماره 23، تابستان 90، 21-44.
دلاور، علی؛ ابراهیمی، آسیه(1392). بررسی نقش عوامل فردی و خانوادگی در اختلال سلوک(فراتحلیلی بر مطالعات انجام شده در ایران). فصلنامۀ روانشناسی بالینی، شمارۀ دهم، سال سوم، بهار 92، 115-137.
رفیع پور، فرامرز(1380). توسعه و تضاد. چاپ دوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
سهامی، سوسن؛ احمدی، حبیب(1383). بزهکاری و خرابکاری. فصلنامۀ تازه‌های روان­درمانی، سال پنجم، شمارۀ 17و18، ص106-123.
شامبیاتی، هوشنگ(1375). بزهکاری اطفال و نوجوانان. چاپ ششم، تهران: ویستار.
فروم، اریک(1368). جامعه سالم. ترجمۀ اکبر تبریزی. چاپ سوم، تهران: بهجت.
فیض­آبادی، سلیمه و خسروی، زهره(1388). سبک­ دلبستگی و تصور از خدا در میان زنان خواهان طلاق و غیر خواهان طلاق شهرستان کاشان. فصلنامۀ اندیشه­های نوین تربیتی دانشکده علوم تربیتی و روانشنتاسی دانشگاه الزهرا(س). دوره 5، شماره 3، پاییز 1388، ص 37-54.
کمیجانی، مهرناز(1388). گذری بر راهبردهای درمانی اختلال سلوک. مجلۀ تعلیم و تربیت اسلامی، شمارۀ 95 و 96، آبان و آذر 1388، ص 40-45.
محسنی­تبریزی، علیرضا(1370). بیگانگی. نامۀ علوم اجتماعی، جلد 2، شمارۀ 2، انتشارات دانشگاه تهران.
محسنی­تبریزی، علیرضا(1372). خودکشی در استان ایلام، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران.
نصرتی،(1383). بررسی تحولی رابطۀ پایگاه­های هویت با میزان دلبستگی در نوجوانان پسر(14، 16 و 18 ساله) شهرستان کامیاران. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
نیک اختر، علی(1378). بررسی عوامل اجتماعی-اقتصادی مؤثر بر خرابکاری به عنوان نوعی رفتار بزهکارانه در بین دانش­آموزان دبیرستان­های شیراز. رسالۀ کارشناسی­ارشد، دانشگاه شیراز.
هاشمی، زهرا؛ جوکار، بهرام(1392). مدل­یابی علّی تاب­آوری هیجانی: نقش دلبستگی به والدین و همسالان، راهبردهای مقابله­ای و تنظیم شناختی هیجانات. مجلۀ مطالعات روانشناختی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهراء(س). دورۀ 9، شمارۀ 1، بهار 92، ص 9-37.
Armsden GC, Greenberg MT. (1987). The inventory of parent and peer attachment; individual differences and their relationship to psychological well-being in adolescence. J Youth Adolesc; 16: 427-54.
Aysel, Yavuz and Nilgun, Kulglu. (2011). Effects of Locational Factors on Vandalism in Seaside parks. Scientific Research and Essays Vol. 6(20), 4207-4212.
Ball, Joanna. (2005). The moderating effect of family factors on the relationship between lifetime trauma event exposure and juvenile delinquency in a sample of male juvenile offenders, dissertation PhD, Georgia State University.
Bowlby, John. (1973). Attachment and Loss. Vol(31). Loss, sadness and Depression. , New York: Basic Books
Burgess KB, Marshall PJ, Rubin KH, & Fox NA. (2003). Infant attachment and temperament as predictors of subsequent externalizing problems and cardiac physiology. J Child Psychol Psychiatry, 44, 819-31.
Cheah, Charisa & Park, Sung-yun. (2006). Sout korean mothers beliefs regarding aggrassion and social withdrawal in preschoolers. Early childhood research quarterly, 21, 61-75.
Cord,S. & et al. (2004). Towards culturally relevant preventive interventions. Journal of Child and Family Studies,13,327-293 .
Doyle AB, Markieweiz D. (2005). Parenting marital conflict and adjustment from early-to midadolescence: Mediated by adolescent attachment style. J Youth Adolesc, 34, 97-110.
Fanti KA. (2005). The parent-adolescent relationship and college adjustment over the freshman year. MA. Dissertation. Georgia State University, College of psychology: 24-8.
Ghanizade, A. Bahredar, M. J., & Moeni, S. R. (2006). Knowledge of attitude towards attention deficit hyperactivity disorder among elementary school teachers. Journal of Patient Education & Counseling, 25, 221-235.
Gullone E, Robinson K. (2005). The inventory of parent and peer attachment revised(IPPA-R) for children: A psychometric in investigation. Clin Psychol Psychother, 12, 67-79.
Lemmens, J. S, Valkenburg, P. M.,  Peter, Goodman, R., Ford, T. & Beveridge, M .(2006). ADHD and conduct disorders and involvement in different bullying roles in a british community sample. University of Bristol: Avon Longitudinal Study of Parents and Children. Department of Social Medicine.
MC Cortney,K .Philips,D. (2006). Blackwell Handbook of Early Childhood Development .Blackwell Publishing.
Melvin Seeman. (1959). On The Meaning of Alienation. University of California, Los Angeles American Sociological Review, 24(6), 783-791.
Rolf Loeber, Jeffrey Burke, & Dustin A. Pardini. (2009). Perspectives on oppositional defiant disorder, conduct disorder, and psychopathic features. Journal of child psychology and psychiatry, 50(1-2), 133-142.
Rubin KH, Dwyer KM, Booth-LaForce C, Kim AH, Burgess KB, & Rose Krasnor L. (2004). Attachment, friendship, and psychosocial functioning in early adolescence. J Early Adolesc, 24, 326-56.
Siegel, Larry. (1998).Criminology. London: Wadsworth Publishing Company.
Simons KJ, Paternite CE, & Shore C. (2001). Quality of parent/adolescent attachment and aggression in young adolescents. J Early Adolesc, 21, 182-203.
Speltz, M. L., DeKlyen, M., & Greenberg, M. T.(1999). Attachment in boys with early onset conduct problems. Development and psychopathology, 11, 269-285.
Verschueren K, Marcoen A. (2002). Perceptions of self and relationship with parents in aggressive and no aggressive rejected children. J School Psychol, 40, 501-22.
اندیشه های نوین تربیتی
دوره 12، شماره 1
اردیبهشت 1395
صفحه 61-78

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار